كەمبريدج سوزدىگى جىل ءسوزىن انىقتادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
كەمبريدج سوزدىگىنىڭ بيىلعى تاڭداۋى «parasocial» ءسوزى بولدى. بۇل ءسوز تانىمال ادامدارمەن ءبىرجاقتى بايلانىستاردىڭ جىلدام ءوسۋىن سيپاتتايدى.
نەلىكتەن ءدال «parasocial» جىل ءسوزى اتاندى؟
بۇل تەرمين ەشقاشان جۇزدەسىپ، سويلەسپەگەن اداممەن بايلانىس سەزىمىن بىلدىرەدى. بۇل تۋرالى The Guardian جازادى. بۇل تۇسىنىكتىڭ تانىمال بولۋى تانىمال جۇلدىزدارعا دەگەن ءبىرجاقتى قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتۋىمەن بايلانىستى. مىسالى، قولدانۋشىلاردىڭ جۇلدىزداردىڭ رەاكسياسىن كۇتۋى، تەيلور سۆيفتكە قۇتتىقتاۋ جازۋلارىنان باستاپ ينفليۋەنسەرلەردىڭ نازارىن اۋدارۋعا تالپىنۋ ارەكەتتەرىنە دەيىن. پاراسوسيالدى قىزىعۋشىلىق ادامنىڭ وزىنە تانىس ەمەس، ءبىراق كوپشىلىككە بەلگىلى تۇلعامەن بايلانىس ورناتقانداي سەزىمىن سيپاتتايدى.
تەرمين قالاي پايدا بولدى؟
بۇل ۇعىم العاش رەت 1956 جىلى قولدانىلعان: سول كەزدە چيكاگو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى تەلەباعدارلاما كەيىپكەرلەرىمەن كورەرمەندەردىڭ ەموسيالىق بايلانىس ورناتۋ قۇبىلىسىن باقىلاعان. ولار دوستىق نە تۋىستىق قاتىناسقا ۇقساس، ءبىراق ءبىرجاقتى بايلانىستاردى بايقايدى. ينتەرنەت، الەۋمەتتىك جەلىلەر، ال ءقازىر جاساندى ينتەللەكت دامىعان سايىن مۇنداي اسيممەتريالىق بايلانىستار جاپپاي قۇبىلىسقا اينالدى. كەمبريدج سوزدىگىنىڭ رەداكتورى كولين ماكينتوشتىڭ ايتۋىنشا، «parasocial» سوزىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق كۇرت ارتقان، سايتتاعى وسى تەرمينگە جاسالعان سۇراۋلار الدەقايدا كوبەيگەن. سوزدىك بۇل جىلدىڭ ايقىن مىسالدارىن دا كەلتىرەدى: سۆيفت پەن حفل ويىنشىسى تريەۆيس كەلسيدىڭ ۇيلەنۋ جايلى جاڭالىعى، ليلي اللەننىڭ West End Girl البومى. سونداي-اق جي-چاتبوتتاردىڭ قولدانۋشىلار ءۇشىن دوسقا، اڭگىمەلەسۋشىگە، ءتىپتى رومانتيكالىق سەرىكتەسكە اينالا باستاۋى دا اتاپ وتىلەدى.
پاراسوسيالدى بايلانىستار نەلىكتەن ءقاۋىپتى؟
كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى سيمونا شناللدىڭ ايتۋىنشا، ءداستۇرلى مەدياعا سەنىم ازايعان سايىن ادامدار ينفليۋەنسەرلەرگە كوبىرەك جۇگىنۋدە. بۇل ينتەرنەت-جۇلدىزدارمەن «ساۋ ەمەس، كۇيزەلىسكە تولى» بايلانىستار قالىپتاستىرۋعا اكەلۋى مۇمكىن. ول تانىمال ادامدارعا دەگەن شامادان تىس بايلانىس ولاردىڭ ءان ماتىندەرىنەن جاسىرىن ماعىنا ىزدەۋگە، بەلگىسىز سيگنالداردى كورۋگە تىرىساتىن ناۆيازچيۆىي ارەكەتتەرگە ۇلاساتىنىن ايتادى.
- پاراسوسيالدى ۇردىستەر جاڭا دەڭگەيگە ءوستى: كوپتەگەن ادامدار ChatGPT سەكىلدى جاساندى ينتەللەكت قۇرالدارىن قولداۋشى دوس، جاقسى ءسوز ايتاتىن جان نەمەسە ءتىپتى تەراپيانىڭ بالاماسى رەتىندە قابىلداي باستادى، دەيدى شنالل.
جىل سوزىنەن بولەك، سوزدىك جاساندى ينتەللەكتكە قاتىستى بىرنەشە جاڭا تەرميندى قوستى ءارى جاڭارتتى. ولاردىڭ اراسىندا — slop، ياعني جي جاسايتىن ءمانسىز سۋرەتتەر مەن ۆيدەولار اعىمى، جانە memeify — سۋرەتتەردى الەۋمەتتىك جەلىلەردە تەز تارايتىن مەمدەرگە اينالدىرۋ پروسەسى بار.