Bul kúnderi áleýmettik jelilerde qant dıabeti, serebraldy sal aýrýy jáne basqa da sozylmaly aýrýlary bar pasıentter medısınalyq kómek pen dári-dármekterge qol jetimdiliktiń shekteýlerine tap bolady degen jalǵan aqparat taralyp júr - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi bunyń múldem shyndyqqa janaspaıtynyn málimdeıdi.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi áleýmettik máni bar jáne sozylmaly aýrýlary bar pasıentterge medısınalyq kómektiń kólemi men sapasy boıynsha kepildikter tolyq kólemde saqtalatynyna sendiredi.
TMKKK 11 AÝRÝDY EMDEÝDİ QAMTIDY
Jańartylǵan tizbege 11 nozologıa kiredi, olar boıynsha medısınalyq kómekpen jáne dári-dármekpen qamtamasyz etý tegin medısınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi (TMKKK) sheńberinde-pasıenttiń saqtandyrý mártebesine qaramastan usynylady.
TMKKK paketinde mynalar qalady:
týberkýlez, AITV ınfeksıasy, sozylmaly vırýstyq gepatıtter jáne baýyr sırrozdary, qaterli isikter, psıhıkalyq jáne minez-qulyq buzylystary, orfandyq aýrýlar, jiti mıokard ınfarktisi (alǵashqy 6 aı), nerv júıesiniń degeneratıvti aýrýlary, ONJ demıelınızasıalyq aýrýlary, epılepsıa, serebrovaskýlárlyq aýrýlar (ınsýlttan keıingi jaǵdaı-bir jyl boıy).
Tizbege alǵash ret mynalar engizildi:
* epılepsıa;
* serebrovaskýlárlyq aýrýlar (ınsýlttan keıingi jaǵdaı — bir jyl boıy).
Mundaı sheshim uzaq merzimdi baqylaýdy jáne turaqty dári-dármekpen emdeýdi qajet etetin aýyr nevrologıalyq aýrýlardan zardap shegetin azamattardy áleýmettik qorǵaýdy kúsheıtýge baǵyttalǵan.
EPILEPSIA ÁLEÝMETTİK MÁNİ BAR AÝRÝLARDYŃ TİZBESİNE ENGİZİLGEN
Dıspanserlik naýqastardyń Biryńǵaı tirkeliminiń derekteri boıynsha Qazaqstanda epılepsıamen aýyratyn 94 myńǵa jýyq pasıent, onyń ishinde 31 myń bala tirkelgen.
Jyl saıyn osyndaı dıagnozy bar pasıentter 4 mlrd teńgege jýyq somaǵa 14 dárilik zatpen qamtamasyz etiledi.
Epılepsıany áleýmettik máni bar aýrýlar tizbesine engizý pasıentterge ýaqtyly, tegin jáne bilikti medısınalyq kómekke qol jetkizýge kepildik beredi, sondaı-aq turaqty dárilik súıemeldeýdi qamtamasyz etedi.
NELİKTEN INSÝLTTAN KEIİNGİ PASIENTTERDİ QOLDAÝ MAŃYZDY
Serebrovaskýlárlyq aýrýlardy (bir jyl boıy ınsýlttan keıingi jaǵdaı) ÁMA tizbesine qosý:
* pasıentterdi úzdiksiz ońaltýmen jáne dınamıkalyq baqylaýmen qamtamasyz etýge;
* qalpyna keltirýdiń eń mańyzdy kezeńinde dári-dármekpen emdeýdi qamtamasyz etýge;
* qaıtalanatyn tamyrlardyń buzylý qaýpin azaıtýǵa múmkindik beredi.
Insýlttan keıingi alǵashqy 12 aı fýnksıalardy qalpyna keltirýdiń jáne múgedektiktiń aldyn alýdyń sheshýshi kezeńi bolyp tabylady, sondyqtan memleket dál osy kezeńde kepildikterdi kúsheıtedi.
MÁMS JÚIESİNE AÝYSATYN AÝRÝLAR BOIYNSHA ÓZGERİSTER
2026 jylǵy 1 qańtardan bastap mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý (MÁMS) paketine:
* qant dıabeti;
* balalardyń serebraldy sal aýrýy;
* dáneker tinniń júıelik zaqymdanýy;
* revmatızm.
Bul rette medısınalyq kómektiń kólemi qysqarmaıdy - tek qarjylandyrý kózi ǵana ózgeredi. Barlyq saqtandyrylǵan pasıentter MÁMS júıesi sheńberinde emdeýdi, konsýltasıalar men dári-dármekterdi tegin alýdy jalǵastyrýda.
ERTE ANYQTAÝ JÁNE DIAGNOSTIKA
Alǵash ret barlyq áleýmettik máni bar aýrýlardyń bastapqy dıagnostıkasy saqtandyrý mártebesine qaramastan TMKKK sheńberinde júrgiziletin bolady.
Buǵan deıin bul tek AITV ınfeksıasy jáne týberkýlezben aýyratyn pasıentterge qatysty.
Bul aýrýlardy erte anyqtaýdy jáne emdeýdi ýaqtyly bastaýdy qamtamasyz etedi, bul densaýlyqty saqtaýdyń negizgi faktory bolyp tabylady.
MEMLEKET KEPİLDİKTERİ
Memleket, burynǵydaı, azamattardyń jeńildetilgen sanattaryna qatysty barlyq kepildikterdi saqtaıdy:
balalar, júkti áıelder, zeınetkerler, stýdentter, múgedekter, jumyssyzdar jáne basqalar.
Barlyǵy - 11 mıllıonnan astam qazaqstandyq.
Sonyń ishinde - memleket esebinen saqtandyrylǵan jáne medısınalyq kómekti tegin alýdy jalǵastyratyn balalardyń serebraldy sal aýrýymen (BSA) aýyratyn barlyq pasıentter.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi áleýmettik máni bar aýrýlardyń tizbesin jańartý kómekti qysqartý emes, qarjylandyrý tetikterin jetildirý jáne eń osal pasıentter úshin kepildikterdi kúsheıtý ekenin atap kórsetedi.
Saqtandyrý jarnalary jergilikti atqarýshy organdar esebinen tólenetin azamattardyń áleýmettik osal sanattaryn (D jáne E sanattary) saqtandyrýdy qarjylyq qamtamasyz etýge erekshe nazar aýdarylatyn bolady.
2026 jylǵy 1 qańtardan bastap Qazaqstanda áleýmettik máni bar aýrýlardyń (ÁMA) jańartylǵan tizbesi kúshine enedi. Sheshim «Keıbir zańnamalyq aktilerge mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý jáne medısınalyq qyzmetter kórsetý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyn iske asyrý sheńberinde qabyldandy.
Búginde Qazaqstanda «qant dıabeti» dıagnozymen dıspanserlik esepte 535 myńnan astam adam, onyń ishinde 5 625 bala tirkelgen. Olardyń barlyǵy qajetti dári-dármekterdi tegin alady.