الماتى دەسە بىردەن ويعا تاۋ، قايناعان تىرشىلىك، كەپتەلىس جانە دەمالىس ەلەستەيدى. ەركىندىكتى سۇيەتىن بۇل قالا - تۇرعىندار ءۇشىن دە، كەلۋشىلەر ءۇشىن دە قاشان دا وسى دۇنيەلەرىمەن باعالى. اسىرەسە ونىڭ تاۋىن سۇيمەيتىن جان جوق شىعار، ءسىرا؟! جىل سايىن تۋريستەر اعىلىپ باراتىن ارايلى الماتى جايلى جۇرتتىڭ ويى قانداي؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى الماتىنىڭ قوناقتار ءجيى كەلەتىن ايماقتارىنا بارىپ، تۋريستەرمەن تىلدەسىپ قايتتى. تولىعىراق ماتەريالدان ءبىلىڭىز.
پانفيلوۆ ساياباعىندا تۋريست نەگە كوپ؟
ساپارىمىزدى ەڭ اۋەلى الماتىداعى ەڭ تانىمال تاريحي ورىنداردىڭ ءبىرى - 28 گۆاردياشى-پانفيلوۆشىلار اتىنداعى ساياباقتان باستاۋدى ءجون كوردىك. بۇل ساياباقتى كوبى كەپتەرلەرمەن بايلانىستىرادى. دەسە دە مۇندا كەپتەرلەردەن گورى تۋريستەردىڭ قاراسى كوپ سەكىلدى كورىندى.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
الماتىداعى پانفيلوۆ ساياباعى XIX عاسىردىڭ 70-جىلدارى ەسكى زيرات ورنىنا سالىنعان دەسەدى. ونىڭ ورتاسىندا 1904-1907 جىلدارى ساۋلەتشى اندرەي زەنكوۆتىڭ جوباسىمەن سالىنعان اعاش پراۆوسلاۆيەلىك كافەدرالدى سوبور تۇر. بۇل شىركەۋ 1911 جىلعى جويقىن جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرىپ، سول كەزدەگى سەيسموتوزىمدى ارحيتەكتۋرانىڭ جارقىن ۇلگىسىنە اينالعان ەدى. اتالمىش عيمارات وسىنداي ەرەكشە تاريحىمەن تۋريستەردى تارتىپ تۇرعانى انىق.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
1975 جىلى ساياباقتا داڭق مەموريالى ورناتىلدى. سودان بەرى بۇل جەر – سوعىس ارداگەرلەرى مەن قالا تۇرعىندارى ءۇشىن تاعزىم ەتۋ ورنىنا اينالعان.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
شىركەۋدىڭ الدىندا كادىمگى ساياباقتىڭ اتموسفەراسى سەزىلەدى. بالمۇزداقتار، ويىن اۆتوماتتارى، فوتوگرافتار، ءتاتتى ماقتا، بالالارعا ارنالعان ويىنشىقتار قاپتاپ تۇر. الايدا كوزگە بىردەن تۇسەتىنى - كەپتەرلەردىڭ كوپتىگى.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
جاپا-تارماعاي ءبىر مەزەتتە اسپانعا كوتەرىلىپ، شەڭبەر جاساپ ۇشقان قۇستار كوپتىڭ تاڭدانىسىن تۋدىردى. ولاردان مۇنداي ارەكەت كۇتپەگەن ءبىز دە تاڭىرقاپ قالدىق. قاناتتارىن قاققان ساتتە كەنەت كوكتەن جەل ەسكەندەي سەزىم قالدىردى. سوندا جۇمىس ىستەيتىن فوتوگرافتاردىڭ ايتۋىنشا، كەپتەرلەر ءبىر مەزەتتە بىرنەشە مارتە قايتالاپ، وسىلاي كوككە كوتەرىلىپ، ادامداردىڭ "تاڭعالدىرعىسى" كەلەدى ەكەن.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
جوعارىدا ايتقانىمىزداي، كەپتەرلەردەن كەيىن كوزگە تۇسەتىنى - تۋريستەر. وزگە مادەنيەت، وزگە ۇلت، وزگە كەيىپتەگى جاندار ءسوزسىز بىردەن بايقالادى. تاريحي ساياباققا كەلىپ، تانىسىپ، سۋرەتكە ءتۇسىپ جاتقاندارى جەتەرلىك. سولاردىڭ اراسىنان الماتىعا ىس-ساپارمەن كەلگەن چەن مەن ۆەي ەسىمدى قىتايلىق تۋريستەرمەن تىلدەسۋ بۇيىردى.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
"الماتىنىڭ تابيعاتى ەرەكشە اسەم. ءسوزسىز كەز كەلگەن ادامنىڭ جۇرەگىن جاۋلاپ الادى. تىنىش ءارى جاسىل قالا. جۇمىس بابىمەن جۇرسەك تە، مىنانداي كورىنىستى كورىپ تۇرىپ، قالايشا تاۋعا شىقپاۋعا بولادى. اراسىندا ۋاقىت تاۋىپ بىرنەشە تاۋلاردى كورىپ قايتتىق. بۇگىن وسى ساياباقتى ارالاۋعا ۋاقىت تاپتىق. ونىڭ ەرەكشە تاريحىمەن دە تانىستىق. بارلىعى ۇناپ جاتىر"، – دەيدى ولار.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
"بەشبارماققا عاشىق بولدىم"
قىتايلىق تۋريستەردەن بولەك اقش-تان دەمالۋعا ارنايى كەلگەن رايياننىڭ وتباسىمەن تانىستىق. ولار شىمبۇلاققا دەگەن ەرەكشە ماحابباتتارىن جاسىرمادى.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
"الماتىنىڭ اۋا رايى جانىڭدى جادىراتادى. تاۋلارى ەرتەگى الەمىندەي. شارىن، كولساي – تابيعاتتىڭ كەرەمەت سىيى ەكەن. مەن قازاقستان تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدەن شىمبۇلاقتى كورىپ بىلگەن ەدىم. قىستا سنوۋبورد تەبۋگە بولاتىن كەرەمەت مۇمكىندىگى بار ەكەن. سول مەنى بىردەن قىزىقتىردى. وسى جولى كەلىپ، شىمبۇلاقتىڭ جازىن كوردىك. ەندى قىستا تاعى كەلىپ، مىندەتتى تۇردە سنوۋبورد تەبۋىم كەرەك. بۇل قالاعا كەلگەن ادام ءسوزسىز ۇناتادى. الماتىعا عاشىق بولماۋ - قىلمىس سەكىلدى، – دەيدى ول.
راييان سونداي-اق، قازاقستاندىق اسحانانىڭ دامىنە تاڭداي قاققانىن ايتتى.
"مەن كەشە بەشبارماقتى العاش رەت جەدىم. ءدامىن ەندى ايتا المايمىن. عاشىق بولدىم. ال قۇرتتىڭ ءدامى… ونى سوزبەن سيپاتتاۋ مۇمكىن ەمەس! قاتتى ۇنادى"، – دەپ كۇلدى راييان.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
پانفيلوۆ ساياباعىنان شىعىپ، الماتى ارباتىنا جول تارتتىق. جولاي رايياننىڭ سيپاتتاپ، اۋزىنىڭ سۋى قۇرىعان "قۇرتىن" ساتىپ وتىرعان جاسوسپىرىمدەردى بايقادىق. قۇرت جايىلعان ۇستەلدى تورۋىلداعان شەتەلدىكتەر ءبىرشاما ەكەن. ولار ۇلتتىق تاعامنىڭ دامىنە تاڭعالا دا، تامسانا دا تالاسىپ جاتتى.
الماتىنىڭ ارباتى
الماتىنىڭ قاق جۇرەگىندە ورنالاسقان اربات – قالا تۇرعىندارى مەن تۋريستەر ەڭ ءجيى كەلەتىن دەمالىس ايماقتارىنىڭ ءبىرى. جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان بۇل ايماق جىبەك جولى كوشەسىنىڭ بويىندا، ابىلاي حان جانە نازاربايەۆ داڭعىلدارىنىڭ اراسىن الىپ جاتىر. اربات بويىندا سان ءتۇرلى دۇكەندەر، ەسكى سۋم ساۋدا ورتالىعى، شاعىن بازارلار مەن كادەسىي ساتاتىن دۇڭگىرشەكتەر ورنالاسقان.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
تۇركيادان كەلگەن يسمايل مەن ەمينە ەسىمدى ەرلى-زايىپتى قازاقستانعا قىسقا ۋاقىتقا توقتاۋدى ءجون كورىپتى. ارباتتا جولىقتىرعان تۇرىك اعايىندارىمىزبەن سويلەسىپ، ولاردىڭ نەلىكتەن از عانا ۋاقىتقا كەلگەنى جايلى سۇرادىق.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
«ءبىز الماتىعا بۇگىن كەلدىك. جولدان شارشاپ تۇرعانىمىز بار. الايدا اينالا تاپ-تازا، ادامدار مەيىرىمدى ەكەن. قازاقستاندا ءۇش كۇن بولامىز، سودان كەيىن قىرعىزستان مەن وزبەكستانعا جول تارتامىز. ول جاقتاردا ءبىراز كۇن بولامىز. بىزگە وزبەكستاننىڭ ءتۋريزمى جاقسى دامىعانداي بولىپ كورىندى. دەسە دە، الماتىنىڭ اسەم جەرلەرىن كورىپ ۇلگەرەمىز دەپ ويلايمىن"، – دەدى يسمايل بەي.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
ولار ارتىنشا الماتىداعى ءدامدى اسحانالار جايلى سۇراپ، العىس ايتىپ كەتتى. قازاق حالقىنىڭ اقكوڭىلدىلىگى مەن قوناقجايلىعى ولارعا ەرەكشە اسەر قالدىرعان ەكەن.
ارباتتىڭ قاق ورتاسىنان تاعى ءبىر قىتايلىق تۋريستەردى كەزىكتىردىك. قولدارىنا كارتا ۇستاپ الىپ، ءوزارا تىلدەسىپ كەلە جاتقان ءۇش كەلىنشەكتىڭ كەلبەتى كوزگە بىردەن تۇسەدى ەكەن. جاقىنداپ بارىپ، تاعى دا اڭگىمەگە تارتتىق.
"الماتى بىزگە ۇناپ جاتىر. بۇگىن كەلگەنىمىزگە ءۇشىنشى كۇن. مەدەۋدى ارالادىق. اۋاسى سونداي كەرەمەت. قاتتى ۇنادى. ەندى وسى ساياباقتاردى ارالاپ بولعان سوڭ، كولساي مەن شارىنعا تۋرىمىز بار" دەيدى حاو ەسىمدى تۋريست.
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
سۋرەت: aqshamnews.kz/نۇربول ىنتىماق ۇلى
ايتا كەتەيىك، بيىل العاشقى توقساندا الماتىعا 497 مىڭعا جۋىق تۋريست كەلگەن. بۇل - بىلتىرعى سايكەس كەزەڭمەن سالىستىرعاندا 4،9 پايىزعا جوعارى كورسەتكىش. اسىرەسە شەتەلدىك تۋريستەر سانى ايتارلىقتاي وسكەن. بىلتىرعى ساندارمەن سالىستىرعاندا 18 پايىزعا ارتىپ، 145 مىڭ ادام كەلگەن. ال ىشكى تۋريستەر 0،4 پايىزعا كوبەيىپ، 352 مىڭ ادامعا جەتكەن.