Jańǵyrǵan qolóner joǵalmaıdy
Almaty oblysynyń turǵyndary ulttyq dástúrlerdi jańǵyrtyp keledi. Eńbekshiqazaq aýdany Rahat aýylynyń turǵyny jas sheber Abzal Ákimbek qolónerge ózgelerdi de úıretip, ulttyq mýzykalyq aspaptardyń 50-den astam túrin daıyndaıdy. Onyń qoldan jasaǵan dombyra, qobyzdary suranysqa ıe. Ol babalar murasyn saqtaı otyryp, tabysyn da molaıta bildi. Memlekettik qoldaýdyń nátıjesinde sheberhanasyn keńeıtip, qajetti qural-jabdyqtaryn jınaqtap aldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Almaty oblysy ákimi baspasóz qyzmetiniń habaryna silteme jasap.
Abzal 23 jasta, ol jastyǵyna qaramastan, kúndelikti tynymsyz eńbek etip, sheberhana jumysyn júrgizip otyr.
«Ulttyq mýzykalyq aspaptarǵa, olardyń tarıhyn bilýge, jasalýyn meńgerýge degen qyzyǵýshylyǵym bala kúnimnen oıandy. Shamamen 7 synypta osy balalyq qyzyǵýshylyǵym dombyra jasap úırenýime sebep boldy. Men mektepti bitirgenshe bos ýaqytymnyń bárin sheberhanada ótkizetinmin. Keıin kolejde oqyp, ony bitirgennen keıin sheberhanada 1 jyldaı jumys istep, tájirıbe jınadym. Munan soń jeke isimdi ashýǵa bel býdym. 1 jyl óz betimmen jumys istegennen keıin jeke bıznesti júrgizip, damytý kerektigin túsindim. Sóıtip, memlekettiń qoldaýyn alý úshin kásipkerler palatasynyń óńirlik fılıalyna kómekke júgindim. Kóp ótpeı «Jas kásipker» baǵdarlamasy boıynsha 2,5 mln teńge somasynda grant utyp aldym. Oǵan zamanaýı stanoktar, basqa da qajetti qural-jabdyqtar satyp aldym. Bul meniń bastamama úlken qoldaý boldy. Sodan beri erinbeı eńbektenip, ulttyq qolónerdi jalǵastyrý úshin jas balalardy aspaptar jasaýǵa úıretip kelemin. Aldaǵy ýaqytta otandyq jáne halyqaralyq kórmelerge qatyssam deımin»,- dep oı bólisti jas sheber Abzal Ákimbek.
Búginde Abzaldyń sheberhanasynda ulttyq mýzykalyq aspaptardyń 50-den astam túri jasalady. Olardyń qatarynda dombyra, prıma dombyra, qobyz, jetigen, daýylpaz, sybyzǵy jáne basqalary bar. Sheberhanada Abzaldan basqa taǵy 3 jergilikti turǵyn jumys isteıdi. Mýzykalyq aspaptardy óner mektepteri, kásibı jáne áýesqoı mýzykanttar satyp alady, sol sıaqty ulttyq stıldegi syılyq retinde de ótimdi.
Al Qapshaǵaı qalasynda turatyn kóp balaly ana Janat Medetqyzy quraq kórpeler tigýdiń kóne tehnologıasyn qaıta jańǵyrtyp otyr. Bul iste 15 jyldyq tájirıbesi bar sheber qapshaǵaılyq jas qyz-kelinshekterdi osy ónerge baýlýda. Al oryndaǵan tapsyrystary Qazaqstannyń túkpir-túkpirine jóneltiledi.
«Bizdiń buıymdarymyzdy qapshaǵaılyqtar ǵana emes, Atyraý, Aqtaý, Ýfa qalalarynyń turǵyndary da satyp alady, tipti Túrkıa, jaqynda Chehıa elderine de jiberildi. Biz úshin sapa - birinshi oryndaǵy mańyzdy másele. Halqymyzdyń dástúrlerin saqtaýǵa óz úlesimizdi qosyp, baı mádenı muramyzdy álemge tanytqymyz keledi. Bul rette ınternettiń múmkindikterin belsendi paıdalanamyz. Instagramdaǵy kyz_zhasau.kz paraqshamyzda 50 myń jazylýshy bar. Búgingi kúni bul tabysty istiń kórsetkishi bola alady. Bul isti jalǵyz tigin mashınasymen tósek jabdyqtaryn tigýden bastaǵan edim. Qazir irgesi keńeıip, bıznestiń aýqymy úlkeıip keledi. Negizgi mamandyǵym - veterınar, biraq ýaqytymnyń kóp bóligin Almatyda qurylysta jumys isteýmen ótkizdim. Joldasym qaıtys bolǵannan keıin balalarymdy qıyndyqsyz asyrap, ári turaqty qastarynda bolý úshin Qapshaǵaı qalasynan óz isimdi ashsam dep sheshtim. Qalalyq ákimdik ǵımarat jaǵynan kómektesti, sóıtip, Nur Otan partıasynyń qalalyq fılıalynyń qoldaýymen «Ǵıbrat» qoǵamdyq birlestigin qurdym. Mundaǵy maqsatym - ózim sekildi kóp balaly analarǵa kómek kórsetý. Bizdiń kishkentaı sehymyz birte-birte aıaǵynan turyp keledi. Alǵashynda 50 adam jumys istegen, barlyq qajetti tehnıkalardy satyp alǵannan keıin 20 adam jumysqa ornalasty. Qazir sehty keńeıtip jatyrmyz. Trıkotajdan kıimder tiksek deımiz. 100 adamǵa deıin jumysqa tartsaq degen josparymyz bar»,- dedi seh ıesi.
Janat Medetqyzynyń aıtýynsha, seh sheberleri kúnine 40-50 qalyńdyqtyń jasaýyn tige alady. Jastyqtar, kórpeler, japqyshtar óziniń túrli oıý-órnekterimen kóz tartady. Jalpy, quraq quraý - kórkemdik talǵamdy talap etetin shyǵarmashylyq jumys. Quraq tústerin tańdaý, formalaryn tabý, olardy bir-birimen úılestirý - ońaı is emes. Degenmen sheberler jumystyń kúrdeliligine qaramastan, sehta jalpy sany 20-dan astam buıym daıyndaıdy.
«Árbir oıý-órnektiń óz maǵynasy, ózine tıisti orny bar. Negizinen biz kórpe, jastyq, japqyshtardy ulttyq oıýlarmen órnekteımiz. Olardyń basym bóligi ata-babalarymyzdan kele jatqan órnekter, degenmen zamanaýı naqyshtardy da qoldanamyz. Jas jubaılarǵa arnalǵan jıyntyqtarda aqqý beınesin, ǵashyqtardyń beınesin, esimderin jazý sıaqty árleý túrlerine júginemiz»,- deıdi sheber.
Búgingi kúni Janat Medetqyzy tabysty kásipker ǵana emes, 5 balanyń anasy. Qapshaǵaı qalalyq ákimdiginiń málimetinshe, ol qoǵamdyq jumystarmen aınalysyp, qaıyrymdyq sharalaryna belsendi qatysyp, muqtaj otbasylaryna, jaǵyzbasty egde qarıalarǵa azyq-túlik jáne basqa da qajettilikter jetkizip kómektesedi. Óz qolymen jasaǵan buıymdy syıǵa tartatyn kezderi de kóp. Kóp balaly ana indet ýshyǵyp turǵan kezde de kómek berýden tys qalǵan joq. Onyń sehynda 13 myńdaı qorǵanys betperdeleri tigilip, tegin taratyldy.
Quraq kórpe tigý óneri Tekeli qalasynda da damyp keledi. Munda Balalar shyǵarmashylyq ortalyǵynda jergilikti oqýshylar ulttyq oıý-órnekti kórpe-jastyq tigýdi úırenip júr. Qolónerdi jańǵyrtýmen quraq kórpe tigý sheberhanasy stýdıasynyń ıesi, taldyqorǵandyq Aıman Joltaı aınalysady. Jetisý óńirinde mundaı mysaldar óte kóp.