الماتىدا كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عزي بازاسىندا رەسپۋبليكالىق ەندوكرينولوگيا جانە قانت ديابەتى ورتالىعى اشىلدى.
ورتالىقتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا، س.اسفەندياروۆ ات. قازۇمۋ رەكتورى مارات شورانوۆ، الماتى ق. قدسب باسشىسى مارات پاشيموۆ جانە ت.ب. قاتىستى.
بۇگىنگى تاڭدا قانت ديابەتى ەڭ ماڭىزدى مەديسينالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولىپ قالىپ وتىر. حالىقارالىق قانت ديابەتى فەدەراسياسىنىڭ ديابەتتىك اتلاسىندا (11ء-شى باسىلىم) جاريالانعان سوڭعى مالىمەتتەرگە سايكەس، 589 ملن. ەرەسەك ادام (20 مەن 79 جاس ارالىعىندا) قانت ديابەتىمەن ءومىر سۇرەدى. بۇل سان 2050 جىلعا قاراي 853 ملن. دەيىن وسەدى دەپ بولجانۋدا. رەسمي تىركەلىمنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2025 جىلعى 31 شىلدەگە قازاقستاندا قانت ديابەتىمەن اۋىراتىن 544 684 پاسيەنت تىركەلگەن: ونىڭ ىشىندە 18 جاسقا دەيىنگى بالالار – 6210، ەرەسەكتەر – 538 474 ادام. 2 ءتيپتى قانت ديابەتى پاسيەنتتەردىڭ جالپى سانىنىڭ 95% قۇرايدى.
«قازاقستاندا ەندوكرينولوگيالىق قىزمەتتى نىعايتۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ ستراتەگيالىق باعىتى. رەسپۋبليكالىق ەندوكرينولوگيا ورتالىعىن اشۋدىڭ ماقساتى - ەندوكرينولوگيالىق قىزمەتتى دامىتۋ جانە پاسيەنتتەرگە جوعارى مامانداندىرىلعان كومەك كورسەتۋ. ورتالىقتا قولدانىلاتىن دياگنوستيكا مەن تەراپيانىڭ زاماناۋي ادىستەرى ەمدەۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، اسقىنۋ دەڭگەيىن تومەندەتۋگە جانە ەندوكريندىك اۋرۋلارى بار ناۋقاستاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا.
مينيستر «ەندوكرينولوگيا» سالاسىنداعى قۇزىرەت ورتالىقتارىن كوپسالالى وبلىستىق اۋرۋحانالاردىڭ بازاسىندا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار مەديسينالىق-سانيتارلىق العاشقى كومەك دەڭگەيىندە، اسقىنۋلاردىڭ دامۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن ديابەتتىك تابان كابينەتتەرىن اشۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. كىاعزي وڭىرلەرگە ۇيىمداستىرۋ-ادىستەمەلىك كومەك كورسەتەتىن ۇيلەستىرۋشى ورتالىققا اينالۋى ءتيىس. مەديسينالىق كومەكتىڭ تيىمدىلىگىن، ساپاسىن جانە قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن حالىقتىڭ كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرگە قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، جان-جاقتى كومەك كورسەتۋگە، حالىقتىڭ كورسەتىلەتىن كومەككە قاناعاتتانۋىنا جانە بىلىكتى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋگە نازار اۋدارۋ قاجەت.
«ورتالىقتىڭ اشىلۋى - ەلىمىزدىڭ ەندوكرينولوگيالىق قىزمەتىن دامىتۋداعى ماڭىزدى قادام. اقمارال ءشارىپباي قىزى ءبىزدىڭ ينستيتۋتتىڭ بازاسىندا ەندوكرينولوگيا جانە قانت ديابەتى ورتالىعىن قۇرۋ مىندەتىن قويعان بولاتىن. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا ءبىزدىڭ دارىگەرلەر سولتۇستىك ەۋروپاداعى ەڭ ءىرى قانت ديابەتى ورتالىعىندا – كوپەنگاگەندەگى ستەنو ديابەت ورتالىعىندا تاجىريبەدەن ءوتۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى، وندا ديابەتولوگيا سالاسىنداعى جەتەكشى ماماندارمەن ەرتە دياگنوستيكالاۋ ماسەلەلەرى جانە اسقىنۋلاردى ەمدەۋدىڭ زاماناۋي تاسىلدەرى، سونداي-اق مەديسينالىق كومەكتى ۇيىمداستىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلانعان بولاتىن»، - دەپ، اتاپ ءوتتى باسقارما ءتوراعاسى رۇستەم تولەۋتايەۆ.
«ورتالىق كومانداسىنىڭ قۇرامىنا قانت ديابەتى مەن باسقا دا ەندوكريندىك پاتولوگيالاردىڭ اسقىنۋلارىن دياگنوستيكالاۋدى، ەمدەۋدى جانە الدىن الۋدى جۇزەگە اسىراتىن ەندوكرينولوگ، وفتالمولوگ، پودولوگ - حيرۋرگ دارىگەرلەر كىرەدى. ورتالىق كىاعزي ورنالاسقاندىقتان، پاسيەنتتەر كارديولوگ، گاستروەنتەرولوگ، نەفرولوگ جانە نيەۆروپاتولوگ مامانداردىڭ كەڭەسىن الا الادى. بۇل ءپانارالىق ءتاسىل پاسيەنتتەردى جان-جاقتى باقىلاۋعا جانە اۋىر اسقىنۋلاردىڭ دامۋىن بولدىرماۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ورتالىقتا قانت ديابەتىن باقىلاۋعا ارنالعان زاماناۋي قۇرىلعىلار بار. دارىگەرلەر قانت ديابەتى مەكتەپتەرىن جۇرگىزەدى، ونىڭ ىشىندە پاسيەنتتەر ينسۋلين تەراپياسى ادىستەمەسىنە ۇيرەتىلەدى. پاسيەنتتەر اۋرۋ تۋرالى جۇيەلى ءبىلىم الادى جانە ءوزىن - ءوزى باقىلاۋ داعدىلارىن الادى»، - دەدى ورتالىق باسشىسى لاۋرا دانياروۆا.
«ديابەتتىك تابان كابينەتىندە ءبىز زاماناۋي تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، كەشەندى دياگنوستيكا مەن ءتيىمدى ەمدەۋ ادىستەرىن ۇسىنامىز. اۋرۋدىڭ ەرتە كەزەڭدەرىن انىقتاۋعا جانە ەمدەۋدى ۋاقتىلى تاعايىنداۋعا، اياقتى ساقتاپ قالۋعا جانە ەڭ ءتيىمدى وڭالتۋ شارالارىن تاڭداۋعا كومەكتەسەتىن دياگنوستيكاعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى»، - دەپ ءبولىستى حيرۋرگ- پودياتر دارىگەر تيمۋر ەكىبايەۆ.
بۇعان دەيىن كىاعزي جانە Steno قانت ديابەتى ورتالىعىنىڭ باسشىلىعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم جاساستى. سونىمەن قاتار، حالىقارالىق قاتىسۋىمەن گيبريدتى فورماتتاعى «ديابەتولوگياداعى زاماناۋي تەحنولوگيالار» عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ۇيىمداستىرىلدى. كونفەرەنسياعا ەندوكرينولوگ، تەراپيەۆت، كارديولوگ، قان تامىرلارى حيرۋرگ دارىگەرلەرى، جالپى تاجىريبەلىك دارىگەرلەر جانە باسقا دا ماماندار قاتىستى.