ۇكىمەت وتىرىسىندا ءورت ءقاۋىپتى كەزەڭگە دايىندىق جانە سۋ تاسقىنى ماسەلەلەرى قارالدى
ۇكىمەت وتىرىسىندا توتەنشە جاعدايلار ۆيسە-مينيسترى گەنەرال-مايور كەگەن تۇرسىنبايەۆ ءورت ءقاۋىپتى ماۋسىمعا دايىندىق جانە ەلدەگى سۋ تاسقىنى جاعدايىنا دەن قويۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالار تۋرالى باياندادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
ءورت ءقاۋىپتى كەزەڭدە قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا الدىن الۋ ءىس-شارالارىنىڭ كەشەنى ازىرلەنىپ، ىسكە اسىرىلۋدا. ەكولوگيا مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ ۆەدومستۆوارالىق جوسپار بەكىتىلدى، تابيعي ورتتەرگە، ونىڭ ىشىندە شەكارالاس مەملەكەتتەرمەن دەن قويۋ الگوريتمدەرىنە تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى.
وڭىرلەردە اۋماقتى تازارتۋ جانە جەر جىرتۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا، سونداي-اق ورماندى دالا القاپتارىندا پروفيلاكتيكالىق جۇمىستار بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە. ءموبيلدى توپتار ءقازىردىڭ وزىندە ءورت قاۋىپسىزدىگى تالاپتارىنىڭ 475 بۇزۋشىلىعىن انىقتادى.
قازگيدرومەتتىڭ بولجامىنا سايكەس الداعى جاز قۇرعاق بولادى دەپ كۇتىلۋدە، بۇل تابيعي ورتتەردىڭ ورىن الۋ ءقاۋپىن ارتتىرادى. وسىعان بايلانىستى مونيتورينگ شارالارى كۇشەيتىلدى: «ورمان» جانە «تابيعات» اقپاراتتىق جۇيەلەرى، ورمان شارۋاشىلىقتارىنداعى بەينەباقىلاۋ، كوسمومونيتورينگ جانە تج گاج دەرەكتەرى پايدالانىلادى.
تجم كوماندالىق ورتالىعىندا تاۋلىك بويى جەدەل توپ جۇمىس ىستەيدى. ورمان القاپتارى بار وڭىرلەردە تجم جانە تابيعات قورعاۋ مەكەمەلەرى اۋە كەمەلەرىنىڭ كەزەكشىلىگى ۇيىمداستىرىلدى. قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ، ۇلتتىق ۇلاننىڭ جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ سۋ اعىزۋ قۇرىلعىلارى بار اۋە كەمەلەرىن تارتۋ الگوريتمى بەكىتىلدى. پوتەنسيالدى ءقاۋىپتى ايماقتاردا ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتتارى ىسكە قوسىلاتىن بولادى. ءورت ءقاۋىپتى جاعدايدى باقىلاۋ ءۇشىن كۇندەلىكتى اۋەدەن شولىپ قاراۋ جوسپارلانعان.
مامىر ايىندا اۆياسيانى قاتىستىرا وتىرىپ، رەسپۋبليكالىق كوماندالىق-شتابتىق وقۋ-جاتتىعۋلار، سونداي-اق ءورت ءسوندىرۋ بەكەتتەرى جانە ەرىكتى ءورت ءسوندىرۋ قۇرالىمدارىمەن ورت-تاكتيكالىق وقۋ-جاتتىعۋلار وتكىزىلەدى.
اۋىلدىق جەرلەردى توتەنشە جاعدايلاردان قورعاۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا «اۋىل قۇتقارۋشىلارى» ۆەدومستۆولىق باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. كراسنايا پوليانا، قىزىلسۋات، جارسۋات، ماتىبۇلاق جانە گلۋحوۆكا اۋىلدارىندا جاڭا فورماتتا بەس ءورت ءسوندىرۋ بەكەتى اشىلدى. اتالعان بەكەتتەر قاجەتتى تەحنيكامەن، جابدىقتارمەن جانە نىساندى كيىم-كەشەكپەن قامتىلىپ، ەرىكتىلەرگە جاعدايلار جاسالدى. قولدانىستاعى بارلىق بەكەتتەردە جاڭعىرتۋ جۇمىستارى كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇرگىزىلۋدە.
ەلدە بارلىعى 400-گە جۋىق ءورت ءسوندىرۋ بەكەتتەرى جىل بويىنا جۇمىس ىستەيدى. مينيسترلىك جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا بەكەتتەر جەلىسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن 185 بىرلىك ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسىن بەرۋگە دايىن.
ازاماتتىق قورعاۋ قىزمەتتەرىنىڭ كۇشتەرى مەن قۇرالدارى تابيعي ورتتەرگە جەدەل دەن قويۋعا دايىن. پاۆلودار وبلىسى مەن اباي وبلىسىنداعى ەكى ءىرى ورمان ءورتىن سوندىرۋگە مينيسترلىكتىڭ كۇشتەرى مەن قۇرالدارىن جونەلتۋ جۇزەگە اسىرىلدى.
مينيسترلىك الداعى ءورت ءقاۋىپتى ماۋسىمدا تابيعي ورتتەردىڭ الدىن الۋ، ولاردى ەرتە انىقتاۋ جانە جويۋ جونىندەگى جۇمىستى جالعاستىرۋدا.
بىلتىرعى جىلعى سۋ تاسقىنىنا جۇرگىزىلگەن تالداۋدى ەسكەرە كەلە، ەلدى مەكەندەردى تاسقىن سۋدان قورعاۋدىڭ ءتيىمدى شارالارى قابىلداندى. مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ، ءقاۋىپتى ۋچاسكەلەر مەن گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستار باقىلاۋعا الىندى، سۋ تاسقىنىن بولدىرماۋ ءىس-شارالارىنىڭ ىسكە اسىرىلۋى تەكسەرىلدى.
وڭىرلەردە 590 شاقىرىم قورعانىس بوگەتتەرى مەن بىلىكتەرىنە، 164 شاقىرىم درەناج جۇيەسى، 658 شاقىرىم كانالدار مەن ارىقتار نىعايتىلدى، جوندەلىپ سالىندى، تۇرعىزىلدى. وزەن ارنالارىنداعى 360 شاقىرىم جاعالاۋ بەكىتىلىپ، ءتۇبىن تەرەڭدەتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى، 190 شاقىرىم وزەن اۋماعى تازارتىلدى.
سۋ تاسقىنى كەزەڭى باستالعاننان بەرى ەلدە شامامەن 4،3 ملن. تەكشە مەتر سۋ سورىلدى، 600 مىڭنان استام قۇم سالىنعان قاپتار توسەلىپ، 800 شاقىرىمنان استام ارىق تازارتىلدى. الدىن الا 383 ادام ەۆاكۋاسيالاندى. 51 مىڭنان استام مال ءقاۋىپسىز ورىندارعا ايدالدى، بارلىعى كەرى قايتارىلدى.
اۆتوموبيل جولدارىن سۋ شايعان 176 جاعداي مەن سۋ جىرىپ وتكەن 25 ۋچاسكە تىركەلدى. قازىرگى تاڭدا باقىلاۋدا تۇرعان 21 اۆتوجول مەن سۋ جىرىپ وتكەن 5 ۋچاسكە بار.
10 اقپاننان باستاپ تجم كوماندالىق ورتالىقتىڭ بەيىندى مينيستىرلىلەكتەرى جانە قازگيدرومەت وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن سۋ تاسقىنىنا قارسى جەدەل شتابى ىسكە قوسىلىپ، بارلىق وڭىرلەردە وسىنداي شتابتار جۇمىس ىستەۋدە. تجم سۋ تاسقىنى كەزەڭىن ءقاۋىپسىز وتكىزۋدىڭ بارلىق ءىس-قيمىلىن ۇيلەستىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىرادى. قابىلدانعان شارالار ەلدىڭ باسىم بولىگىندەگى سۋ باسۋ ءقاۋپىن ازايتۋ مۇمكىندىگىن بەردى.
اتاپ ايتاتىن بولساق، وڭتۇستىك پەن باتىستا سۋ تاسقىنى اياقتالدى، سول وڭىرلەردەگى ەلدى مەكەندەردىڭ سۋعا كەتۋىنە جول بەرىلگەن جوق.
وتكەن اپتادا ەرىگەن قار سۋى مەن كوپ جاۋعان جاڭبىردىڭ سالدارىنان اقمولا وبلىسىنداعى تۇرعىن ۇيلەردى سۋ باستى. قولدا بار سۋ وتكىزۋ جۇيەلەرى مول كولەمدەگى سۋدى وتكىزۋگە قاۋقارسىز بولىپ شىقتى. ورىن العان جاعداي استانا قالاسى مەن قاراعاندى وبلىسىنان، تجم اسكەري بولىمدەرىنەن قوسىمشا كۇشتەر جانە قۇرالدار جونەلتۋدى تالاپ ەتتى. ازاماتتار دەرەۋ ءقاۋىپسىز جەرلەرگە كوشىرىلىپ، كەزەك كۇتتىرمەيتىن اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. كولىك قاتىناسى ۇزىلگەن ەلدى مەكەندەردە ۋاقىتشا جول قاتىناسى ۇيىمداستىرىلدى، جەتكىلىكتى مولشەردە ازىق-تۇلىك قورى بار. قازىرگى ۋاقىتتا جەرگىلىكتى وزەندەردەگى سۋ دەڭگەيى تومەندەۋدە.
سۋ تاسقىنىنىڭ كەلەسى كەزەڭى سولتۇستىك جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا كۇتىلۋدە. اتالعان وڭىرلەردەگى الدىن الۋ شارالارى قارقىندى جۇرگىزىلۋدە. كۇشتەر مەن قۇرالدار رەزەرۆى، ونىڭ ىشىندە اسكەري بولىمدەر الدىن الا جىبەرىلدى. جاعداي باقىلاۋدا، كۇشتەر مەن قۇرالدار قوسىمشا جونەلتۋگە دايىن.
مينيسترلىك كۇن سايىن سۋ تاسقىنى جاعدايىنا مونيتورينگ جۇرگىزۋ مەن وعان قارسى ءىس-شارالاردى ۇيلەستىرۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋدا.