كوفە ىشكەننەن كەيىن دەرەۋ دارەتحاناعا بارۋ دۇرىس پا؟ بۇل نەمەن بايلانىستى؟ بۇل سۇراققا گاستروەنتەرولوگ اندرەي كونستاندەنكوۆ جاۋاپ بەرەدى، - دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz ءتىلشىسى "دوكتور پيتەرگە" سىلتەمە جاساپ.
جۇيكە جۇيەسىنە اسەرى
كوفەدەن كەيىن دارەتحاناعا بارۋ – كوپ ادامدا كەزدەسەتىن جاعداي. ادەتتە بۇل كوفەنىڭ تاڭەرتەڭ ىشىلۋىمەن بايلانىستى، ال تاڭەرتەڭ اعزا تابيعي تۇردە ىشەكتى بوساتۋعا بەيىم تۇرادى. دەگەنمەن ماسەلە تەك كوفەدە ەمەس: كوفەنىڭ قۇرامىنداعى زاتتار مەن ونىڭ اعزاعا اسەر ەتۋى دە ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
كوفەين – جۇيكە جۇيەگە اسەر ەتەتىن بەلگىلى ستيمۋلياتور. ول ورتالىق جۇيكە جۇيەگە عانا ەمەس، ۆەگەتاتيۆ جۇيكە جۇيەگە، اسىرەسە كەزەگەن جۇيكەگە (nervus vagus) اسەر ەتەدى. بۇل جۇيكە اعزاداعى ەڭ ۇزىندارىنىڭ ءبىرى، ول ميدىڭ ىشەكپەن بايلانىسىن قامتاماسىز ەتەدى.
كوفەين مەن كوفەدەگى باسقا دا كومپونەنتتەر گاستروكوليكالىق رەفلەكستى (اسقازانعا تاماق تۇسكەندە ىشەكتىڭ جۇمىسقا دايىندالۋى) ايتارلىقتاي كۇشەيتەدى. ادەتتە بۇل رەفلەكس جاي عانا اسقازاننىڭ كەڭەيۋىنە جاۋاپ بەرەدى، ال كوفە ونى بەلسەندىرىپ، ىشەكتىڭ جيىرىلۋىن جىلدامداتادى.
كوفە مەن گورموندار
كوفەنىڭ اسەرى جۇيكەمەن شەكتەلمەيدى. ول گاسترين گورمونىنىڭ ءبولىنۋىن ارتتىرادى. بۇل گورمون اسقازان ءسولىن كوبەيتەدى جانە توق ىشەكتىڭ قوزعالىسىن كۇشەيتەدى. سونداي-اق كوفە حولەسيستوكينيننىڭ (CCK) بولىنۋىنە اسەر ەتەدى، ول ءوتتىڭ ءبولىنۋىن جانە ىشەك پەريستالتيكاسىن ارتتىرادى.
ميكروبيومعا اسەرى
قازىرگى زەرتتەۋلەر كوفەنىڭ ىشەك ميكروبيومىنىڭ قۇرامىنا دا اسەر ەتەتىنىن دالەلدەدى. كوفەنى تۇراقتى ىشەتىن ادامداردا ميكروفلورانىڭ پايدالى ءپروفيلى جيىرەك كەزدەسەدى. ال باكتەريالار اس قورىتۋ مەن ءناجىس قالىپتاستىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن ەسكەرسەك، بۇل دا كوفەنىڭ ىشەك قوزعالىسىن قالىپقا كەلتىرەتىنىن جاناما تۇردە تۇسىندىرەدى.
بارلىعى كوفەينگە بايلانىستى ەمەس
قىزىعى، دەفەكاسياعا دەگەن قاجەتتىلىك كوفەينسىز كوفە ىشكەندە دە پايدا بولۋى مۇمكىن. بۇل تەك كوفەين عانا ەمەس، باسقا زاتتار دا اسەر ەتەتىنىن كورسەتەدى. مىسالى، حلوروگەن قىشقىلدارى اسقازان ءسولىنىڭ قىشقىلدىعىن ارتتىرىپ، اس قورىتۋدى بەلسەندىرەدى. سونداي-اق كوفەدەگى ەرەكشە ليپيدتەر ىشەكتەگى رەسەپتورلارعا اسەر ەتىپ، بۇلشىقەتتىڭ جيىرىلۋىن كۇشەيتەدى.
بۇل قالىپتى جاعداي ما؟
كوفەدەن كەيىن دارەتحاناعا بارعىڭىز كەلۋى – اعزانىڭ جۇيكە جۇيەسى، گورموندار جانە اس قورىتۋ پروسەستەرىنە سۋسىننىڭ اسەرىنەن تۋىندايتىن قالىپتى رەاكسيا. كوپ جاعدايدا بۇل الاڭداۋعا سەبەپ ەمەس. ءبىراق ەگەر وعان ىشتەگى اۋىرسىنۋ، ديارەيا نەمەسە باسقا دا جاعىمسىز بەلگىلەر قوسىلسا، گاستروەنتەرولوگقا قارالۋ كەرەك. دارىگەر سەبەبىن انىقتاپ، قاجەت بولسا ەم تاعايىندايدى.