ساياساتتا حالىقپەن قارىم-قاتىناسقا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. قانداي ساياسي رەجيم بولماسىن كوممۋنيكاسيا ماڭىزدى بولىپ سانالادى. تەك ءار رەجيمدە كوممۋنيكاسيا وزىنشە جۇرگىزىلەدى. وزگە ەلدەر سەكىلدى قازاقستاندا دا وزىندىك ساياسي كوممۋنيكاسيا مودەلى قالىپتاسۋدا. بۇل باعىتتا جەتىستىكتەرىمىز بار. سونىڭ ءبىرى «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى. بۇل تۇجىرىمدامانى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار حالىقپەن تىكەلەي قارىم-قاتىناس مودەلىن جەتىلدىرۋدە. مۇندا، اسىرەسە، الماتى قالاسىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى.
سەرپىن بەرگەن جىل
• «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى ءومىرشەڭ ەكەنىن ۋاقىتتىڭ ءوزى كورسەتۋدە.
ارينە، بۇل تۇجىرىمدامانى جۇزەگە اسىرۋ ۇزاق ۋاقىت پەن ساياسي جىگەردى
تالاپ ەتەدى. سەبەبى، ۇزاق جىل بويى قالىپتاسقان ساياسي قۇندىلىقتاردى زامان تالابىنا ساي وزگەرتۋ وڭاي شارۋا ەمەس. كەيبىر قۇندىلىقتاردىڭ تامىرى ءتىپتى كەڭەستىك جۇيەگە كەلىپ تىرەلەدى.
اتالمىش تۇجىرىمدامانى مەملەكەت باسشىسى 2019 جىلى ۇسىنعان ەدى. سودان بەرى 5 جىل ءوتتى. 2022 جىلعا دەيىن ونى جۇزەگە اسىرۋعا ءتۇرلى قوعامدىق-ساياسي پروسەستەر جول بەرمەدى. بۇل قانداي پروسەستەر دەگەن سۇراققا پرەزيدەنت بىلتىرعى جانە بيىلعى سۇحباتىندا ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەردى.
2022 جىلدان بەرى قاراي جاسالعان وزگەرىستەرگە توقتالايىق.
حالىقپەن كىم تىكەلەي كوممۋنيكاسيا جاسايدى؟ ارينە، اكىمدەر. سوندىقتان پرەزيدەنت 2022 جىلى 3 ناۋرىزدا «اكىمدەردىڭ حالىقپەن كەزدەسۋلەرىن وتكىزۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. جارلىقتا اكىمدەرگە مىناداي مىندەتتەر جۇكتەلگەن:
• بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەر حالىقپەن جىل بويى كەزدەسۋ وتكىزۋى ءتيىس؛
• كەزدەسۋلەردە حالىق كوتەرەتىن الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە نازار اۋدارىلۋى ءتيىس؛
• ەلىمىزدى جاڭعىرتۋدىڭ جاڭا باعدارىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى تۋرالى حاباردار ەتۋ؛
• پروبلەمالىق ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ جولدارى مەن مەرزىمدەرىن ءتۇسىندىرۋى ءتيىس.
جارلىققا سايكەس رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا اكىمدەرى ءبىر جىلدا ءار اۋداندا كەمىندە ءبىر رەت كوشپەلى كەزدەسۋ وتكىزۋى ءتيىس. الماتى قالاسىندا 8 اۋدان بار. دەمەك، قالا اكىمى جىلىنا كەمىندە 8 كەزدەسۋ وتكىزۋى ءتيىس.
قالا اكىمى قانشا كەزدەسۋ وتكىزدى؟
• 2022 جىلى 29 ناۋرىزدا قالا ءماسليحاتىنىڭ شەشىمىمەن الماتى قالاسى اكىمى مەن اۋدان اكىمدەرىنىڭ حالىقپەن كەزدەسۋ كەستەسى بەكىتىلدى.
كەستەگە سايكەس قالا اكىمى ءار توقساندا 8 كەزدەسۋ وتكىزدى. وسىلايشا جىل سوڭىنا دەيىن 24 رەت حالىقپەن كەزدەستى. ال اۋدان اكىمدەرى ايىنا 1 رەت اۋدان تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋ وتكىزگەن. ياعني شاھار باسشىسى 2022 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 24 كەزدەسۋ وتكەن.
2023 جىلى حالىقپەن كەزدەسۋ سانى ارتتى. وسىلايشا ەربولات دوسايەۆ 1 جىل ىشىندە 32 كەزدەسۋ وتكىزگەن. ياعني ءار اۋدان تۇرعىندارىمەن 4 رەتتەن كەزدەسىپ، ولاردى تولعاندىرعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى. ال 2024 جىلى قالاباسى تۇرعىندارمەن 16 رەت كەزدەستى. وسى تۇستا «كەزدەسۋ سانى نە ءۇشىن ازايدى؟» دەگەن سۇراق تۋىنداۋى مۇمكىن. وعان ەكى سەبەپ بار.
بىرىنشىدەن، 2023 جىلى پرەزيدەنتتىڭ جوعارىداعى جارلىعىنا وزگەرىس ەنگىزىلگەن. سول وزگەرىسكە سايكەس جىلىنا كەمىندە ءبىر رەت قالانىڭ ءار اۋدان تۇرعىندارىمەن كوشپەلى كەزدەسۋ وتكىزۋى ءتيىس. بۇعان دەيىن ءار توقسان سايىن ەدى.
ەكىنشىدەن، جىل وتكەن سايىن كەزدەسۋدە كوتەرىلەتىن ماسەلەلەر سانى ازايدى. باسىم كوپشىلىگى 2022-2023 جىلدارى شەشىمىن تاپتى. مۇنى كەزدەسۋلەرگە قاتىساتىن تۇرعىنداردىڭ سانىنان كورۋگە بولادى. ەگەر مۇقيات قارايتىن بولساق، كەزدەسۋلەرگە قاتىساتىن تۇرعىنداردىڭ سانى ءار جىل سايىن ازايعانىن بايقايمىز. بۇل قالا اكىمدىگىنىڭ حالىقپەن كوممۋنيكاسياسىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتەدى.
بۇدان بولەك، بارلىق كەزدەسۋلەر تىكەلەي ەفيردە كورسەتىلەتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. سونىمەن قاتار، كەزدەسۋلەردىڭ قالاي وتكەنىن كەيىن دە كورۋگە بولادى.