"قازاتومپروم" ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى مۇحتار جاكىشيەۆ كاسىپكەر ارمانجان بايتاسوۆتىڭ Baitassov Live YouTube-ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى پىكىرىن ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
سۇحباتتىڭ باسىندا مۇحتار جاكىشيەۆ ءوزىن اتوم ەنەرگەتيگى ەمەس، يادرولىق ونەركاسىپشى ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، ەنەرگەتيكانىڭ كەيبىر قىر-سىرلارىن تولىق بىلمەيتىنىن مويىندادى. سونىمەن قاتار، ونىڭ تۇرمەدە وتكىزگەن ون جىلدان استام ۋاقىتىندا كەيبىر اقپاراتتاردىڭ وزگەرۋى مۇمكىن ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى. سوندىقتان ول تەك وزىنە بەلگىلى اقپاراتتى عانا بولىسەتىنىن ايتتى.
ارمانجان بايتاسوۆ قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ سوڭعى حالىققا جولداۋىندا نەگە قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ قاجەتتىگىن ايتقانىن سۇرادى.
"الەم سو2 شىعارىندىلارىنان تۋىندايتىن عالامدىق كليماتتىڭ وزگەرۋى الدىندا تۇر. ءبىز ەندى پلانەتانىڭ اتموسفەراسىن لاستايتىن ەنەرگيا كوزدەرىن ويلانباي پايدالانا المايمىز. سوندىقتان باتىس ەلدەرى كومىرتەك سالىعىن ەنگىزدى. بۇل سالىق 2023 جىلعا قاراي اليۋمينيي، مىس جانە باسقا دا تابيعي رەسۋرستارعا قاتىستى بولادى. قازاقستان ەكونوميكاسى نەگىزىنەن تابيعي رەسۋرستاردى، اسىرەسە كومىرتەكتى ەكسپورتتاۋعا نەگىزدەلگەندىكتەن، بۇل سالىق ەلىمىزگە اۋىر زارداپ اكەلۋى مۇمكىن. ءبىز ەكسپورتتا ايتارلىقتاي ۇلكەن سومادان ايىرىلامىز. سوندىقتان تازا ەنەرگيا كوزدەرىن قولدانىسقا ەنگىزۋ ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى"، – دەدى مۇحتار جاكىشيەۆ.
ول جاڭارتىلاتىن ەنەرگيانىڭ نەگىزگى كەمشىلىگى – ولاردىڭ تابيعاتقا تاۋەلدىلىگى ەكەنىن ءتۇسىندىردى. ولار كۇن مەن جەل بولماعان كەزدە جۇمىس ىستەمەيدى. ال نەگىزگى جۇكتەمە ەنەرگيا جۇيەسىنە كەشكى ۋاقىتتا تۇسەدى – وسى كەزدە ادامدار ۇيلەرىنە كەلىپ، ەلەكتر ەنەرگياسىن بەلسەندى تۇردە پايدالانا باستايدى.
"ەگەر كۇن بىرنەشە كۇن شىقپاي قالسا نە بولادى؟ سەن ءوزىڭ اسەر ەتە المايتىن نارسەگە قالاي سەنۋگە بولادى؟ ادامدار جارىقسىز قالا المايدى. ءبىراق مۇندا اقىلدى تاكتيكالىق قادام جاساۋعا بولادى. جاقىندا مەن ماينينگ پەن كريپتوۆاليۋتا تاقىرىبىنا تەرەڭىرەك ءۇڭىلدىم. ماينينگتى قازاقستان جاقىندا ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعىن سەزىنە باستايتىن سەبەپتەردىڭ ءبىرى دەپ ەسەپتەيدى. ماينينگ ءوندىرىسىنىڭ وراسان زور ەنەرگيا تۇتىناتىنى بەلگىلى. قازاقستان بۇگىندە كريپتوۆاليۋتا ءوندىرۋ بويىنشا العاشقى ءۇش-تورت ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى جانە ۇكىمەت بۇل سالاعا ۇلكەن ءۇمىت ارتادى. سوندىقتان ءبىز قايتا قۇرۋ ەنەرگياسىن تەك وسى ستانسيالاردىڭ جانىندا ورنالاساتىن ماينينگ فەرمالارىنا عانا باعىتتاي الامىز"، – دەپ اتاپ ءوتتى مۇحتار جاكىشيەۆ.
جۇرگىزۋشى قازاقستانعا كەز كەلگەن جاعدايدا قۋاتتى ەلەكتر ستانسيالارىن تەز ارادا سالۋ مەن ىسكە قوسۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى، ويتكەنى ەسكى رەسۋرستار بىرتىندەپ سارقىلىپ بارادى.
ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا كسرو كەزەڭىنەن كوپتەگەن ەلەكتر ستانسيالارى قالدىرىلعان جانە وسىنىڭ ارقاسىندا رەسپۋبليكا ۇزاق ۋاقىت بويى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعىن سەزىنبەگەن.
"كەڭەستىك كەزەڭدە ەلىمىزدە ەكى ەنەرگەتيكالىق ساقينا دەپ اتالاتىن كوپتەگەن كومىر ستانسيالارى سالىندى. ءبىرىنشىسى رەسپۋبليكانىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان جانە ەلدىڭ سولتۇستىك بولىگىن تۇگەل ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتتى. وڭتۇستىك ساقيناسى ورتالىق ازيانىڭ وڭتۇستىك رەسپۋبليكالارىن ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان. ءبىراق بۇل ستانسيالاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ جۇمىس ىستەپ تۇرعانىنا 40-50 جىلدان استى، ال كومىر زاۋىتىنىڭ پايدالانۋ مەرزىمى 25 جىلعا ەسەپتەلگەن. بۇگىن بىزدە ەنەرگەتيكالىق داعدارىستان شىعۋدىڭ ءبىر عانا جولى بار – ول اتوم ەنەرگياسىنا كوشۋ"، – دەدى مۇحتار جاكىشيەۆ.