بۇگىن، 26 شىلدە كۇنى تاڭەرتەڭ اباي الاڭىندا بىرنەشە ءجۇز ادام جينالىپ، قازاقتىڭ ۇلى ويشىلى ءارى اعارتۋشىسىنىڭ 180 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان ەكولوگيالىق اكسياعا قاتىستى. بۇل باستاما رەسپۋبليكالىق «تازا قازاقستان» باعدارلاماسى اياسىندا ءوتتى، دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz.
الماتى قالاسىنىڭ بەس اۋدانىن — المالى، بوستاندىق، اۋەزوۆ، مەدەۋ جانە ناۋرىزباي اۋداندارىن قامتيتىن، ۇزىندىعى 15 شاقىرىمعا سوزىلعان اباي داڭعىلى بويىندا اباتتاندىرۋ جانە سانيتارلىق تازالاۋ بويىنشا ءبىرقاتار ءىس-شارالار جۇرگىزىلدى.
اكسياعا ءتۇرلى ۇيىم وكىلدەرى، جاستار جانە بەلسەندى قالا تۇرعىندارى قاتىستى. ولار اباي مەن دوستىق كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا باس قوستى. ءىس-شارا باستالار الدىندا وتكەن وتاندىق ەسترادا جۇلدىزدارىنىڭ شاعىن كونسەرتى قاتىسۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيىن كوتەرىپ، ەرەكشە رۋح سىيلادى.
ەكواكسيا – ىشكى مادەنيەتىمىزدىڭ، تۋعان قالامىزعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىمىزدىڭ جانە ابايعا دەگەن قۇرمەتىمىزدىڭ كورىنىسى. شارادا ءسوز العاندار اباي قۇنانباي ۇلى ءوزىنىڭ شىعارمالارىندا ادام مەن تابيعات اراسىنداعى بايلانىستى جىرلاعانىن، تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق ونىڭ مۇراسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
قازاقستان جۇرتشىلىعىنا تانىمال مادەنيەت وكىلدەرى شىعارماشىلىقتان تىس تا ەل دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋى ءتيىس ەكەنىن ايتىپ، قوعامعا پايدالى مۇنداي باستامالارعا قۋانا قاتىساتىندارىن جەتكىزدى. ولار بۇل ارقىلى وتانسۇيگىشتىك پەن ورتاق جاۋاپكەرشىلىك سىندى قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋدى كوزدەيدى.
ەسترادا ءانشىسى باعلان يبرايموۆ:
– الماتى – كوركەيگەن، اسەم قالا. وندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءار تۇرعىن قالانىڭ تازالىعىن ساقتاۋعا ءوز ۇلەسىن قوسۋى ءتيىس. ءبىز مۇنداي يگى باستامالارعا ءاردايىم قولداۋ بىلدىرۋگە دايىنبىز. تازالىق ساقتاۋ – بۇل ءبىزدىڭ قالاعا دەگەن ماحابباتتىڭ ناقتى كورىنىسى، – دەدى.
الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى عاني مايلىبايەۆ:
– اباي الاڭى مەن ونىڭ اتىنداعى داڭعىل – قالانىڭ بەت-بەينەسى. سوندىقتان بۇل جەر ۇقىپتى، تازا بولۋعا ءتيىس. مادەنيەت باسقارماسى ابايدىڭ 180 جىلدىعىنا ارنالعان 117 ءىس-شارا وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. ەكواكسيا – سول باعدارلاما شەڭبەرىندەگى العاشقى اۋقىمدى باستاما. بۇل ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى، – دەپ مالىمدەدى.
پاتەر يەلەرى كووپەراتيۆى (پيك) مەن مۇلىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىكتەرى (ميب) بەلسەندىلىك تانىتقان قالا تۇرعىندارىنا العىس ءبىلدىردى:
– قالادا تازالىقتى ساقتاۋ – ءاربىر تۇرعىننىڭ مىندەتى. ءبىز كورشىلەرىمىزدىڭ، تۇرعىنداردىڭ سەنبىلىككە اتسالىسىپ جاتقانىنا قۋانىشتىمىز. بۇل – قوعامدا ءوزارا جاۋاپكەرشىلىك پەن ىنتىماقتىڭ بەلگىسى، – دەدى پيك قىزمەتكەرى.
اباي داڭعىلى بويىندا ورنالاسقان ءبىرقاتار بيزنەس قۇرىلىمدار دا بۇل باستامادان شەت قالمادى. ولاردىڭ قاتارىندا Shafran، «سچاستە» مەيرامحانا-ۇيى، Avenue City بيزنەس ورتالىعى، Promenade Business Park، Myata Platinum، «NAVAT» شايحاناسى، Resident Hotel Abay سىندى مەكەمەلەر بار.
سونداي-اق، ەكولوگيالىق سەنبىلىككە مەديسينالىق مەكەمەلەردىڭ، مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردىڭ قىزمەتكەرلەرى دە جۇمىلدىرىلدى.
جالپى قالالىق سەنبىلىككە 5 000-نان استام ادام قاتىستى. 159 ارنايى تەحنيكا بىرلىگى جۇمىلدىرىلىپ، 1 240 م³ كولەمىندەگى قوقىس شىعارىلدى.
بۇدان بولەك، اباي داڭعىلى بويىندا اشىق اسپان استىنداعى ارت-الاڭ ۇيىمداستىرىلىپ، وعان سۋرەتشىلەر، سكەچەرلەر مەن مۇسىنشىلەر قاتىستى. بۇل شىعارماشىلىق كەڭىستىكتىڭ نەگىزگى بولىگىن «QLab» ۋربانيستيكالىق زەرتحاناسىنىڭ جوبالار كورمەسى قۇرادى. كورمەدە كەلەسى جۇمىستار ۇسىنىلدى:
قالانىڭ شىنايى ءومىرىن بەينەلەيتىن ۆەرناكۋليارلىق اۋدانداردىڭ كارتالارى. بۇل كارتالار 22 000-نان استام تۇرعىننىڭ پىكىرىن قامتىعان «قالا تۇرعىنى ساۋالناماسى» ناجيجەسىنە نەگىزدەلگەن؛
قايتا وڭدەلگەن پلاستيكتەن جاسالعان ەكو-موزايكالار. بۇل جۇمىستار «Eco Network» ۇيىمىمەن بىرلەسىپ جاسالعان جانە كەڭەس داۋىرىندەگى موزايكا ونەرىنە زاماناۋي كوزقاراستى تانىتادى؛
قالالىق پاركتەر مەن سكۆەرلەردىڭ ماكەتتەرى مەن ديزاين-جوبالارى. ولاردى «QCi Qazaq Creative Industries» كومپانياسىمەن بىرلەسە وتىرىپ دايىنداعان. بۇل جوبالاردا مادەني مۇرانى قازىرگى زامانعى قالا ينفراقۇرىلىمىمەن ۇيلەستىرۋ جولدارى كورسەتىلگەن.
سونىمەن قاتار، «QLab» ينستيتۋتىنىڭ باسشىسى جاندوس جۇماباي «Urban Code Almaty» اتتى جاڭا ۋربانيستيكا جۋرنالىنىڭ العاشقى سانىن جۇرتشىلىققا تانىستىردى.
اكسيانىڭ كوركەم سيمۆولى – سۋرەتشى ماييا ەنكەر سالعان pop-up فورماتتاعى اباي پورترەتى بولدى. ءىس-شارا سوڭىندا قاتىسۋشىلار QLab-تىڭ كوۆوركينگ-كەڭىستىگىندە باس قوسىپ، قالالىق ورتا ساپاسىن ارتتىرۋ جولدارىن تالقىلادى.