«اۋەزوۆ ءۇيى» عىلىمي-مادەني ورتالىعىندا «بۇگىنگى ايماقتىق تەاترلاردىڭ حال-كۇيى جانە دامۋ ۇدەرىسى» اتتى ءماجىلىس ءوتتى. القالى جيىنعا ونەرتانۋشى عالىمدار، ادەبيەتشىلەر مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرى قاتىستى.
ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ناۋرىز ايىندا وتكەن IV وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلىمىزدىڭ مادەنيەت سالاسىنداعى جاعدايعا نازار اۋدارتقانى ءمالىم. تەاتر ونەرىنە قىزىعۋشىلىق ارتىپ كەلە جاتقانىن، اسىرەسە جاستاردىڭ ونەرگە قۇشتارلىعى قۋانتارلىق ەكەنىن ايتا كەلە، پرەزيدەنت دەگەنمەن ايماقتىق تەاترلاردىڭ كەيبىرىنىڭ جاي-كۇيى ءماز ەمەستىگىنە توقتالعان. ولاردى دامىتۋعا، بيزنەس وكىلدەرىن ايماقتاعى تەاترلارعا قولداۋ كورسەتۋگە شاقىرعان.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ نازارىنا ىلىككەن ماسەلەنى جان-جاقتى ساراپتاۋ، وبلىستىق تەاترلاردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن باعامداپ، دامۋ تەندەنسيالارىن ايقىنداۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان شارا بارىسىندا وڭىرلەردەگى ونەر ۇجىمدارىنا عانا ەمەس، ەلىمىزدەگى جالپى تەاتر ونەرىنە قاتىستى ماڭىزدى جايتتار قوزعالدى.
ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ پروفەسسورى انار ەركەباي تەاتر سالاسىنا قاتىستى تۇيتكىلدى جايتتاردىڭ بءىر ۇشى بىزدە ءالى كۇنگە دەيىن تەاتر تۋرالى زاڭ قابىلدانباعانىنا بارىپ تىرەلەتىنىن ايتتى. تەاترتانۋشى سونىڭ سالدارىنان اۆتورلىق قۇقىق، تەاترداعى كوركەمدىك جەتەكشى ءرولى، رەپەرتۋار، وبلىستىق تەاترلار مارتەبەسى ماسەلەسىنە جەتە ءمان بەرىلمەي كەلەدى دەگەن پىكىردە.
«تەاتر قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي بىلىكتىرىلىگىن ارتتىرۋ، الىس-جاقىن شەت ەلدەرگە تاجىريبە الماسۋعا جىبەرۋ جاعى ەسكەرىلە بەرمەيدى. ايماقتىق تەاترلاردىڭ كوپشىلىگى شەت ەل تۇگىلى، الماتى مەن استاناعا گاسترولگە بارا المايدى. مۇنداي جاعدايدا ءوسۋ، وركەندەۋ تۋرالى قالاي ءسوز قوزعاۋعا بولادى؟!»، – دەيدى انار ەركەباي.
م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى تەاتر جانە كينو ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ونەرتانۋ كانديداتى امانكەلدى مۇقان ساحنا ونەرى سالاسىندا ىلگەرى جىلجۋ بار، ءبىراق كەمشىلىكتەر دە جەتەرلىك ەكەنىن ءسوز ەتتى. ايتۋىنشا، سونىڭ ءبىرى – وڭىرلىك كەي تەاترلاردىڭ كوبىنە جەرگىلىكتى اتقامىنەرلەردىڭڭ ىعىنا جىعىلىپ، سولاردىڭ قولايىنا جاعاتىن، ورتاڭقول دۇنيەلەردى ساحنالاۋى. ول بۇل ورايدا، تەاتردىڭ شىعارماشىلىق پروسەسىنە، رەپەرتۋار ساياساتىنا اكىمشىلىكتەردىڭ ارالاسۋى تەاترعا ابىروي اپەرمەيتىنىن باسا ايتتى.
بەلگىلى تەاتر سىنشىسى باقىت نۇرپەيىس قازاق كلاسسيكاسىنىڭ قويىلۋى سيرەپ كەتكەنىنە قىنجىلىس ءبىلدىردى.
«ايماقتىق تەاترلار كلاسسيكالىق شىعارمالاردى قويۋعا جۇرەكسىنەدى. سەبەبى، ونى ءوز دەڭگەيىندە الىپ شىعاتىنداي تالانتتى اكتەرلەر جەتىسپەيدى. ۇلتتىق دراماتۋرگيانى قويعان كۇندە دە ءوڭىن اينالدىرىپ، ماعىناسىن وزگەرتىپ، بۇرمالاپ جىبەرەتىندەرى دە بار. وبلىستىق تەاترلاردا بىلىكتى، كاسىبي ماماندار از، كوپشىلىگىندە كادر تۇراقتاماۋشىلىعى بايقالادى. تەاتر فەستيۆالدەرى كەزىندە ءبىز كەيدە ءتىپتى «ەڭ ۇزدىك ايەل ءرولى» نوميناسياسىنا لايىقتى ادام تاپپاي قينالامىز»، – دەيدى تەاترتانۋشى.
جيىنعا قاتىسۋشىلار سونداي-اق ايماقتىق تەاترلارداعى جالاقىنىڭ ازدىعى، قانشاما جىلدىق تاريحى بار كەي تەاترلارداعى اكتەرلەردىڭ قۇرمەتتى اتاقتارعا، ماراپاتتارعا ۇسىنىلا بەرمەيتىنى، رەپەرتۋار ساياساتىنداعى ولقىلىقتار، رەجيسسۋرا مەن سەنوگرافيا بويىنشا كوركەمدىك ىزدەنىستەردىڭ تاپشىلىعى جونىندە اڭگىمە تارقاتتى.
بەلگىلى دراماتۋرگ ءسۇلتانالى بالعابايەۆ، عالىم، ۇستاز ساعاتبەك مەدەۋبەك ۇلى، سونىمەن قاتار زۋحرا يسلامبايەۆا، مەرۋەرت جاقسىلىق سىندى ونەرتانۋشىلار دا قوزعالعان ماسەلە بويىنشا ءوز وي-پىكىرلەرىن ورتاعا سالدى.
جيىندى قورىتىندىلاعان م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى كەنجەحان ءىسلامجان ۇلى پرەزيدەنت كوتەرگەن ماسەلەگە وراي وتكىزىلىپ وتىرعان بۇل ءماجىلىستىڭ ماڭىزى زور ەكەنىنە توقتالدى.
«ءوز ارامىزدا ايتىپ قويا سالماي، بۇل ماسەلەلەردى قوعامدىق دەڭگەيگە كوتەرۋ كەرەك. سول كەزدە بيلىك تە، حالىق تا ەستيتىن بولادى. كورەرمەندى تاربيەلەۋ ماسەلەسى دە وزەكتى. ءقازىر كەيبىر سپەكتاكلدەر جەڭىل-جەلپى، كۇلكى ءۇشىن عانا قويىلادى. وسىدان تالعام تومەندەيدى. ال ادامداردىڭ رۋحاني قاجەتتىلىگى تەرەڭ. تەاتر سول قاجەتتىلىكتى وتەي الۋى كەرەك. بىزدە سول جاعى كەمشىن ءتۇسىپ جاتىر. قىسقاسى، ماسەلە كوپ. شەشىلمەگەن نارسە جەتەرلىك. وي بولىستىك، ءبىر-بىرىمىزدى تىڭدادىق. ەندى وسى ايتىلعاندار ىسكە اسسا ەكەن دەيمىز»، – دەي كەلە، كەنجەحان ماتىجانوۆ القالى جيىندا قوزعالعان ماسەلەلەر مەن ايتىلعان وي-پىكىر، ۇسىنىستاردىڭ ءتيىستى ورىندارعا جەتكىزىلەتىنىنە سەندىردى.