«الماتىنىڭ تاريحي جادى»: شاھار ەسكەرتكىشتەرى مەن تۇلعالار ىزىنە باستايتىن جاڭا مارشرۋت تانىستىرىلدى
الماتىدا مادەنيەت پەن تاريح، تۋريزم مەن تاعزىم توعىسقان تىڭ جوبا – «الماتىنىڭ تاريحي جادى» كوپشىلىككە جول تارتتى. ەندى قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ءۇشىن الماتى اشىق اسپان استىنداعى مۋزەيگە اينالماق، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
بۇل باستاما اياسىندا اركىم تانىمال جازۋشىلار مەن عالىمدار، اكتەرلەر مەن مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى ءومىر ءسۇرىپ، ەڭبەك ەتكەن ورىنداردى ارالاپ، ولاردىڭ ەسكەرتكىشتەرى مەن مەموريالدارىن، جەرلەنگەن جەرلەرىن، تاريحي كوشەلەر مەن نىسانداردى وڭاي تابا الادى. تۋريستىك مارشرۋتتى ءوز قالاۋىڭىز بويىنشا قۇرىپ، تۇلعالار ىزىمەن سىر شەرتەتىن ساپارعا شىعۋعا مۇمكىندىك بار.
2GIS سەرۆيسىنە بارلىق نىسان تۋرالى اقپارات ءۇش تىلدە – قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندە ەنگىزىلگەن. بۇل جوبا قالا قوناعىنا دا، جەرگىلىكتى تۇرعىنعا دا تاريحي ورىندارعا باعىت الىپ، تانىمدىق ساياحات جاساۋعا كەڭ جول اشادى.
جوبا — زيارات مادەنيەتىن تەرەڭىنەن تانىپ، قۇرمەتپەن ەسكە الۋ ءداستۇرىن جاڭعىرتۋعا دا ارنالعان. الماتىنىڭ ورتالىق زيراتى، كەڭساي-1 جانە كەڭساي-2 زيراتتارى العاش رەت ساندىق فورماتتا ۇسىنىلىپ وتىر. بۇل جەرلەردە باۋىرجان مومىش ۇلى، تالعات بيگەلدينوۆ، كۇلاش بايسەيىتوۆا، احمەت جۇبانوۆ، مۇحتار اۋەزوۆ، قاسىم امانجولوۆ، شاكەن ايمانوۆ سىندى قازاق رۋحانياتىنىڭ الىپتارى ماڭگىلىك تىنىستاپ جاتىر. مۇنداي جەرگە بارۋ ارقىلى ەل تاريحىنا، ۇلت رۋحىنا، عىلىم، مادەنيەت پەن ونەردىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان جانداردى ەسكە الىپ، تاعزىم ەتۋگە بولادى.
«كوپتەگەن دامىعان ەلدە اشىق اسپان استىنداعى مۋزەي ۇعىمى الدەقاشان قالىپتاسقان. مىسالى، پاريجدە تۋريستەر پياف، بالزاك پەن مورريسوننىڭ قابىرلەرىنە تاعزىم ەتۋ ءۇشىن پەر-لاشەز زيراتىنا بارادى. ۆەنا مەن پراگادا ۇلى كومپوزيتورلاردىڭ ماڭگىلىك مەكەندەرى مادەني مارشرۋتتىڭ اجىراماس بولىگى. لوندوندا حايگەيت زيراتى – ينتەللەكتۋالدىق مۇراعا دەگەن قۇرمەتتىڭ سيمۆولى. الماتى – ەلىمىزدىڭ مادەني استاناسى. بۇل شاھار – ۇلتىمىزدىڭ رۋحاني تىرەگى، تانىمال تۇلعالاردىڭ مەكەنى. ءبىز زيالى تۇلعالاردىڭ ەڭبەكتەرىن ناسيحاتتاپ، قالدىرعان مۇراسىن ساقتاپ، ونى كەيىنگى ۇرپاققا جەتكىزىپ قانا قويماي، ولارعا قۇران باعىشتاپ، زيارات ەتۋگە جاعداي جاساۋعا ءتيىسپىز. ءبىز جوبا اياسىندا ءاربىر بەيىتتىڭ دەرەگىن ناقتىلاپ، كوپشىلىككە قولجەتىمدى بولۋىنا ءمان بەردىك. بۇل باعىتتاعى جۇمىستى ءارى قاراي جالعاستىرامىز»، – دەدى الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى عاني مايلىبايەۆ.
قازىرگى تاڭدا الماتىنىڭ ورتالىق زيراتىندا – 115، كەڭساي-1-دە – 159، ال كەڭساي-2-دە – 109 تۇلعانىڭ بەيىتى كارتاعا ەنگىزىلدى. ولاردىڭ ىشىندە ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرى دە بار: ورتالىق زيراتتا – 8، كەڭساي-1-دە – 16، كەڭساي-2-دە – 5 ارداگەر جەرلەنگەن. سونداي-اق قالادا 160-قا جۋىق ەسكەرتكىش بار، ونىڭ 48ء-ى – كورنەكتى تۇلعالارعا ارنالعان.
«بۇل — ۇلت رۋحانياتىنا قوسىلعان سالماقتى ۇلەس. قازاقتا «ءتىرىنىڭ ءقادىرىن ءبىل، ءولىنىڭ ءقابىرىن ءبىل» دەگەن تەرەڭ ماعىنالى ءسوز بار. ءبىز وسى ۇستانىممەن بارلىق دەرەكتەردى جيناقتاپ، ءبىر كارتاعا بىرىكتىرىپ، ءۇش تىلدە ۇسىندىق»، – دەدى جوبانىڭ جۇزەگە اسۋىنا اتسالىسقان بەلگىلى ادەبيەتتانۋشى ەلدوس توقتارباي.
سيفرلىق كارتادا وزگە دە تاريحي ءمانى زور نىساندار قامتىلعان. ماسەلەن، تولەبايەۆ كوشەسىنە جەكە ءبولىم ارنالدى. بۇل كوشە — ادەبيەت پەن عىلىم، مادەنيەت پەن ونەر سالاسىندا ەلەۋلى ءىز قالدىرعان زيالىلار مەكەنى بولعان.
«الماتى كوشەلەرى تاريحپەن تىلدەسىپ تۇرعانداي. ءاربىر كوشەسى، بۇرىشى سىر شەرتەدى. بۇل جوبا – جاي عانا اقپاراتتىق رەسۋرس ەمەس، بۇل – ۇلتتىڭ ءوزىن-وزى تانۋىنا، رۋحاني تامىرمەن قاۋىشۋىنا جول اشاتىن قۇندى باستاما»، – دەدى الماتى قالاسى مۋزەيلەر بىرلەستىگىنىڭ ديرەكتورى ءلاززات ساعىندىقوۆا.
اتالمىش جوبانىڭ جۇزەگە اسۋىنا مادەنيەت باسقارماسىنىڭ وكىلدەرىمەن قاتار، ادەبيەت سىنشىسى، «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ەلدوس توقتارباي، جازۋشى-دراماتۋرگ الىبەك بايبول، جۋرناليست، الاشتانۋشى ۇشقىن ءسايدىراحمان، زەرتتەۋشى زانعار كارىمحان جانە مۋزەيلەر بىرلەستىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرى اتسالىستى.