Búgingi tańda qalanyń barlyq medısınalyq uıymdary sapaly qaýipsiz qan komponentterimen 100% qamtamasyz etilgen.
Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetinde ótken brıfıńte Almaty qalasy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń Qalalyq qan ortalyǵynyń dırektory Jandos Nadırov málimdedi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Medısınalyq mekeme ókiliniń aıtýynsha, jyl saıyn sýbsıdıalardyń (qan tapsyrý) 10% - ǵa ósýi baıqalady. Donorlyqtyń ósýi óteýsiz donasıalardyń ulǵaıýy esebinen júredi.
Almaty qalalyq qan ortalyǵy 2023 jyly 20 566 qan men onyń komponentterin donasıalady, onyń ishinde ortalyq jaǵdaıynda 13 276 donasıa, jyljymaly jaǵdaıda – 7 290 donasıa júrgizildi.
Medısınalyq uıymdarǵa qannyń 36 254 komponenti berildi, onyń ishinde:
- quramynda erıtrosıtter bar komponentter – 17 908 doza;
- barlyq túrdegi plazmalar - 13 314 doza;
- trombosıtter-5 032 doza;
Sondaı-aq 19 myń lıtrden astam plazma daıyndaldy. Donorlyq qan ónimderin 11 myńnan astam pasıent aldy.
Qalalyq qan ortalyǵynda qan preparattarynyń sapasy men qaýipsizdigin qamtamasyz etetin halyqaralyq standarttar engizililgen. Qýaty 1 jyl ishinde 20 myńǵa deıin qan tapsyrýǵa múmkindik beredi.
Qan tapsyrý túrleri boıynsha bólinedi. Qazaqstanda donorlyqtyń kelesi túrleri bar:
- 450 ml tolyq qan donorlyǵy;
- Kólemi 400-600 ml plazma donorlyǵy, aparattyq ádis.
Donasıanyń túri men kólemin qan ortalyǵynyń dárigeri donordyń qalaýy boıynsha emes, aýrýhanalardyń qajettiligine, qannyń jaı-kúıine jáne donordyń fızıkalyq múmkindikterine qaraı belgileıdi.
Statısıka boıynsha eń kóp suranysqa ıe qan toptary - oń rezýs faktory bar birinshi jáne ekinshi qan toptary. Eń sırek kezdesetin qan toptary - teris rezýs faktory bar barlyq qan toptary.
«Almaty qalasynyń medısınalyq uıymdary barlyq kezeńde qan komponentterimen 100% qamtamasyz etildi. Resıpıentter sanynyń ósýi 15% -dy qurady», - dep naqtylady spıker.
Barlyq donasıalar jabyq úlgidegi analızatorlarda IHLS/PTR ádisterimen eki kezeńdik skrınıngten ótti. Sondaı-aq, qannyń barlyq komponentteri qosymsha qaýipsizdik sharalarymen qamtamasyz etildi.
Megapolıste jyl saıyn donorlyq qanǵa degen qajettilik artyp keledi. Bul halyqtyń ósýimen, jańa medısınalyq uıymdardy paıdalanýǵa berýmen, joǵary mamandandyrylǵan medısınalyq kómekti damytýmen baılanysty.
Qalalyq qan ortalyǵynda tótenshe jaǵdaıda qan jáne onyń komponentteri árdaıym bolýy kerek.
«Qan bankin únemi tolyqtyrý úshin donorlar qajet. Búgingi tańda qannyń jalǵyz kózi – ol adam. Sondyqtan biz adamdardy qan tapsyrýǵa jáne bul prosedýradan qoryqpaýǵa shaqyramyz», - dep shaqyrdy Jandos Nadırov.
Búgingi tańda Almatyda 8 myńnan astam donor bar. Sondaı-aq, donorlardyń elektrondyq bazasy bar, onda 600 myńnan astam qala turǵyny tirkelgen.
Onyń aıtýynsha, eger medısınalyq qarsy kórsetilimder bolmasa, 18 jastan bastap jáne odan ári jasyna shekteýsiz kez kelgen saý adam donor bola alady.
«Ortalyqqa donor bolǵysy keletin adam kelgende, biz ony qolda bar baza boıynsha tekseremiz. Múmkin, ol týberkýlez sıaqty keıbir aýrýlar boıynsha esepte turýy múmkin. Biz tıisti mekemelerden qajetti aqparatty bilemiz jáne alamyz. Biz sondaı – aq gemoglobın deńgeıin tekseremiz-eger kórsetkish 110-120-dan tómen bolsa, adam donorlyqqa jiberilmeıdi. Terapevt donorlyqqa ruqsat berýi kerek. Biz tórt ınfeksıany tekseremiz: AITV, V gepatıti, S gepatıti, merez. Biz qan komponentterin osyndaı kezeńdik tekserýden ótkennen keıin ǵana mekemelerge beremiz», - dep bólisti spıker.
Donorlyqqa negizgi qarsy kórsetkishter:
- juqpaly aýrýlar;
- parazıttik aýrýlar;
- as qorytý organdarynyń aýrýlary;
- tynys alý organdarynyń aýrýlary;
- kóz aýrýlary;
- teri aýrýlary;
- somatıkalyq aýrýlar;
- júrek-qan tamyrlary aýrýlary;
- baýyr men ót joldarynyń aýrýlary.
Qalalyq qan ortalyǵynyń mekenjaıy: Almaty qalasy: Buqar Jyraý 47, Manas kóshesi men Baızaqov kóshesiniń arasynda.
Donorlardy qabyldaý kestesi: dúısenbiden senbige deıin 9:00-den 18: 00-ge deıin.