جالعان ديپلوم كىمگە قىزمەت ەتىپ ءجۇر؟ ءبىلىم قۇجاتىن ساتىپ الاتىندارعا قاتىستى مينيسترلىك جاۋابى

قازاقستاندا ءبىلىم سالاسىنداعى ەڭ كۇردەلى تۇيتكىلدەردىڭ ءبىرى – جالعان ديپلوم ماسەلەسى. مينيسترلىكتىڭ رەسمي دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، كەيىنگى جىلدارى باقىلاۋ كۇشەيگەنىمەن، بۇل قۇبىلىس تۇبەگەيلى جويىلعان جوق. ديپلومدى ساتىپ الۋ – تەك جەكە ادامنىڭ ماسەلەسى عانا ەمەس، ەلدىڭ ءبىلىم جۇيەسىنە دەگەن سەنىمگە سىزات تۇسىرەتىن قۇبىلىس. مينيسترلىك بۇل جاعدايلاردى قانشالىقتى باقىلاپ وتىر؟ بۇگىنگە دەيىن بەلگىلى دەرەكتەر قانداي؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى زەرتتەپ كوردى. 

ديپلومداردىڭ ءتۇپنۇسقالىعى قالاي تەكسەرىلەدى؟

2019 جىلدان باستاپ جوعارى وقۋ ورىندارىندا سىرتتاي وقۋ جۇيەسى توقتاتىلعان. بۇرىن بۇل جۇيە جالعان قۇجات جاساۋعا قولايلى جاعداي تۋدىراتىن، سەبەبى سىرتتاي ستۋدەنتتەردىڭ ناقتى وقۋى مەن باقىلاۋىن قاداعالاۋ قيىنىراق بولاتىن. ەندى ۋنيۆەرسيتەتتەر تەك كۇندىزگى جانە قاشىقتان ءبىلىم بەرۋ فورمالارىن ۇسىنادى. مينيسترلىك اراعا ەكى جىل سالىپ ديپلومداردىڭ ازاماتتىق ەمەس جانە مەديسينالىق جوعارى وقۋ ورىندارىن قوسپاعاندا، بارلىق ۋنيۆەرسيتەت وزىندىك ۇلگىدەگى ديپلوم بەرە باستاعانىن مالىمدەدى.

"وزىندىك ۇلگىدەگى ديپلومداردىڭ نومىرلەرى مەن QR كودتارىن گەنەراسيالاۋ "جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ ءبىرىڭعاي پلاتفورماسى" اج (بۇدان ءارى - ەپۆو) ورنالاسقان ارنايى مودۋل ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. قولجەتىمدىلىك تەك جاۋاپتى بولىپ تاعايىندالعان جانە وسى مودۋلدە تىركەلگەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە عانا بەرىلەدى. گەنەراسيا ەپۆو-داعى ءبىلىم الۋشىلار تۋرالى مالىمەتتەر نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلادى. ەپۆو-دا ءبىلىم الۋشى بولماعان جاعدايدا ديپلوم ءنومىرىن گەنەراسيالاۋ مۇمكىن ەمەس. گەنەراسيالانعان ءنومىرى مەن QR كودى جوق ديپلومدار جارامسىز" دەلىنگەن عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ جاۋابىندا. 

قانشا جالعان ديپلوم انىقتالدى؟

مينيسترلىك جالعان ديپلوممەن كۇرەس قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قۇزىرەتىندە ەكەنىن ەسكەرتتى. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى مەن مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى بىرلەسىپ، جالعان قۇجات جاساۋ فاكتىلەرىن انىقتاۋمەن اينالىسادى. الايدا ۆەدومستۆو ەلىمىزدە ناقتى قانشا جالعان ديپلوم انىقتالعانىن اتامادى. تەك:

"قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس، جالعان ديپلوم جاساعاندارعا 2000 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ايىپپۇل نەمەسە ەكى جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى قاراستىرىلعان. ال جالعان ديپلومدى پايدالانعان ازاماتتىڭ ءوزى دە جاۋاپقا تارتىلادى: 160 اەك-كە دەيىن ايىپپۇل نەمەسە 40 تاۋلىككە دەيىن قاماۋ جازاسى قولدانىلادى. دەمەك، جالعان قۇجات تەك مورالدىق ەمەس، قۇقىقتىق تۇرعىدان دا ءقاۋىپتى" دەپ ەسكەرتتى. 

"شەتەلدىك ديپلومدارعا سۇزگى كۇشەيدى"

جالعان ديپلوم ماسەلەسى تەك ەل ىشىندە عانا ەمەس، شەتەلدەن اكەلىنگەن قۇجاتتاردا دا بايقالادى. قازاقستاندا مۇنداي قۇجاتتاردى ارنايى تانۋ ءراسىمى – نوستريفيكاسيادان وتكىزۋ مىندەتتەلگەن. بۇل پروسەستەن "بولاشاق" باعدارلاماسىنىڭ تۇلەكتەرى مەن حالىقارالىق كەلىسىمدەر اياسىندا الىنعان ديپلوم يەلەرى عانا بوساتىلادى. ياعني، كەز كەلگەن كۇماندى شەتەلدىك ديپلوم ەڭبەك نارىعىنا بىردەن ەنە المايدى. بۇل تالاپ ساپاسىز جانە زاڭسىز قۇجاتتاردى ەل اۋماعىندا قولدانۋعا توسقاۋىل قويادى.

"كەز كەلگەن ازامات ءوز قۇجاتىن تەكسەرە الادى"

مينيسترلىك رەسمي ءتۇپنۇسقا ديپلومداردىڭ بارلىعى جوعارىدا اتالعان بازادا بولاتىنىن جانە ونىڭ كەز كەلگەن ازامات كىرىپ تەكسەرە الاتىنىن ايتتى.

"بۇگىندە كەز كەلگەن جۇمىس بەرۋشى ەپۆو-داعى "ءبىلىم تۋرالى قۇجاتتاردى تەكسەرۋ" ارنايى مودۋلىندە (https://epvo.kz/#/verification_education_document) وزىندىك ۇلگىدەگى ديپلومنىڭ ءتۇپنۇسقالىعىن، سونداي-اق مەملەكەتتىك ۇلگىدەگى سيفرلانعان ديپلومداردى تەكسەرۋگە مۇمكىندىگى بار. سونداي-اق ديپلومنىڭ ەلەكترون نۇسقاسى ەلەكترون ۇكىمەتتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسىنىڭ "سيفرلىق قۇجاتتار" بولىمىندە ورنالاستىرىلعان" دەلىنگەن جاۋاپتا.