Qonys aýdarǵan etnıkalyq qazaqtar respýblıkanyń túrli óńirlerine qonystandy.
Jyldyń basynan beri 10,5 myńǵa jýyq etnıkalyq qazaq qandas mártebesin aldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligine silteme jasap.
"2023 jylǵy 1 shildedegi jaǵdaı boıynsha 10 488 etnıkalyq qazaq tarıhı otanymen tabysyp, qandas mártebesin alǵan. Jalpy 1991 jyldan beri respýblıkaǵa 1 mln 117,6 myń etnıkalyq qazaq oraldy", - delingen habarlamada.
Jyl basynan Qazaqstanǵa oralǵan qandastardyń jartysy Ózbekstannan (56%), 19,3%-i – Qytaıdan, 9,7%-i – Reseıden, 7,8%-i – Mońǵolıadan, 4,6%-i – Túrikmenstannan jáne 2,6%-i basqa elderden kelgen.
Eńbekke qabiletti jastaǵy etnıkalyq qazaqtardyń sany 65,6%-ti, eńbekke qabiletti jastan kishi 25,8%-ti jáne zeınetkerler 8,6%-ti quraıdy. Eńbekke qabiletti jastaǵy qandastardyń ishinen bilim deńgeıi boıynsha 16,7%-i – joǵary bilimdi, 37,1%-i – orta kásibı bilimdi, 38,8%-i – jalpy orta bilimdi.
Sondaı-aq, mınıstrliktiń aqparatynsha, qandastardy qonystandyrý úshin eńbek kúshi tapshy óńirler anyqtaldy. Olar: Aqmola, Abaı, Qostanaı, Pavlodar, Shyǵys jáne Soltústik Qazaqstan oblystary.
Qonystandyrý óńirlerinde bıyl qandastardy qabyldaý kvotasy 1 925 adamdy quraıdy. 2023 jylǵy 1 shildedegi jaǵdaı boıynsha bul óńirlerge 1 032 qandas qonys aýdardy.
Osy óńirlerge barǵan qandastarǵa sýbsıdıa túrinde memlekettik qoldaý kórsetiledi – bir mezgilde otaǵasyna jáne otbasynyń árbir múshesine 70 AEK (241,5 myń teńge) mólsherinde; turǵyn úı jaldaýǵa jáne komýnaldyq qyzmetterge aqy tóleýge – bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (51,7-den 103,5 myń teńgege deıin) mólsherinde.
"Jyl basynan beri 565 qandasqa túrli qoldaý sharalary kórsetildi. Atap aıtqanda, 293 adam turaqty jumysqa ornalastyryldy, 565 adam birjolǵy sýbsıdıa aldy, al 257 qandasqa turǵyn úı shyǵyndary sýbsıdıalandy", - deıdi vedomstvodaǵylar.
Buǵan qosa azamattardy soltústik óńirlerge kóshirýge atsalysatyn jumys berýshilerdi qoldaý boıynsha ınstıtýsıonaldyq sharalar qabyldandy. Baspana satyp alý, salý úshin nemese ıpotekalyq turǵyn úı qaryzdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin jabý úshin ekonomıkalyq utqyrlyq sertıfıkaty turǵyn úı qunynyń 50%-i nemese bir otbasyna 4 mln teńgege deıin mólsherinde birjolǵy óteýsiz jáne qaıtarymsyz negizde engizildi.
Eske salsaq, osy jyly pılottyq rejımde Qazaqstan elshilikteri arqyly "bir tereze" qaǵıdaty boıynsha qandas mártebesin berý tetigi iske asyryldy.
Pılottyq joba aıasynda elimizge barý, jumys orny, turǵyn úı berý múmkindikteri týraly máseleni sheshýge jáne respýblıka aýmaǵyna kirmeı-aq qandas mártebesin alýǵa bolady. Búgingi tańda respýblıkanyń shet elderdegi mekemeleri arqyly etnıkalyq qazaqtardan jańa formatta 1 984 ótinish (656 otbasy) qabyldanǵan.