الماتى قالاسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى مەن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ الماتى اگلومەراسياسى جەرگىلىكتى كەڭەسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسىن وتكىزدى. جيىن بارىسىندا ەكولوگيانى جاقسارتۋ، راديالدى جولداردى ءۇاااج-نا دەيىن جۇرگىزۋ، سونداي-اق الماتى تاۋلى كلاستەرىن دامىتۋ ماسەلەلەرى قارالدى، دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz.
تاراپتار راديالدى جولداردىڭ سالىنۋى قالانىڭ اگلومەراسيامەن كولىك بايلانىسىن جاقسارتىپ، مەگاپوليستىڭ ورتالىق ماگيسترالدارىنداعى جۇكتەمەنى ازايتاتىنىن اتاپ ءوتتى. سوندىقتان بۇل ماسەلەگە ەرەكشە نازار اۋدارىلادى.
قالا مەن وبلىس اۋماعىندا اباي جانە رىسقۇلوۆ داڭعىلدارىن، ساين، تىلەندييەۆ، سولتۇستىك اينالما جانە موڭكە بي كوشەلەرىن ءۇاااج-نا دەيىن ۇزارتۋ بويىنشا قۇرىلىس جۇمىستارى جالعاسۋدا.
«كەڭەستىڭ ستراتەگيالىق مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى الماتى اگلومەراسياسىنىڭ كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ. سول سەبەپتى قالا شەكاراسىنا دەيىنگى كوشەلەردى ۇزارتۋ جانە ولاردى وبلىس اۋماعىندا ءۇاااج-نا دەيىن سالۋ جۇمىستارىن جەدەلدەتۋ قاجەت»، – دەدى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى.
سونىمەن قاتار، وبلىس اۋماعىندا گاز قۇيۋ بەكەتتەرى بار اۆتوبۋس پاركىن سالۋ قاجەتتىلىگى دە قوزعالدى. بۇل شارا الماتى قالاسىنىڭ قالالىق موبيلدىلىك باسقارماسىنا قالا ماڭىنا قاتىنايتىن باعىتتارعا گازبەن جۇرەتىن اۆتوبۋستاردى ىسكە قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بيىل قالا اكىمدىگى جەكە اۆتوپاركتەرمەن بىرلەسىپ 1400 گازبەن جۇرەتىن اۆتوبۋس پەن 118 ەلەكتروبۋس ساتىپ الۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل قالاىشىلىك قوعامدىق كولىكتى 100% ەكولوگيالاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى (قالا ماڭى جانە تاۋلى باعىتتاردان باسقا).
اگلومەراسيا اۋماعىنداعى رەتسىز قۇرىلىس ماسەلەسى ءالى دە وزەكتى. قالا شەكاراسىنا جاقىن ورنالاسقان كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى اگلومەراسيانىڭ يادروسى مەن شەت ايماقتارى اراسىنداعى تەڭگەرىمسىزدىكتى كۇشەيتىپ وتىر. بۇل كوشى-قوندى ارتتىرىپ، كولىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمعا قوسىمشا سالماق تۇسىرۋدە.
الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆتىڭ ايتۋىنشا، وڭىردە قالا قۇرىلىسى ءتارتىبىن جەتىلدىرۋ جالعاسادى. ونىڭ ىشىندە قالا ماڭىنداعى تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ بيىكتىگىنە شەكتەۋ ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. قاراساي، تالعار جانە ىلە اۋداندارىنىڭ باس جوسپارى ازىرلەنىپ جاتىر، ولاردا الەۋمەتتىك جانە ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمنىڭ قۇرىلۋى قاراستىرىلادى.
«الماتى اگلومەراسياسى اۋماعىندا 3،2 ميلليوننان استام ادام تۇرادى، ونىڭ 1،5 ميلليونى قالا ماڭىندا. اگلومەراسيانىڭ وندىرىستىك جانە تۋريستىك الەۋەتىنىڭ دەنى الماتى وبلىسىندا شوعىرلانعان.
سوندىقتان بارلىق ينفراقۇرىلىمدىق جانە الەۋمەتتىك جوبا ۇيلەستىرىلگەن تۇردە ىسكە اسىرىلۋى ماڭىزدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى مارات سۇلتانعازييەۆ.
كەزدەسۋ بارىسىندا ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ ماسەلەلەرى دە تالقىلاندى. اۋا باسسەينىن لاستاۋشى نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ءبىرى – اۆتوكولىك. قالادا كۇن سايىن ەكولوگيالىق «ەۆرو-0» ساناتىنداعى 172 مىڭنان استام كولىك جۇرەدى. وسىعان بايلانىستى قالادا ستاسيونارلىق جانە ءموبيلدى ەكوبەكەتتەردىڭ جۇمىسىن كۇشەيتۋ جوسپارلانۋدا. سونىمەن قاتار تومەن شىعارىندىلى ايماقتاردى (Low Emission Zone) ەنگىزۋ جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر.
سونداي-اق، الماتى تاۋلى كلاستەرىن دامىتۋ اياسىندا زاماناۋي تۋريستىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ بويىنشا جۇمىستاردى ۇيلەستىرۋ ماسەلەلەرى قاراستىرىلدى.
ايتا كەتەيىك، الماتى اگلومەراسياسىنىڭ وزەگى الماتى قالاسى. ونىڭ قۇرامىنا وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار قالالار، الاتاۋ قالاسى، 31 اۋىلدىق وكرۋگ پەن 98 ەلدى مەكەن كىرەدى.