قازاقستان بيوالۋانتۇرلىلىك جونىندەگى جاھاندىق اقپاراتتىق قوردىڭ مۇشەسى بولۋعا نيەتتى.
زوولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى رومان ياششەنكو ۇكىمەت وتىرىسىندا قازاقستاندا جانۋارلاردىڭ قىزىل كىتابى جاڭارتىلاتىنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.ول زوولوگيا ينستيتۋتى باعدارلامالىق-نىسانالى قارجىلاندىرۋ شەڭبەرىندە جانۋارلاردىڭ قىزىل كىتابىنا بەسىنشى جاڭارتۋدى دايىنداعانىن، وندا العاش رەت حالىقارالىق تابيعاتتى قورعاۋ وداعى (حتقو) قاۋىپتەرىن باعالاۋدىڭ حالىقارالىق كريتەرييلەرى قولدانىلعانىن، سيرەك كەزدەسەتىن جانە جويىلىپ كەتۋ ءقاۋپى تونگەن تۇرلەر بويىنشا ەلەكتروندىق دەرەكتەر بازاسى قۇرىلعانىن جانە رەسمي ۆەب-پورتال ازىرلەنگەنىن اتاپ ءوتتى. زوولوگيا ينستيتۋتىندا زوولوگتار مەن فيلولوگتاردىڭ قۇرامىندا قازاق ءتىلى بويىنشا تەرمينولوگيالىق كوميسسيا قۇرىلدى.
سوڭعى جىلدارى جانۋارلار جۇيەسىندە ايتارلىقتاي وزگەرىستەر بولدى، ولاردىڭ تارالۋى، سانى جانە بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى زاماناۋي مالىمەتتەر جيناقتالدى. وسىعان بايلانىستى قىزىل كىتاپتان 21 ءتۇر الىنىپ تاستالدى جانە جانۋارلاردىڭ 11 ءتۇرى ەنگىزىلدى، ال 59 ءتۇر مەن كىشى تۇرگە عىلىمي جانە جالپى قولدانىلاتىن اتاۋلار ناقتىلاندى. عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى نەگىزىندە ءار تۇرگە سانى مەن ونىڭ ديناميكاسى تۋرالى مالىمەتتەر ەنگىزىلدى، تارالۋ مەن كوشى-قوننىڭ ەگجەي-تەگجەيلى كارتالارى جاسالدى، ساقتاۋ بويىنشا ۇسىنىستار بەرىلدى. ناتيجەسىندە، قىزىل كىتاپتىڭ قازىرگى 5ء-شى جاڭارۋى جانۋارلاردىڭ 217 ءتۇرىن، ونىڭ ىشىندە ومىرتقاسىزداردىڭ 82 ءتۇرىن جانە ومىرتقالىلاردىڭ 135 ءتۇرىن قامتيدى، — دەدى رومان ياششەنكو.
جاقىن ارادا ۇلتتىق قىزىل ءتىزىم بويىنشا كوپجىلدىق عىلىمي-تەحنيكالىق باعدارلامانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىرعانى اتاپ ءوتىلدى. وسى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە حتقو ءبىرىڭعاي حالىقارالىق تاسىلدەرىنىڭ نەگىزىندە قازاقستاننىڭ بارلىق جابايى جانۋارلار تۇرلەرىنىڭ (ومىرتقاسىزداردىڭ 100 مىڭعا جۋىق ءتۇرى جانە ومىرتقالى جانۋارلاردىڭ 900-دەن استام ءتۇرى) ءومىر ءسۇرۋ ءقاۋپى باعالاناتىن بولادى.
بيىل بيوالۋانتۇرلىلىك بويىنشا دەرەكتەردى سيفرلاندىرۋدىڭ جاھاندىق پروسەسى شەڭبەرىندە زوولوگيا ينستيتۋتى ەترم-مەن بىرلەسىپ بيوارتۇرلىلىك جونىندەگى جاھاندىق اقپاراتتىق قورعا (GBIF) قازاقستاندىق ماتەريالداردى ەنگىزۋ جۇمىستارىن باستادى. قاراشا ايىندا وسى قورمەن وڭىرلىك كەزدەسۋ وتكىزىلدى جانە ءقازىر قازاقستاننىڭ وسى جاھاندىق قۇرىلىمنىڭ تولىققاندى مۇشەلەرىنە كىرۋ پروسەسى باستالدى.