مەگاپوليستەگى ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيىندە شىمكەنت سۋرەتشىلەرىنىڭ «ءتۇرلى-تۇستى جاڭبىر» توپتىق كورمەسى اشىلدى.
– اتالعان كورمەدە سول وڭىردەن شىققان تانىمال، بەلسەندى سۋرەتشىلەر ناسىر رۇستەموۆ، ارانشى شارجانوۆ، سۇلتان يليايەۆ، ابدۋاحات مۇراتباي، مۇحتار بەكەنوۆتىڭ 50-دەن استام تۋىندىسى قويىلعان. ولار پوستمودەرنيزم ءۇردىسى ارقىلى ءوز تۋىندىلارىنا ونەردىڭ قاينار كوزى بولاتىن قازاقتىڭ ءداستۇرلى ساندىك-قولدانبالى ونەرىن جاقىنداتا ءتۇستى. مادەني مەنتاليتەتتى نىعايتۋ ءۇشىن كەيبىر شىعارمالاردىڭ ماتىندەرىنە ميفولوگيالىق ۇزىندىلەر بەرىپ، ۇلتتىق يدەيا، ءداستۇر مەن زاماناۋي كوزقاراستاردى بىرىكتىرگەن، – دەيدى كورمە جەتەكشىسى ساندۋعاش مىرزابەكوۆا.
ن.رۇستەموۆتىڭ كورمەگە قويىلعان «ايمەن جارىقتانعاندار»، «ەگىزدەر»، «ءتۇن»، «جانۇيا» جانە ت.ب. گرافيكالارى اق-قارا ءتۇستىڭ ۇيلەسىمىندە شەشىلگەن. اۆتور ىقشامدى پىشىندەر مەن بەينەلەرگە ساۋلە شاعىلىستىرۋدا، ادامنىڭ ىشكى بولمىسىن تۇڭعيىقتان شىعارىپ سۋرەتتەيدى. اۆانگاردتىق اعىمداردىڭ نەگىزىندەگى كەيبىر بەينەلەردى ورنالاستىرۋدا ءداستۇرلى جانە جاڭا فورمالاردىڭ ارا-قاتىناسىن ىزدەيدى. قارا فونداعى ىقشامدى جازىقتار مايىسا كەلگەن سىزىقتارمەن دوڭگەلەنىپ بەت-الپەتتەر مەن سيۋجەتتى كورىنىستەردى قۇرايدى. ايتا كەتۋ كەرەك، سۋرەتشى-مۇسىنشى ەلىمىزدىڭ ۇلكەن قالالارىندا ادامداردىڭ تالعامىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتەتىن كاسىبي، تەرەڭ مازمۇندى ەسكەرتكىشتەر جاساعان.
ا.شارجانوۆتىڭ «كۇز»، «بۇلاق باسىندا»، «قۇربىلار» سىندى ت.ب. كومپوزيسيالارىندا تۇستەردى ويناتۋى ەرەكشە. تۋىندىلارىندا قاربالاس پەن ۋايىمنان ايىرىلعان باياۋلار ءومىر سۇرەدى. بۇل عىلىمي ەتنوگرافيالىق كوزقاراستا، ءبىر كەزدەرى وركەنيەت شىعىندارىنان ازات بولعان حالىقتىڭ ءومىر سالتى تۋرالى نوستالگيالىق ويمەن ۇشتاسادى. سۋرەتشى قىلقالامىنىڭ ىزىمەن پەيزاجدارىندا وڭتۇستىك قازاقستانعا ءتان نازىك نيۋانستار ەپيكالىق پانورامالار ورىن العان. ول تاۋدىڭ قىرتىسىنداعى، قاردىڭ ۇلپىلىندەگى، تاڭنىڭ اتۋىنداعى ساتتەردى ەركىن سەزىنىپ، رەڭكتەردى ۇتىمدى قولدانادى. سۋرەتشى ءوز ىشكى مادەنيەتىنىڭ ارقاسىندا، قازىرگى تاڭدا ءجيى كەزدەسەتىن كوشىرمەلەر مەن «كادەسىيلاردىڭ» ازعىرۋىنان اۋلاق بولا الادى.
س.يليايەۆتىڭ «كۇننىڭ تۋىلۋى» 2023، «اق تاۋ» 2023، «تولقىن» 2024 «بابالار ءۇيى» 2024، جانە ت.ب. تۋىندىلارىندا قازاق ساندىك-قولدانبالى ونەرى، وتباسى مۇشەلەرى، جانە جانۋارلار الەمى سىندى ەلەمەنتتەر نەگىزگى ورىن العان. ول ماڭگىلىكتىڭ باستاۋى بولىپ تابىلاتىن ۋاقىتتى كەڭىستىككە ەنگىزىپ، رۋحاني الەمگە كوز جۇگىرتەدى. اۆتور قانداي دا ءبىر كودتاردى سيپاتتايتىن بەلگىلەردى جەتىلدىرۋدە ولاردىڭ ماعىنالارىن شوعىرلاندىرىپ، جاڭا يدەيالاردى كوتەرەدى. اسىرەسە، كوركەمدىك سينتەز تۇرىندە كورىنىس تاپقان «ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى» ماسەلەسى سۋرەتشىنى تولعاندىراتىنى انىق. ءرامىز، بەلگىلەردەن قۇرالعان كومپوزيسيالاردىڭ پىشىندەرى ساندىك دىبىستى تۇسپەن جازىلىپ، سالىستىرمالى پلاستيكالىق فورمالارىمەن الماسادى. وسىلايشا شەبەر ءوزىنىڭ جەكە ستيليستيكاسىن، دارا قولتاڭباسىن جاساي الدى.
ا.مۇراتبايدىڭ «ەسكى اۋىلدا»، «التىن قايىق»، «ايتىس»، «قۇرباندىق» جانە ت.ب. شىعارمالارىندا قازاقتىڭ ۇلتتىق وبرازدارى مودەرنيزم اعىمىمەن ۇيلەسىپ، قۇراق تەحنيكاسى ستيلىندە جازىلعان. كەسكىندەمەشىنىڭ ونەرىندە سيمۆولدار مەن بولشەكتەردە جاسىرىلعان ۇلتتىق فيلوسوفيانىڭ ەلەمەنتتەرى، كۇردەلى ساندىك فورمالاردىڭ پلاستيكاسى ارقىلى كورىنەتىن دەكوراتيۆتىلىك كەزدەسەدى. كەنەپ بەتتەرىندەگى جاعىستار قولدان جاسالعان گوبەلەندەرگە ۇقساس. جۇمىستار ءبىر ادىستە جازىلعان، ءبىراق اۆتور ستيليستيكالىق شەشىمدەردىڭ شەكسىز الۋان ءتۇرىن تابادى، بۇل كورەرمەندى ءوز قيالىنىڭ ويىنىنا ەرۋگە يتەرمەلەيدى. شىعارمالار كورمە كەڭىستىگىنە حالىق مەرەكەسىنىڭ كوڭىل-كۇيىن اكەلەتىن قۋانىشتى اتموسفەرا سىيلايدى.
م. بەكەنوۆتىڭ «كەمە»، «افروسياب»، «كەلتە ماشات»، «اريستوتەل مەن ءال-فارابي»، اتتى شىعارمالارىندا كونە تۇركىلىك ەلدى مەكەندەر، ۇمىتىلىپ بارا جاتقان رۋحاني مادەنيەتتەر تۋرالى ماسەلەلەر كوتەرىلگەن. ەجەلگى وركەنيەتتەردىڭ جەتىستىكتەرىنە جۇگىنۋ، ۇلتتىق باستاۋلارعا جەكە نازار اۋدارۋ ونىڭ كوركەم قولجازباسىن ايقىندايدى. قىلقالام شەبەرى ءوز شىعارمالارىن شىنايىلىقتان باستاپ، ساندىك دەرەكسىز فورمالارعا دەيىن وزگەرتىپ، جاڭا كومپوزيسيالاردى تۋىنداتادى. ونىڭ كەيبىر تۋىندىلاردا ورنەكتەلگەن اشىق بوياۋ جاعىستارى سيفرلى تەڭبىلدەر ىسپەتتى قۇرالعان. مۇندا قىزىقتى پوەتيكالىق ويلار مەن فيلوسوفيالىق مازمۇندار ءوزارا تۇتاسىپ زاماناۋي كەسكىندەمەنىڭ ءداستۇرىن بەرەدى.