مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ اتا زاڭعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار جوباسى بويىنشا بيىلعى 5 ماۋسىمدا رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى،دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
كونستيتۋسيالىق رەفورما – پرەزيدەنتءتىڭ ناۋرىز ايىنداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعان ساياسي رەفورمالار باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قولعا الىنعان ماڭىزدى ءىس-شارا.
كونستيتۋسيالىق تۇزەتۋلەر جوباسى ازاماتتاردىڭ سۇرانىسىنا نەگىزدەلگەن جانە بۇكىل قوعامنىڭ مۇددەسى ءۇشىن جۇزەگە اسىرىلماق. اتا زاڭعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار جوباسىن بەلگىلى زاڭگەر-قۇقىقتانۋشىلار جانە كونستيتۋسيالىق قۇقىق سالاسىنىڭ ماماندارى ازىرلەدى. وعان كونستيتۋسيالىق كەڭەس وڭ باعاسىن بەردى.
كونستيتۋسياعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردىڭ ءبارى ءوزارا بايلانىستى جانە ءبىر ماقساتتى كوزدەيدى. اتاپ ايتقاندا، مىناداي ۇدەرىستەرگە قۇقىقتىق نەگىز قالىپتاستىرۋعا ارنالعان:
1.سۋپەرپرەزيدەنتتىك باسقارۋ ۇلگىسىنەن پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكاعا تۇبەگەيلى كوشۋ؛
2.ءبىرقاتار بيلىك وكىلەتتىگىن قايتا ءبولۋ؛
3.پارلامەنتتىڭ ءرولىن كۇشەيءتىپ، مارتەبەسىن ارتتىرۋ؛
4.ەلدى باسقارۋ ىسىنە حالىقتىڭ قاتىسۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋ؛
5.ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە 6 مامىر كۇنى رەسمي تۇردە جاريالاندى.
كونستيتۋسيانىڭ قازىرگى جانە جاڭا نۇسقالارىنىڭ ايىرماشىلىعىن ءتۇسىنۋ، ۇسىنىلىپ وتىرعان كوپتەگەن تۇزەتۋدىڭ بايىبىنا بارۋ مۇنداي ىستەن حابارى از ادام ءۇشىن قيىندىق تۋعىزاتىنى انىق.
سوندىقتان جۇرتقا ۇعىنىقتى بولۋ ءۇشىن بۇل تۇزەتۋلەر اتا زاڭنىڭ ناقتى باپتارى مەن تارماقتارى كورسەتىلگەن بىرنەشە بولىككە بولىنگەن.
سۋپەرپرەزيدەنتتىك باسقارۋ ءۇلگىسىنەن پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكاعا تۇبەگەيلى كوشۋ
كونستيتۋسيالىق رەفورما بيلىك تارماقتارى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ تەپە-تەڭدىگىن جانە وڭتايلى بولۋىن قالىپتاستىرادى. سونداي-اق پرەزيدەنتتىك ينستيتۋتتىڭ بارىنشا دەربەس بولۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
اتا زاڭىمىزدىڭ 43-بابىنا 3-تارماق قوسىلادى. وندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ءوز وكىلەتتىكتەرىن جۇزەگە اسىرۋ كەزەڭىندە ساياسي پارتيادا بولماۋعا ءتيىس دەپ كورسەتىلەدى. وسى لوگيكاعا سايكەس كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ، جوعارعى سوتتىڭ جانە وزگە دە سوتتاردىڭ ءتوراعالارى مەن سۋديالارىنا، ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ، جوعارى اۋديتورلىق پالاتاسىنىڭ ءتوراعالارى مەن مۇشەلەرىنە دە وسىنداي تىيىم سالىنادى (كونستيتۋسيانىڭ 23-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). سونىڭ ناتيجەسىندە ساياسي باسەكە ارتىپ، بارلىق ساياسي پارتيانى دامىتۋعا بىردەي جاعداي قالىپتاسادى، دەربەس ءارى ءادىل شەشىم قابىلداۋعا جول اشىلادى.
مەملەكەت باسشىسى بارلىق ازاماتقا تەڭ مۇمكىندىك بەرىلۋىءنىڭ مىزعىماس كەپىلى بولۋعا ءتيىس. سول سەبەپتى كونستيتۋسيانىڭ 43-بابىنا 4-تارماق قوسىلادى. وندا «پرەزيدەنتتىڭ جاقىن تۋىستارى مەملەكەتتىك ساياسي قىزمەتشىلەردىڭ، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرى باسشىلارىنىڭ قىزمەتتەرىن اتقارۋعا قاقىسى جوق» دەپ كورسەتىلەدى.
جۇمىس توبى مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ پرەزيدەنت لاۋازىمىنا قاتارىنان ەكى رەتتەن كوپ سايلانۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن باپتىڭ (كونستيتۋسيانىڭ 42-بابى 5-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى)، سونداي-اق تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ مارتەبەسى مەن وكىلەتتىكتەرى كونستيتۋسيامەن جانە كونستيتۋسيالىق زاڭمەن ايقىندالاتىنى تۋرالى 46-باپتىڭ 4-تارماعى اتا زاڭنان الىنىپ تاستالماق.
كونستيتۋسيانىڭ 91-بابىنان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ نەگىءزىن سالۋشى دەگەن مارتەبەسى تۋرالى نورما الىنىپ تاستالادى (كونستيتۋسيانىڭ 91-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ ءناتيجەسىندە ءتيىستى اۋماقتاعى احۋالعا جاۋاپتى جەرگىلىكتى وكىلدى جانە اتقارۋشى ورگانداردىڭ جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە ءوزىن-وزى باسقارۋ وكىلەتتىكتەرى كەڭەيەدى.
جوبادا پرەزيدەنتتىڭ وبلىستار، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالار مەن استانا اكىمدەرى اكتىلەرىنىڭ كۇشىن جوياتىنى نە قولدانىلۋىن تولىق نەمەسە ءىشىنارا توقتاتا تۇراتىنى تۋرالى قۇزىرەتىن جويۋ كوزدەلگەن (كونستيتۋسيانىڭ 44-بابى 3) تارماقشاسىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
سونداي-اق پرەزيدەنتتىڭ اۋدان، قالا، اۋىلدىق وكرۋگ اكىمدەرىن لاۋازىمىنان بوساتۋ تۋرالى قۇزىرەتىن الىپ تاستاۋ كوزدەلگەن (كونستيتۋسيانىڭ 87-بابى 4-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
وبلىستار، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالار مەن استانا اكىمدەرىنىڭ قۇزىرەتكە يە بولۋ ءتارتىبى دە ەداۋىر وزگەرەدى.
كونستيتۋسيانىڭ 87-بابى 4-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسىنا سايكەس ەندى ولاردى پرەزيدەنت وبلىس اۋماعىندا ورنالاسقان ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ نەمەسە رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ كەلىسىمىمەن تاعايىندايدى.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى كەمىندە ەكى كانديداتۋرا ۇسىنىپ، داۋىسقا سالادى. داۋىس بەرۋگە قاتىسقان دەپۋتاتتاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ داۋىسىنا يە بولعان كانديدات كەلىسىم العان بولىپ سانالادى.
وسىلايشا، جەرگىلىكتى بيلىككە قاتىستى پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگى ازايىپ، ول ءماسليحاتتاردىڭ ءرولىن ايتارلىقتاي ارتتىرۋ ارقىلى وڭىرلىك دەڭگەيدەگى اكىمدەرءدىڭ قولىنا جيناقتالادى.
ءبىرقاتار بيلىك وكىلەتتىگىن قايتا ءبولۋ
سەناتتاعى پرەزيدەنت كۆوتاسىنىڭ سانى 15-تەن 10 دەپۋتاتقا دەيىن ازايادى. ونىڭ بەسەۋىن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ۇسىنادى (كونستيتۋسيانىڭ 50-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
سەناتتىڭ وكىلەتتىگى ءبىرقاتار قۇقىقتارمەن تولىعادى. اتاپ ايتقاندا، سەنات پرەزيدەنت ەنگىزەتىن كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ جانە جوعارى سوت كەڭەسىءنىڭ ءتوراعالارى لاۋازىمىنا كانديداتتاردى كەلىسۋ قۇقىعىنا يە بولادى (كونستيتۋسيانىڭ 44-بابى 4) تارماقشاسىنىڭ، 55-بابى 2) تارماقشاسىنىڭ جانە 82-بابى 4-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
جالپى، كونستيتۋسيالىق سوت (قازىرگى كونستيتۋسيالىق كەڭەستىڭ ورنىنا) قۇرۋ ارقىلى كونستيتۋسيالىق باقىلاۋ جاساۋ ينستيتۋتى جاڭعىرتىلادى.
كونستيتۋسيالىق سوت 11 سۋديادان تۇرادى (قازىرگى كونستيتۋسيالىق كەڭەستىڭ 7 مۇشەسى بار).
كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ قۇرامى مىناداي تاسىلمەن جاساقتالادى: 6 سۋديانى پارلامەنت (ءماجىءلىس پەن سەناتتىڭ ءارقايسىسى 3 سۋديادان)، 4 سۋديانى پرەزيدەنت تاعايىندايدى. كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ ءتوراعاسىن جوعارىدا ايتىلعانداي سەناتتىڭ كەلىسىءمىمەن پرەزيدەنت تاعايىندايدى (كونستيتۋسيانىڭ 57-بابى 1) تارماقشاسىنىڭ، 58-بابى 3-تارماعى 7-تارماقشاسىنىڭ جانە 71-بابىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ جونىندەگى ەسەپ كوميتەتى جوعارى اۋديتورلىق پالاتا بولىپ وزگەرەءدى. ونىڭ ءتوراعاسى جىلىنا ەكى رەت ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ الدىندا ەسەپ بەرەدى (كونستيتۋسيانىڭ 53-بابى 2) تارماقشاسىنىڭ جاڭا رەداكسياسى، 56-بابى 1-تارماعىنداعى 3-1) جاڭا تارماقشاسى).
«مەملەكەتتىك حاتشى» ينستيتۋتى «مەملەكەتتىك كەڭەسشى» ينستيتۋتى بولىپ وزگەرەدى (كونستيتۋسيانىڭ 44-بابى 19-تارماقشاسىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). ول مەملەكەت باسشىسىنا ۇسىنىستار مەن ۇسىنىمدار ءازىرلەۋمەن اينالىسادى.
پارلامەنتتىڭ ءرولىن كۇشەيتىپ، مارتەبەسىن ارتتىرۋ
كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ ءناتيجەسىندە بيلىكتىڭ زاڭ شىعارۋشى تارماعى ايتارلىقتاي وزگەرەدى. سونىڭ ارقاسىندا پارلامەنتتىڭ جانە ونىڭ پالاتالارىنىڭ ءرولى ەداۋىر كۇشەيىپ، مارتەبەسى ارتادى.
جوعارىدا ايتىپ وتكەنىمىزدەي، پرەزيدەنت كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ جانە جوعارى سوت كەڭەسىنىڭ ءتوراعالارىن تاعايىنداۋ ءۇشىن سەناتتىڭ كەلىسىمىن الادى. سونداي-اق پرەزيدەنت سەناتقا 15 ەمەس، 10 دەپۋتات تاعايىندايتىنىن ايتتىق. ونىڭ 5-ەۋى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا تاعايىندالادى (كونستيتۋسيانىڭ 50-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
وسى ورايدا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ماجىلىستەگى كۆوتاسى سەناتقا بەرىلەدى. ونىڭ سانى 9-دان 5 دەپۋتاتقا قىسقارادى. سوعان سايكەس ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ جالپى سانى 107-دەن 98-گە ازايادى (كونستيتۋسيانىڭ 50-بابى 3-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
ءماجىلىس دەپۋتاتتارى ارالاس سايلاۋ جۇيەسىمەن، ياعني پروپورسيونالدى جانە ماجوريتارلى جۇيە بويىنشا سايلانادى (كونستيتۋسيانىڭ 50-بابى 3-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). ارالاس سايلاۋ جۇيەسى بارلىق ازاماتتىڭ قۇقىقتارىن تولىق ساقتاۋعا، سايلاۋشىلاردىڭ مۇددەءسىن قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سايلاۋشىلاردىڭ ءبىر مانداتتى سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا سايلانعان ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنان مانداتتى كەرى قايتارىپ الۋ قۇقىعى ەنگىزىلەدى (كونستيتۋسيانىڭ 52-بابى 5-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). سونىڭ ناتيجەسىندە دەموكراتيا داستۇرلەرى نىعايا تۇسەدى، دەپۋتاتتار مەن سايلاۋشىلاردىڭ اراسىندا ءوزارا جاۋاپكەرشىلىك پەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن جاڭا ساياسي مادەنيەت قالىپتاسادى.
ءماجىلىستىڭ قۇزىرەتى كەڭەيىپ، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋ ساپاسىنا پارلامەنتتىك باقىلاۋ كۇشەيەدى. ول ءۇشىن، بۇعان دەيىن ايتقانىمىزداي، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ جونىندەگى ەسەپ كوميتەتى جوعارى اۋديتورلىق پالاتا بولىپ قايتا قۇرىلادى. ونىڭ ءتوراعاسى جىلىنا ەكى رەت ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ الدىندا ەسەپ بەرەدى (كونستيتۋسيانىڭ 53-بابى 2-تارماقشاسىنىڭ جاڭا رەداكسياسى، 56-بابى 1-تارماعىنىڭ 3-1) جاڭا تارماقشاسى). بۇل ءماجىءلىستىڭ جانە جالپى پارلامەنتتىڭ مارتەبەسىن ودان ءارى كۇشەيتە تۇسەدى.
ساياسي جۇيەدە تەپە-تەڭدىك جانە تەجەمەلىك تەتىكتەردى نىعايتۋ جانە زاڭ شىعارۋ جۇمىسىن وڭتايلاندىرۋ ماقساتىندا ءماجىلىسكە زاڭداردى قابىلداۋ (بۇرىن زاڭ جوبالارىن قاراعان جانە ماقۇلداعان)، ال سەناتقا زاڭداردى ماقۇلداۋ نە ماقۇلداماۋ (بۇرىن زاڭداردى قابىلداعان) قۇزىرەتى بەرىلەدى (كونستيتۋسيانىڭ 61-بابى 4 جانە 5-تارماقتارىنىڭ جانە 62-بابى 5-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
پارلامەنت كونستيتۋسيالىق زاڭداردى پالاتالاردىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا، كەمىندە ەكى وقىلىمدا قابىلدايتىن بولادى (كونستيتۋسيانىڭ 53-بابىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
ايرىقشا قاجەتتىلىك تۋىنداسا، زاڭداردى جەدەل قابىلداۋ ءتارتىبى ەنگىزىلەدى. حالىقتىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا، كونستيتۋسيالىق قۇرىلىسقا، قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋعا، ەلدىڭ ەكونوميكالىق ءقاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەتىن جاعدايلارعا جەدەل دەن قويۋ ماقساتىندا ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ باستاماسى ارقىلى ەنگىزىلەتىن زاڭ جوبالارى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا شۇعىل قارالادى. بۇل زاڭ جوبالارىن قاراۋ كەزىندە ۇكىمەت زاڭ كۇشى بار ۋاقىتشا قۇقىقتىق-نورماتيۆتىك اكتىلەر قابىلداي الادى (كونستيتۋسيانىڭ 61-بابى 2 جانە 3-تارماقتارىن تولىقتىرۋ).
بۇل ءتاسىل ەلگە تونگەن قاۋىپ-قاتەردىڭ بەتىن قايتارۋ ءۇشىن بيلىك تارماقتارىنىڭ بىرلەسكەن ءارى شۇعىل جۇمىسىن ۇيلەستىرۋگە قاجەت. ونى قالىپتى، كۇندەلىكتى جۇمىس بارىسىندا قولدانۋعا بولمايدى. بۇل ۇدەرىس پارلامەنت دەپۋتاتتارى مەن ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ ءوزارا جاۋاپكەرشىلىككە نەگىزدەلگەن قارىم-قاتىناسى ارقىلى ىسكە اسادى.
ەلدى باسقارۋ ىسىنە حالىقتىڭ قاتىسۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋ
نەگىزگى زاڭدا جەر جانە جەر قويناۋى، سۋ، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسى، باسقا دا تابيعي رەسۋرستار حالىققا تيەسىلى ەكەنى جايىنداعى نورما ناقتى جانە كەسىمدى تۇردە بەكىتىلگەن. مەنشىك قۇقىعىن حالىقتىڭ اتىنان مەملەكەت جۇزەگە اسىرادى (كونستيتۋسيانىڭ 1-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
جوعارىدا ايتىلعانداي، ءماجىءلىس دەپۋتاتتارىن ارالاس سايلاۋ جۇيەسىمەن: ءبىرتۇتاس جالپىۇلتتىق سايلاۋ وكرۋگىنىڭ اۋماعىندا پروپورسيونالدى جۇيە بويىنشا، سونداي-اق ءبىر مانداتتى اۋماقتىق سايلاۋ وكرۋگتەرى بويىنشا سايلاۋ ۇسىنىلادى (كونستيتۋسيانىڭ 50-بابى 3-تارماعىنىڭ جانە 51-بابى 1-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). سونداي-اق ءبىر مانداتتى اۋماقتىق سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا سايلانعان ءماجىءلىس دەپۋتاتتارىنىڭ مانداتىن كەرى قايتارىپ الۋ مۇمكىندىگى پايدا بولادى (كونستيتۋسيانىڭ 52-بابى 5-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
وبلىستاردىڭ، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ اكىمدەرىن پرەزيدەنت ءوڭىردىڭ (قالانىڭ) ءماسليحاتتارىنىڭ بارلىق دەپۋتاتتىڭ كەلىءسىمىمەن جانە بالامالى نەگىزدە (كەمىندە ەكى كانديداتۋرا ۇسىنىلادى) تاعايىندايتىن بولادى (كونستيتۋسيانىڭ 87-بابى 4-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). وسىلايشا، بەلگىلى ءبىر ءوڭىردىڭ دامۋىنا جاۋاپتى جەرگىلىكتى وكىلدى جانە اتقارۋشى ورگاندار جۇزەگە اسىراتىن مەملەكەتتىك باسقارۋ مەن ءوزىن-وزى باسقارۋ ىسىنە بەرىلەتىن كەپىلدىك نىعايا تۇسەدى.
ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ
جوعارىدا بايانداعانىمىزداي، كونستيتۋسيالىق كەڭەس كونستيتۋسيالىق سوت بولىپ قايتا قۇرىلادى. كونستيتۋسيالىق سوت ازاماتتاردىڭ وتىنىشتەرى بويىنشا ولاردىڭ كونستيتۋسيادا بەكىءتىلگەن قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىنا تىكەلەي قاتىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەرىنىڭ رەسپۋبليكا كونستيتۋسياسىنا سايكەستىگىن قارايتىن بولادى (كونستيتۋسيانىڭ 71-74-باپتارىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
ءولىم جازاسىن جويۋ تۋرالى شەشىم كونستيتۋسيالىق دەڭگەيدە تۇپكىلىكتى بەكىتىلەدى (كونستيتۋسيانىڭ 15-بابى 2-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى).
پروكۋراتۋرانىڭ قۇزىرەتى، ونىڭ جاساقتالۋى مەن قىزمەت ءتارتىبى كونستيتۋسيالىق زاڭمەن بەلگىلەنەدى (كونستيتۋسيانىڭ 83-بابى 4-تارماعىنىڭ جاڭا رەداكسياسى). بۇل قۇقىق قورعاۋ قىزمەتىنىڭ جۇيەلى جۇمىس ىستەۋىن جانە زاڭدا بەلگىلەنگەن تارتىپكە سايكەس مەملەكەت اتىنان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا زاڭدىلىقتىڭ ساقتالۋىن قاداعالاۋدى كۇشەيتۋگە ءتيىس.
كونستيتۋسيانىڭ جاڭا 83-1-بابىنىڭ نورمالارى ادام قۇقىقتارى ءجونىندەگى ۋاكىلگە يممۋنيتەت بەرەدى. ول ازاماتتاردىڭ قۇقىعى مەن بوستاندىعىن قورعاۋ كەزىندە قانداي دا ءبىر وزگە مەملەكەتتىك ورگاندار مەن لاۋازىمدى تۇلعالارعا تاۋەلدى بولمايدى، ەشكىمگە ەسەپ بەرمەيدى. ول ءوز جۇمىسىندا كونستيتۋسيالىق سوتقا جۇگىنە الادى. ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلدىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى مەن قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ كونستيتۋسيالىق زاڭ ارقىلى ايقىندالادى.
وسىلايشا، كونستيتۋسيالىق رەفورما ازاماتتاردىڭ ەلدى باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋ ءمۇمكىندىگىن ارتتىرادى جانە ساياسي ۇدەرىستەردى شىن مانىندە دەموكراتيالاندىرادى دەپ تولىق سەنىممەن ايتا الامىز.
ەرلان قارين،
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى