«Almaty Gallery» kórme zalynda tanymal sýretshi, Qazaqstan Sýretshiler odaǵynyń múshesi, «QR Sýretshiler akademıasy» QK korespondent-múshesi, «Tań-SHolpan» Halyqaralyq áıelder qorynyń múshesi – Aıjan-Sara Janseıitovanyń «Janymnyń sybyry» atty shyǵarmashylyq jeke kórmesi ashyldy. Atalmysh kórme shahar turǵyndary úshin asa mańyzdy mádenı sharaǵa aınaldy. Kórmege qylqalam sheberiniń 50-den astam týyndysy qoıyldy.
Sýretshi osynaý bekzat óner arqyly tabıǵat pen adam janyn, jer men ǵaryshtyń arasynda tereń baılanysty ashyp kórsetti. Aıjan-Sara Janseıitovanyń kórmesine qatysqan kórnekti ónertanýshylar men mádenıet qaıratkerleri onyń ónerine joǵary baǵa berdi. Kórmeniń ashylýynda sóz sóılegen qonaqtar arasynda elimizdiń eń úzdik sýretshileri, ónertanýshylar men mádenıet salasyndaǵy jetekshi tulǵalar boldy. Kórme sýretshiniń anasy, tanymal aqyn Aısha Kópjasarovanyń aqjarma jyr shýmaqtarymen bastaldy.
Ónerdi qurmetteıtin talǵampaz kórermen úshin Aıjan-Sara Janseıitovanyń orny erekshe. Bul kúnde onyń esimi tek elimizde ǵana emes, shet memleketterde de keńinen tanylǵan. Ol - Qasteeev salyp ketken sara joldy jalǵastyryp kele jatqan qazaqtyń sanaýly talantty qyzdarynyń biri. Osynaý qudiretti ónerdi qalamnyń ushymen bezbendep, ony júrekterge jetkizýdiń qanshalyqty qıyn ekenin bireý bilse, bireýler bilmeýi múmkin. Jankeshti eńbeginiń arqasynda sýretshiniń shyǵarmashylyq joly ózindik órnekterge toly. Ol jańa ádisterdi qoldaný arqyly kóne men jańany jalǵap, qudiretti ónerdi «sóıletip» keledi.
Aıjan-Sara Bekjigitqyzy kóne Taraz topyraǵynda dúnıege kelip, balalyq shaǵy qazaqtyń keń baıtaq dalasynda ótti. Qudiretti ónerdi tańdaýyna kıeli óńirdiń sulý tabıǵaty da erekshe áser etti. Bala kezinen onyń ónerge degen qyzyǵýshylyǵy erte oıanyp, tabıǵattyń qupıalaryn túsinýge, qaǵaz betine túsirýge umtyldy. Sýretshi osynaý jolda ózine qoldaý kórsetken eń aldymen ata-anasy ekenin jıi aıtady. Bolashaq óner ıesi 1987 jyly T. Júrgenov atyndaǵy Óner akademıasyn aıaqtaǵannan keıin, shyǵarmashylyq jolyn ári qaraı jalǵastyryp, óz ónerin álemdik deńgeıde tanyta bastaǵan edi.
Eńbek jolynda jastarǵa sabaq bere júrip, ózi de izdendi. Boıaýy qanyq, oıy anyq birneshe tyń týyndylary dúnıege keldi. Aıjan-Saranyń týyndylary tek Qazaqstanda ǵana emes, shetelde de joǵary baǵalanady. Osy ýaqytqa deıin birneshe halyqaralyq kórmege qatysqan sýretshiniń shyǵarmashylyǵy qazir kemeline kelip, naǵyz tolysqan shaǵy. Ol salǵan kartınalary arqyly álemdik ónerde ózindik ornyn tapqan sýretshi retinde tarıhta qalary sózsiz.
«Janymnyń sybyry»
Aıjan-Saranyń «Janymnyń sybyry» atty kórmesi bul tek bir sýretshiniń shyǵarmashylyǵynyń retrospektıvasy ǵana emes, ol ónerdiń tabıǵatpen, mádenıetpen jáne rýhanı dúnıemen baılanysty tereń fılosofıalyq oıy. Máselen, kórmege qoıylǵan týyndylar arqyly Aıjan-Sara adamnyń ishki dúnıesi men syrtqy áleýmettik ortanyń ara qatynasyn zerttegeni kórinip tur. Onyń týyndylary — qazaqtyń baı mádenıeti men dástúriniń qazirgi zamanǵa saı jańǵyrýy ispetti. Osynaý jyldar boıy Aıjan-Sara tek sýretshi retinde ǵana emes, sheber fılosof retinde de tanyldy. Ol qalamy men boıaýy arqyly qazaq halqynyń rýhanı murasy men qazirgi zamannyń izdenisterin úılesimdi túrde beınelep keledi.
Taqyrypqa oraı:
Jumaqyn Qaırambaev,
Qazaqstannyń Halyq sýretshisi, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri:
- Men Aıjan-Sarany 30 jyldan beri tanımyn. Eńbekqor, izdenimpaz. Bul shyǵarmashylyq adamy úshin eń qajetti qasıet. Óıtkeni, óner alǵa jyljyp otyrý kerek. Meniń rıza bolatynym-onyń shyǵarmalary árdaıym tereń fılosofıaǵa toly bolyp keledi. Búgingi tańda onyń jumystary óte kóp, ári taqyryptary da kúrdeli. Bul onyń shyǵarmashylyǵynyń naǵyz kemeldengenin kórsetse kerek.
Erbolat Tólepbaev,
sýretshi, Memlekettik syılyqtyń laýreaty, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri:
- Aıjan-Sara meniń stýdentim ekenin árkez maqtanyshpen aıtyp otyramyn. Sondyqtan onyń árbir qadamyn qadaǵalap, ónerine qurmetpen qaraımyn. Óıtkeni, sol kezden-aq óziniń ónerine erekshe kózqaraspen qaraıtyn eńbekqor, izdenimpaz edi. Talǵampaz talanttyń biregeıi retinde onyń shyǵarmashylyǵy álemdik deńgeıge jetti. Búginde ony búkil álem tanyp otyr.
Nellı Vıtalevna Býbe,
Qazaqstannyń Óner akademıasynyń jalpy hatshysy:
Aıjan-Sara — qazaq óneriniń naǵyz sımvoly. Ol ulttyq dástúrlerdi qazirgi zamannyń talaptaryna saı jańǵyrtyp, beıneleý ónerin jańa deńgeıge kóterdi. Aıjan-Sara — ónerde erekshe bir qubylys. Onyń shyǵarmashylyq jumystary dástúr men qazirgi zamannyń tamasha úılesimi bolyp tabylady. Sondyqtan, kórmedegi barlyq týyndylar kórermenderdi tereń oılarǵa jeteleri sózsiz.
Saýle Bapanova,sýretshi, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri,
T.Júrgenov atyndaǵy Óner akademıasynyń profesory:
-Aıjan-Saranyń bolashaǵy óte zor. Onyń shyǵarmashylyǵy qazaq óneriniń kókjıegin keńeıtip, jańasha kózqaras pen tereń túsinikterdi álemge jetkizedi. Onyń «Janymnyń sybyry» dep atalyp otyrǵan kórmesi tek qana onyń ótkenin emes, bolashaǵyn da kórsetetin bir kezeń ekei anyq. Aıjan-Saranyń shyǵarmashylyǵy áli de jalǵasyp, jańa týyndylarymen kópshilikti tańqaldyrady dep senemin.