ازاتتىعىمىزدىڭ ايشىقتى بەلەسىنە شىققاندا ءاربىر سانالى ازاماتتى «وتىز جىلدا ءبىز قانداي جەتىستىكتەرگە جەتتىك؟»، «كەلەر ۇرپاققا قانداي ەلدى اماناتتايمىز؟»، «مەملەكەتتىگىمىزدى نىعايتا ءتۇسۋ ءۇشىن تاعى نە ىستەيمىز؟» دەگەن ساۋالدار تولعاندىرارى انىق. وسى تۇرعىدان العاندا، بۇل – ارمان-ماقساتتارىمىزدى توعىستىرىپ، بولاشاققا تىڭ سەرپىنمەن قادام باسۋ ءۇشىن وتكەنگە تاعى ءبىر مارتە ورالاتىن، جەتىستىكتەرىمىز بەن كەمشىلىكتەرىمىزدى وي ەلەگىنەن وتكىزەتىن ماڭىزدى مەزەت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ،
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى.
2004 جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى.
- ساياسي رەفورمالاردىڭ بۇكىلۇلتتىق باعدارلاماسى
- ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ سايلاۋى.
- نۇر – سۇلتاندا ەلباسى رەزيدەنسياسى – «اق وردانىڭ» اشىلۋى.
2004 جىلى رەسپۋبليكادا ساياسي مودەرنيزاسيالاۋ ماسەلەلەرىنە، ەلباسىنىڭ ءداستۇرلى جولداۋىندا ايتىلعانداي،دەموكراتيالىق رەفورمالاردى تەرەڭدەتە دامىتۋ قاجەتتىلىگىنە ايىرىقشا باسىمدىق بەرىلدى. وسى ورايدا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن ق ر پرەزيدەنتى جانىنان دەموكراتيا مەن ازاماتتىق قوعام ماسەلەلەرى جونىندە ۇلتتىق كوميسسيانىڭ قۇرىلۋىنىڭ ساياسي رەفورمالاردىڭ جالپىۇلتتىق باعدارلاماسىن دايىنداۋداعى ماڭىزى زور بولدى.
بۇل جىل ەلىمىز ءۇشىن ساياسي جاڭعىرۋ ماسەلەلەرىندە ناعىز سەرپىلىستى كەزەڭ رەتىندە سيپاتتالادى. مەملەكەت باسشىسى 2004 جىلعى 19 ناۋرىزداعى "باسەكەگە قابىلەتتى قازاقستانعا، باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكاعا، باسەكەگە قابىلەتتى ۇلتقا" اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ەلدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە دەموكراتيالىق رەفورمالاردى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ قاجەتتىگى تۋرالى مالىمدەدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنان دەموكراتيا جانە ازاماتتىق قوعام ماسەلەلەرى جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا قۇرىلدى، ول ساياسي رەفورمالاردىڭ جالپىۇلتتىق باعدارلاماسىن جان-جاقتى تالقىلاۋ جانە ونى ىسكە اسىرۋ جونىندە پراكتيكالىق شارالار ازىرلەۋ ماقساتىندا ازاماتتىق قوعاممەن كەڭ ديالوگتى ۇيىمداستىرۋعا ىقپال ەتۋگە ءتيىس بولدى.
جىلدىڭ باستى ستراتەگيالىق باعىتتارى: بيلىك تارماقتارىنىڭ وكىلەتتىكتەرىن قايتا قاراپ،مەملەكەتتىك باسقارۋدى ورتالىقسىزداندىرۋ، بيۋدجەتارالىق «ءبولىنىستى» ەنگىزۋ،سايلاۋ زاڭدىلىعىن ليبەرالاندىرۋ،اكىمدەردىڭ سايلانۋىن كەزەڭ-كەزەڭمەن ەنگىزۋ،پارلامەنت وكىلەتتىگىن كەڭەيتۋ،مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن جەتىلدىرۋ،جەمقورلىققا قارسى كۇرەستى نىعايتۋ. سايلاۋشىلار تىزىمدەرى مەن داۋىس بەرۋ پروسەسىن اشىق ءارى ءادىل جۇرگىزۋگە جانە سايلاۋ ناتيجەلەرىن انىقتاۋ كەزىندە اشىقتىقتى، دالدىكتى جانە جەدەلدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان "سايلاۋ" ەلەكتروندى داۋىس بەرۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان اقپاراتتىق جۇيەسى پايدالانۋعا بەرىلدى. ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى – پرەزيدەنت باستاماشىسى بولعان ەۋرازيالىق وداق يدەياسىنىڭ 10 جىلدىعى. وسىعان وراي ل.ن.گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە "ەۋرازياشىلدىق: يدەيادان – پراكتيكاعا" اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ءوتتى.
بۇل جىلى الماتىدا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار پاركى، ءوندىرىسى دامىعان ايماقتاردا ءۇش تەحنوپارك قۇرىلدى. 2003-2015 جىلدارعا يندۋستريالدى-يننوۆاسيالىق دامۋ ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى.ماشينا جاساۋ،قۇرىلىس،حيميا مەن مۇناي ءوندىرىسى،اقپاراتتىق تەحنولوگيا،مەتاللۋرگيا، اەروكوسموستىق قىزمەت سالالارىندا جاڭا جوعارى تەحنولوگيالىق ءوندىرىستى دامىتۋ قولعا الىندى.
9 قاڭتار
مەملەكەت باسشىسى قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆ.ۆ. پۋتينمەن كەزدەستى. پرەزيدەنتتەر كونگرەسس-حوللدا وتكەن قازاقستانداعى رەسەي جىلىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە قاتىستى.
18-22 قاڭتار
ەلباسى رەسمي ساپارمەن بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنە باردى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ وسى ەلدىڭ باسشىسى شەيح زايد بەن سۇلتان ءال ناحايانمەن كەزدەسۋى ەكى ەلدىڭ ىنتىماقتاستىعىندا جاڭا ءتيىمدى بايلانىستارعا جول اشتى. ساپار اياسىندا «قازاقستاننىڭ ينۆەستيسيالىق مۇمكىندىكتەرى» بيزنەس فورۋمىنىڭ ءوتۋى بۇل ىنتىماقتاستىققا العىشارت جاسادى.
6 اقپان
ەلوردادا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن قازاق دالاسى ءۇشىن ماڭىزى زور الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جوبا، جيىرماسىنشى عاسىردىڭ الەمگە ايگىلى تاريحي وقيعالارىنىڭ ءبىرى - تىڭ جانە تىڭايعان جەرلەردى يگەرۋدىڭ 50 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى جيىن ءوتتى.
22 ءساۋىر
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الماتى قالاسىندا وتكەن III ەۋرازيالىق مەديا-فورۋمعا قاتىستى.
16-19 مامىر
مەملەكەت باسشىسى مەملەكەتتىك ساپارمەن جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنا باردى. ەكىجاقتى ماڭىزدى كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەسىندە «اتاسۋ – الاشاڭقاي مۇناي قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى» ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى. بۇل قازاقستاننىڭ مۇناي-گاز سالاسىن دامىتۋعا مۇمكىندىك اشقان قادام بولدى.
24 مامىر
ۋكراينانىڭ يالتا قالاسىندا ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىك قۇرۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلگەن قازاقستان، رەسەي، بەلارۋس جانە ۋكراينا مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارى باس قوستى. سامميتتە ءتورتجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
16-17 ماۋسىم
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاشكەنت قالاسىندا وتكەن شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا قاتىستى.
18 ماۋسىم
مەملەكەت باسشىسى نۇر-سۇلتاندا وتكەن ەۋرازەق مەملەكەتارالىق كەڭەسىنىڭ ح وتىرىسىنا ءتوراعالىق ەتتى.
سول كۇنى پرەزيدەنت ەلوردادا ۇقشۇ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ كەزەكتى سەسسياسىنا قاتىستى.
28-29 ماۋسىم
ەلباسى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ىستامبۇل قالاسىندا وتكەن سولتۇستىكاتلانتيكالىق اليانسقا (ناتو/ سەاپ) مۇشە مەملەكەتتەر سامميتىنە باردى.
2 تامىز
مەملەكەت باسشىسى قازاقستانعا كەلگەن امەريكا قۇراما شتاتتارى ورتالىق اسكەري باسشىلىعىنىڭ قولباسشىسى، گەنەرال دجون ابيزەيدتى قابىلدادى.
6 تامىز
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان تەمىرجولىنىڭ 100 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى جيىنعا قاتىسىپ، تەمىرجول سالاسى قىزمەتكەرلەرىن مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى.
13-19 تامىز
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جۇمىس ساپارىمەن گرەكيا رەسپۋبليكاسىنا باردى. ساپار اياسىندا مەملەكەت باسشىسى قۇرمەتتى قوناق رەتىندە ححVIII جازعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە قاتىستى.
7 قىركۇيەك
پرەزيدەنت ەلوردادا وتكەن قازاقستان ايەلدەرىنىڭ IV فورۋمىنا قاتىستى.
8 قىركۇيەك
مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ الماتىداعى رەزيدەنسياسىندا قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن چەح رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆ.كلاۋسپەن كەزدەستى.
15 قىركۇيەك
ەلوردادا ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىككە مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ ءسامميتى ءوتتى. بەك ەلدەرىنىڭ كوشباسشىلارى (بەلارۋس، قازاقستان، رەسەي جانە ۋكراينا) شاعىن قۇرامدا كەزدەستى، سودان كەيىن كونسۋلتاسيالار دەلەگاسيا مۇشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن جالعاستى. تالقىلاۋ قورىتىندىسى بويىنشا قابىلدانعان بىرلەسكەن مالىمدەمەدە ۆلاديمير پۋتين، الەكساندر لۋكاشەنكو، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جانە لەونيد كۋچما بەك شەڭبەرىندە 2005 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ مەجەلى ەل بويىنشا تاۋارلارمەن، ونىڭ ىشىندە تابيعي گازبەن، مۇنايمەن جانە گاز كوندەنساتىمەن ءوزارا ساۋدا كەزىندە ققس الۋ قاعيداتىن ەنگىزۋ تۋرالى جاريالادى. رەسەي، بەلارۋس، ۋكراينا جانە قازاقستان پرەزيدەنتتەرى جوعارى دەڭگەيدەگى توپقا ءتورت مەملەكەت ازاماتتارىنىڭ شەكارادان ءوتۋ ەرەجەلەرىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن قاجەتتى كەلىسىمدەر دايىنداۋدى تاپسىردى. سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىلارى ءبىرىنشى كەزەكتە قول قويۋعا جاتاتىن 29 حالىقارالىق قۇجاتتان تۇراتىن ءتىزىمدى ماقۇلدادى.
19 قىركۇيەك
اعىمداعى جىلدىڭ باستى ساياسي وقيعاسى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ سايلاۋى ءوتتى. سايلاۋعا قاتىسقان پارتيالار اراسىندا «وتان» – سايلاۋشىلاردىڭ 67،5 پايىزىنىڭ داۋىسىن السا، «ازاماتتىق» جانە «اگرارلىق» پارتيالاردىڭ «ايست» بلوگى – 18،2 %، «اسار» - 5،2 %، «اق جول» - 2،6 %، قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسى – 1،3 %، ءوزىن-وزى ۇسىنعاندار – 5،2 % داۋىس جينادى.
12 قازان
نۇر-سۇلتان (ول كەزدە – استانا) قالاسىندا قازاقستاننىڭ ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءىىى سەزى بولىپ ءوتتى. وعان ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاتىستى.
17-18 قازان
ەلباسى دۋشانبەدە وتكەن ورتالىق ازيا ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ باسقوسۋىنا باردى.
3 قاراشا
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىنا قاتىسىپ، ءۇشىنشى سايلانعان پارلامەنتتىڭ I سەسسياسىن اشتى.
30 قاراشا
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ۇزىندىعى 400 شاقىرىمنان اساتىن التىنسارين-حرومتاۋ تەمىرجول جەلىسىنىڭ تۇساۋىن كەستى.
1 جەلتوقسان
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ مۇشەلەرىمەن كاسپيي تەڭىزى قايراڭىنىڭ قازاقستاندىق سەكتورىن يگەرۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ماسەلەلەرى جونىندە كەڭەس وتكىزدى.
24 جەلتوقسان
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جاڭا رەزيدەنسياسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسىپ ءسوز سويلەدى. «قازاق ەلىنىڭ ەلورداسى استانا بولسا، استانامىزدىڭ جۇرەگى ەندى وسى اقوردا بولماق» دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
ستاتيستيكا:
2004 جىلى، جالپى ايتقاندا، پرەزيدەنتتىڭ قاتىسۋىمەن 300-دەن استام شارالار ءوتتى. ەلباسى رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە 14 رەت، شەت ەلدەرگە 17 رەت رەسمي ساپارعا شىقتى. جىل اياسىنداعى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساپارى 96 كۇنگە سوزىلسا، ونىڭ 39 كۇنى - شەتەلدە، 57 كۇنى - رەسپۋبليكا ايماقتارىندا وتكەن.
ءبىر جىل ىشىندە ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى، مەملەكەتتىك كادر ساياساتىن جەتىلدىرۋ، كاسپيي تەڭىزىنىڭ قازاقستاندىق سەكتورىن يگەرۋ، بيۋدجەت جانە ت.ب.وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە 30-عا جۋىق كەڭەستەر، جينالىستار وتكىزىلگەن. بارلىعى ەكى مىڭنان استام قۇجاتتار مەن ماتەريالدار قارالىپ، ونىڭ ىشىندە 118 زاڭ قابىلدانىپ، 231 جارلىققا قول قويىلدى.
جىل ءتۇيىنى:
2004 جىلى ەلىمىزدىڭ قوعامدىق-ساياسي ءومىرىنىڭ ەلەۋلى وقيعالارىنىڭ قاتارىندا سونداي-اق تىڭ جەرلەردى يگەرۋدىڭ 50 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ، III ەۋرازيالىق مەديافورۋم، قازاقستان ايەلدەرىنىڭ IV فورۋمى، پرەزيدەنتتىڭ رەسپۋبليكالىق تەلەديدارداعى تىكەلەي ەفيرى، ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ III سەزى سياقتى ماڭىزدى القالى جيىندار بولعانىن اتاپ وتكەن ءجون.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جىل بويى قوعام وكىلدەرىمەن 2004-2006 جىلدارعا ارنالعان "مادەني مۇرا" مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ماسەلەلەرى بويىنشا بىرنەشە رەت كەزدەستى، ونى ىسكە اسىرۋ پرەزيدەنتتىڭ 2004 جىلعى 13 قاڭتارداعى جارلىعىنا سايكەس باستاۋ الدى.
جىل سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى پرەزيدەنتتىڭ "اقوردا" رەزيدەنسياسىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە جانە ەلوردانىڭ سول جاعالاۋىنداعى جاڭا عيماراتتا وتكەن پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءبىرىنشى جالپى وتىرىسىنا قاتىستى. بۇل وقيعالار قازاقستاننىڭ ساياسي دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە ءوتۋىنىڭ سيمۆولىنداي ەدى.
ەلباسى ادەتتەگىدەي، جىلما-جىل، جىلداردىڭ تۇيىسەر ساتىندەگى قازاقستان حالقىن جاڭا جىلمەن ءداستۇرلى قۇتتىقتاۋىندا 2004 جىلعى ەل دامۋىنا دا ءوز باعاسىن بەردى. «...وتكەن جىلعا وكپەمىز جوق. وسىپ-وركەندەۋ جولىنا تۇسكەن قازاقستان جۇرىسىنەن جاڭىلماي،ارشىنداپ العا باستى. ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش، باۋىرىمىز ءبۇتىن بولدى.حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى ءوسىپ، مەملەكەتىمىزدىڭ ابىرويى اسقاقتادى»،– دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
تاۋەلسىز قازاقستان ساياسي دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە اياق باستى...
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 50 حالىقارالىق باستامالارىنان:
2004 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ: بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن كەڭەيتۋ جانە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ جانىنداعى وڭىرلىك ۇيىمدار كەڭەسىن قۇرۋ قاجەتتىگى تۋرالى ۇسىنىسى حالىقارالىق دەڭگەيدە قولداۋ تاپتى.