قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2025 جىلدى «جۇمىسشى ماماندىقتارى جىلى» دەپ جاريالادى. بۇل شەشىم تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ ارقىلى جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ بەدەلىن ارتتىرۋعا جانە ەكونوميكانى بىلىكتى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان.
مەملەكەت باسشىسى «ادال ازامات – ادال ەڭبەك – ادال تابىس» قاعيداسىنا ساي كەلەتىن ادال ەڭبەك ارقىلى جەتىستىككە جەتكەن ادامدارعا قۇرمەت كورسەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. وسى باستاما اياسىندا تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارىندا ماماندار دايارلاۋدى جاقسارتۋ، سونداي-اق جۇمىسشى ماماندىقتار مارتەبەسىن كوتەرۋ جانە ەڭبەك ادامدارىنىڭ قوعامداعى ءرولىن كۇشەيتۋ باعىتىندا ناقتى شارالار قولعا الىنباق.
وقۋ ۇدەرىسىنە زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋدىڭ جارقىن مىسالدارىنىڭ ءبىرى – الماتى ەلەكترومەحانيكالىق كوللەدجىنىڭ كۇن ەنەرگياسىن دامىتۋعا باعىتتالعان جوباسى. حالىقارالىق تاعىلىمداما اياسىندا كوللەدجدىڭ وقىتۋشىلارى مەن وندىرىستىك وقىتۋ شەبەرلەرى ۆەنگريا، سلوۆەنيا، اۆستريا، گەرمانيا سياقتى ەۋروپا ەلدەرىندە «ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى جانە ءوندىرىستى اۆتوماتتاندىرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا كۋرستاردان ءوتتى. تاعىلىمدامانىڭ ماڭىزدى جوبالارىنىڭ ءبىرى ۆەنگرياداعى 28 گا جەردى الىپ جاتقان جانە 8 مۆت ەنەرگيا وندىرەتىن كۇن ەلەكتر ستانسياسى بولدى.
كۇن ەنەرگياسى جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ەڭ ەكولوگيالىق تازا جانە ءتيىمدى ادىستەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىنىڭ كۇن شۋاقتى كليماتىنىڭ ارقاسىندا بۇل سالانى دامىتۋدىڭ بولاشاعى زور. جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق داعدارىستىڭ سىن-قاتەرلەرىنە جاۋاپ رەتىندە قازاقستان جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن ەنگىزۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزۋدە جانە 2060 جىلعا قاراي كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا قول جەتكىزۋدى ماقسات ەتىپ وتىر.
ەۋروپالىق تاجىريبەدەن ۇلگى العان الماتى ەلەكترومەحانيكا كوللەدجىنىڭ باسشىلىعى قازاقستاندىق «Green Dem» كومپانياسىمەن وقۋ ورنىنىڭ اۋماعىنا كۇن پانەلدەرىن ورناتۋعا كەلىسىم-شارتقا وتىردى. «Green Dem» كومپانياسى - 0،55 كۆت اۆتونومدى، MUST 3KW 24V 230V Pro MPPT گيبريدتى ينۆەرتورى جانە 1،1 كۆت اۆتونومدى كۇن ەلەكتر ستانسياسى سىندى 3 ءتۇرلى كۇن پانەلدەرىن ۇسىنادى. الماتى ەلەكترومەحانيكا كوللەدجىنە 0،55 كۆت اۆتونومدى كۇن پانەلى قويىلىپ، جەلىگە تىكەلەي قوسىلعان. الداعى ۋاقىتتا بۇنداي كۇن پانەلىن كوللەدجدىڭ شەبەرحانا اۋماعىنا قويۋ جوسپارلاندى. شەبەرحانا اۋماعى 2380 شارشى مەتردى قۇرايدى. بۇل ەلەكتر ەنەرگيا شىعىنىن 50% دەيىن ۇنەمدەيدى. نەگىزگى ەلەكتر جەلىسىنەن تاۋەلسىز جۇمىس ىستەيتىن، بۇل پانەلدەر ەنەرگيا جۇيەسىنىڭ تۇراقتىلىعى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا كومەكتەسەدى. كوللەدجدە كۇن پانەلدەرىن ورناتۋ قارجىلىق شىعىنداردى ازايتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار مەكەمەنىڭ ەكولوگيالىق جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرادى.
كۇن پانەلدەرىن ورناتۋ جوباسى تەك تەحنيكالىق جوبا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ماڭىزدى ءبىلىم بەرۋ باستاماسى بولىپ تابىلادى. كوللەدج ستۋدەنتتەرىنە بولاشاق ماماندىقتار دايىنداۋعا كومەكتەسەتىن جاڭارتىلاتىن ەنەرگيانىڭ تەورياسى مەن تاجىريبەسىن ۇيرەنۋدىڭ بىرەگەي مۇمكىندىگى بار. بۇل ۇدەرىستە ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرىپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىراتىن اارنايى پاندەر وقىتۋشىلارى مەن وندىرىستىك وقىتۋ شەبەرلەرىنىڭ بىرلەسكەن ىس-ارەكەتى ەرەكشە ءرول اتقارادى.
بۇل جوبا قازاقستاننىڭ «جاسىل ەكونوميكاسى» جولىنداعى ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى جانە تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋگە، سونىمەن بىرگە جۇمىسشى ماماندىقتارى مارتەبەسىن جانە ولاردىڭ قوعامداعى ماڭىزدىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
الماتى ەلەكترومەحانيكا كوللەدجىنىڭ ارنايى
پاندەر وقىتۋشىسى ءداۋىت شىنار بولاتبەك قىزى