2024 جىلدىڭ 6 جەلتوقسان كۇنى ساعات 16.00-دە ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيىندە سۋرەتشى ۇكى اجييەۆتىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا ارنالعان «جان جارىعى» مەرەيتويلىق كورمەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى وتەدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz. ەكسپوزيسيادا ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر ءموم-ى قورىنان، جەكە كوللەكسيالاردان جانە سۋرەتشىنىڭ وتباسى جيناعىنان 70-تەن استام كەسكىندەمە جانە اكۆارەل تۋىندىلارى ۇسىنىلادى.
2024 جىلى كورنەكتى قازاقستاندىق سۋرەتشى، قازاقستان اكۆارەلىنىڭ شەبەرى، ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى مادەنيەت جانە بەينەلەۋ ونەرى سالاسىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، «پاراسات» وردەنىنىڭ يەگەرى، ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ستيپەندياسىنىڭ لاۋرەاتى، تاۋەلسىز «تارلان» سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، لەنينگراد بلوكاداسىنىڭ قاتىسۋشىسى اجييەۆ ۇكى ءاجي ۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولدى.
ۇكە اجييەۆ 1924 جىلى 23 جەلتوقساندا الماتى وبلىسى قاسكەلەڭ اۋدانى كەمەرتوعان اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. 14 جاسىندا كوركەمونەرپازدار بايقاۋىنىڭ ەڭ جاس جەڭىمپازى بولىپ، ول لەنينگرادقا، بۇكىلرەسەيلىك ونەر اكادەمياسىنىڭ جاس دارىندار مەكتەبىنە جىبەرىلدى. ءدال وسى جەردە ۇكە ناعىز ونەر الەمىنىڭ قىر سىرىن اشتى. ماڭگى تۋىندىلارى بار مۋزەيلەر، تەاترلار، كىتاپحانالار، مۋزىكا، ساۋلەت جاس سۋرەتشىنىڭ بولاشاققا بارار جولىنىڭ باستاماسى بولدى. مۇندا، لەنينگرادتا ونى ۇلى وتان سوعىسى جانە بلوكادانىڭ ەڭ قيىن كۇندەرى باستان كەشىردى. سوعان وراي، مەكتەپتەرى سامارقاندقا ەۆاكۋاسيالانعاندىقتان، ۇكە اجييەۆتى سول جەردەن اسكەر قاتارىنا شاقىرادى. ول ءبىرىنشى ۋكراينا مايدانىنىڭ قۇرامىندا بولىپ دونباسس پەن سول جاعالاۋداعى دنەپردى ازات ەتۋگە قاتىستى. حاركوۆ ماڭىندا اۋىر جاراقاتتانادى جانە سول جەردە كوپتەن كۇتكەن جەڭىس كۇنىن قارسى الدى. جاۋىنگەرلىك ەڭبەگى ءۇشىن «لەنينگرادتى قورعاعانى ءۇشىن» جانە «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن» مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.
سوعىستان كەيىن الماتىعا ورالعان ۇكە اجييەۆ الماتى كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىنىڭ كەسكىندەمە بولىمىنە ءتۇسىپ، ونى ۇزدىك ءبىتىردى (1948-1950). 1954 جىلى كسرو سۋرەتشىلەر وداعىنا مۇشە بولدى. ول كەسكىندەمەنىڭ ءارتۇرلى مايلى بوياۋ جانە اكۆارەل ادىستەرىن جاقسى مەڭگەرگەن. الايدا، ول ەڭ نازىك جانە كۇردەلى ءتاسىلى دەپ ەسەپتەگەن اكۆارەلگە ەرەكشە ءمان بەرىپ، ۇستاندى. ۇكە اجييەۆتىڭ اكۆارەلدەرىن اسقاق ەلدىڭ شەبەرلەرى جوعارى باعالادى. ول كسرو سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ اكۆارەل كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى بولىپ سايلاندى. قازاقستاندىق اكۆارەل سۋرەتشىلەرىن بەلسەندى تۇردە ناسيحاتتادى. ونىڭ كۇش-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا اكۆارەل سەكسياسى جۇمىس ىستەدى، ونىڭ مۇشەلەرى كەڭەس وداعىنىڭ ەڭ قىزىقتى جەرلەرى مەن الەم ەلدەرىنە شىعارماشىلىق ساپارلارعا قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدى.
ۇكە اجييەۆتىڭ شىعارماشىلىعى – ۇلتتىق اكۆارەل مەكتەبىنىڭ قالىپتاسۋى مەن گۇلدەنۋ ءداۋىرى. ول ءتۇس، ءپىشىن، كومپوزيسيا سالاسىنداعى تىنىمسىز ىزدەنىستەرگە قۇمار بولدى. ونىڭ بۇكىل ءومىرى ونەرگە قىزمەت ەتۋگە بەرىلدى. ونىڭ جان دۇنيەسى ادامعا، بۇكىل الەمگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تولى بولدى. ونىڭ ءار شىعارماسىندا ءپىشىننىڭ جەتىلدىرىلۋى مەن سەزىمنىڭ جىلۋى بار. بۇل ءار ونەر سۇيەر قاۋىمنىڭ جۇرەگىندە ءىز قالدىرىپ وتىردى.
ۇكە اجييەۆتىڭ جۇمىستارى ءوز ەلىمىزدىڭ مۋزەيلەرىندە، سونداي-اق لوندون ساۋلەت جانە ونەر مۋزەيىندە (TateBritain)، مەملەكەتتىك ترەتياكوۆ گالەرەياسىندا جانە شىعىس مۋزيىندە (ماسكەۋ، رف)، كييەۆ، باكۋ، ۆيلنيۋس، ريگا مۋزەيلەرىندە، فرانسيا، يتاليا، گەرمانيا، اقش، شۆەيساريا، وڭتۇستىك كورەيا جانە باسقا دا كوپتەگەن جەكە جيناقتاردا ساقتالعان.