الماتى قالاسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى المالى اۋدانىندا كوشپەلى جيىن وتكىزىپ، وعان اۋدان باسشىلىعى، سالالىق باسقارما وكىلدەرى، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن ءتيىستى ۇيىمدار قاتىستى.
المالى اۋدانىنىڭ اكىمى ارمان شامشين اۋداننىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىن اتاپ ءوتىپ، شۇعىل شەشىمدى قاجەت ەتەتىن تۇيتكىلدى تۇستارعا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ەڭ وزەكتى ماسەلە اپاتتىق جاعدايلار مەن جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ كەسىرىنەن پايدا بولعان قازىلعان جەرلەردىڭ كوپتىگى. بۇگىندە اۋداندا وسىنداي 325 ۋچاسكە تىركەلگەن. ولاردىڭ دەنى «الاتاۋ جارىق كومپانياسى» اق، «الماتى سۋ» مكك جانە «الماتى جىلۋ جۇيەسى» جشس-نا تيەسىلى. قالانىڭ ينجەنەرلىك جەلىلەرى ابدەن ەسكىرگەن، ال قازىلعان جەرلەردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى ۇزاققا سوزىلىپ جاتىر.
دارحان ساتىبالدى كوشە بويىنداعى قازبا جۇمىستارى اياقتالعان سوڭ جەردى قالپىنا كەلتىرۋ قارقىنىنا كوڭىلى تولمايتىنىن ايتىپ، بارلىق جۇمىستى 1 قىركۇيەككە دەيىن ءبىتىرۋدى تاپسىردى. اسىرەسە، «الجج» جشس-نا جىلىتۋ ماۋسىمى باستالعانعا دەيىن بارلىق اۋماقتى تولىق قالپىنا كەلتىرۋ مىندەتتەلدى.
جيىن بارىسىندا «تازا قازاقستان» ۇلتتىق باعدارلاماسى اياسىندا كوشە جارىعىن ورناتۋ، قالانى تازارتۋ جانە كورىكتەندىرۋ جايى دا ءسوز بولدى. قالا اكىمى مەردىگەر ۇيىمداردىڭ جۇمىسىنا سىن ايتتى.
«بىزدە بارلىق جاعداي جاسالعان، جۇيە بار، قارجى قاراستىرىلعان، مەردىگەرلەر دە تاڭدالعان. وكىنىشكە قاراي، ناتيجە كوڭىلدەن شىقپاي تۇر. مەردىگەرلەر جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋگە ءتيىس، بيۋدجەتتەن بولىنگەن ءار تيىن تەك ماقساتقا ساي جۇمسالۋى كەرەك»، — دەدى قالا اكىمى.
سونداي-اق، شاھار باسشىسى «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» باعدارلاماسى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلعان جوبالاردىڭ ساپاسىنا دا كوڭىلى تولمايتىنىن جەتكىزدى. مىسالى، 2023 جىلى تۇرعىنداردىڭ باستاماسىمەن سالىنعان كەيبىر شاعىن سكۆەرلەر مەن دەمالىس ورىندارى ساپاسىز بولىپ شىققان: وتىرعىزىلعان اعاشتار قۋراپ قالعان، اباتتاندىرۋ تەز توزىپ كەتكەن.
«قالانىڭ كوركىن جاڭارتىپ، كەلبەتىن كوركەيتۋىمىز كەرەك. اۋلا مەن كوشەدەن باستاپ، جاياۋ جۇرگىنشى جولى مەن جول توسەمىنە دەيىن ۇقىپتىلىق پەن جاڭاشىلدىق قاجەت»، — دەدى قالا باسشىسى.
جيىن سوڭىندا دارحان ساتىبالدى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ تاسىلدەرىن قايتا قاراپ، جەرگىلىكتى اكىمدىكتەردىڭ جۇمىسىن ۇيلەسىمدى ءارى ءتيىمدى ەتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. ەندىگى جەردە بارلىق كەزەڭدە باقىلاۋ كۇشەيتىلىپ، مەردىگەرلەرمەن جانە قىزمەت كورسەتۋشى ۇيىمدارمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ ءتيىمدى جۇيەسى قۇرىلماق.
كوشپەلى جيىن بارىسىندا المالى اۋدانى تۇرعىنداردى قابىلداۋ ءوتتى. تۇرعىندار تۇرعىن ۇيلەردىڭ ساپاسى مەن پايدالانىلۋى، اۋلالاردى اباتتاندىرۋ، ينفراقۇرىلىم، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر جانە قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە قاتىستى ماسەلەلەر كوتەردى. اسىرەسە، «اربات»، «نوماد-2» جانە «Status» تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىندەگى قۇرىلىس كومپانيالارىنىڭ ۋادەلەرىن ورىنداماۋى، مۇقانوۆ كوشەسىنە ءقوناقۇي سالۋ جوسپارى مەن پوليسيا تىرەك پۋنكتىن حالىق تىعىز قونىستانعان اۋدانعا كوشىرۋ قاجەتتىگى قوزعالدى.
ءوز كەزەگىندە دارحان ساتىبالدى ينجەنەرلىك جانە قۇرىلىس تالاپتارىنا ساي كەلمەيتىن كەمشىلىكتەر جويىلمايىنشا، جەلىلەردى قالا بالانسىنا قابىلداۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتتى. ال تۇرعىن ۇيلەردى كۇتىپ ۇستاۋ ماسەلەسى باسقارۋشى كومپانيالار ارقىلى نەمەسە سوت تارتىبىمەن شەشىلۋگە ءتيىس ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
تۇرعىندارعا ميب قۇرۋ ءتارتىبى جانە قۇرىلىس كومپانيالارىن تۇيتكىلدەردى شەشۋگە تارتۋ جولدارى ءتۇسىندىرىلدى. ءاربىر ماسەلە بويىنشا ناقتى ءىس-شارالار جوسپارى مەن ورىندالۋ مەرزىمى بەلگىلەندى.