2026 jylǵy 1 qańtardan bastap jańa Salyq kodeksi qoldanysqa enedi. Atalǵan kodeks negizinde salyq tóleý tártibi men mólsheri ózgeredi. Salyq jeńildikterin alý tártibi de aıtarlyqtaı ózgeriske ushyraıdy. Osy oraıda, eń mańyzdy ózgeristerge toqtalǵandy jón kórdik.
2025 jyldyń basynda úkimet salyq reformasyn qolǵa alyp, Qosylǵan qun salyǵyn (QQS) 20%-ǵa deıin kóterýdi usynǵan. Kásipkerler ýájin eskergen bılik, jarty jylǵa sozylǵan qyzý pikirtalastan keıin, 16%-ǵa toqtady. Bıyl 18 shildede prezıdent jańa Salyq kodeksine qol qoıdy. Zań erejeleri 2026 jyldan bastap kúshine enedi.
Korporatıvtik tabys salyǵy
Qazaqstandaǵy rezıdent zańdy tulǵalar, sonymen birge, elde qyzmetin turaqty mekeme arqyly júzege asyratyn beırezıdent zańdy tulǵalar Korporatıvtik tabys salyǵyn (KTS) tóleıdi. Memlekettik mekemeler ǵana salyqtyń bul túrinen bosatylady.
Salyqtyń osy túrine qatysty basty ózgeris: 2026 jyldan bastap respýblıkadaǵy bilim berý mekemeleri de KTS tóleıdi. Oqý oryndary osy ýaqytqa deıin KTS tóleýden bosatylyp keldi. Endi olar 2026 jyly 5%, al 2027 jyldyń 1 qańtarynan bastap 10% KTS tóleıdi. Olardyń arasynda mektepter de bar.
Eldegi zańdy tulǵalardyń basym bóligine 20% mólsherinde KTS belgilendi. Alaıda oıyn bıznesi men bank qyzmeti (bıznesti nesıeleýdi qospaǵanda) 25% KTS tóleıdi.
Investorlarǵa arnalǵan jeńildikter
Qazaqstan úkimeti el ekonomıkasyna ınvestorlardy kóbirek tartý maqsatynda túrli salyq jeńildikterin usynyp otyr. Sonyń arqasynda olardyń keıbiri korporatıvtik tabys salyǵynynan bosatylady. 2026 jyldan bastap mundaı jeńildik túri kóbeıedi.
Osy ýaqytqa deıin Qazaqstan aýmaǵynda alǵash ret iske qosylatyn óndiristik nysandar KTS-ten bosatylyp keldi. 2026 jyldan bastap mundaı nysandar sany eselep artady. Olar: ǵımarattar; qurylystar; mashınalar; qural-jabdyqtar; baǵdarlamalyq qamtý. Endi mundaı nysandardyń elde birinshi ret salynǵan-salynbaǵany, onyń óndiris emestigi de esepke alynbaıdy. Máselen, jeńildik alatyn nysan óndiris sehy ǵana emes, qonaq úı sekildi qurylys bolýy da múmkin.
Qosylǵan qun salyǵy
Salyq tóleýshiler bazasyna qosylǵan qun salyǵy (QQS) boıynsha tirkeýge turǵan tulǵalar, sonymen birge, Qazaqstan men EAEO keden zańnamasyna saı el aýmaǵyna taýar ımporttaıtyn tulǵalar QQS tóleıdi.
Jyl basynda úkimet QQS mólsherlemesin 20%-ǵa deıin kóterýdi usynǵan. Alaıda kásipkerler oǵan qarsy bolyp, jańa Salyq kodeksinde QQS mólsherlemesi 16% dep belgilengen.
Endi 2026 jyldan bastap taýar aınalymy men ımportqa 16% qosylǵan qun salyǵy salynady. Qujatta QQS tóleýden bosatylatyn nemese mólsherlemesi tómen birneshe kásip túri kórsetilgen. 2026 jylǵy 1 qańtardan – 5%, 2027 jylǵy 1 qańtardan – 10%: Dárilik zattar; medısınalyq buıymdar, solardyń bólshekteri men tehnıkalyq qosymsha quraldary. Otandyq merzimdi baspa aınalymyna 10% tómendetilgen QQS belgilendi.
Qosylǵan qun salyǵynan bosatylatyn kásip túrleri de bar. Olar: tegin medısınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi jáne MÁMS aıasynda, sonymen birge, úkimet tizimine engen áleýmettik mańyzy bar aýrýlardy emdeý úshin dárilik zattardy ótkizý jáne ımporttaý; orfandyq jáne áleýmettik mańyzy bar aýrýlardy emdeý úshin medısınalyq qyzmet kórsetý.
Buǵan qosa, saýda aınalymy boıynsha QQS tóleýden bosatylatyn kásip túrleri anyqtaldy. Olar: ishki týrızm boıynsha týroperatordyń qyzmetteri (qazir tek elge kirý týrızmi ǵana osy salyqtan bosatylady); otandyq basylym kitaptary, baspa túrinde kitap shyǵarý boıynsha qyzmetter; arheologıalyq jumystar.
Arnaýly salyq júıesimen jumys isteıtin kásipkerler QQS tólemeıdi.
Páterdi jalǵa berýge qatysty mańyzdy ózgeris: jańa jyldan bastap turǵyn úı-jaıdy (páterdi) satý nemese jalǵa berý kezinde QQS-tan bosatý tártibi kúshin joıady. Qurylysy 2026 jyly bastalatyn nysandardy satý nemese jalǵa berý úshin QQS tóleý qajet bolady. Al qurylysy jyl aıaǵyna deıin bastalǵan nysandar saýdaǵa túskenge deıin olardyń aınalymy salyqtyń osy túrinen bosatylady.
Jeke tabys salyǵy
Mólsheri 8500 AEK-ke deıin tabys tabatyn jeke tulǵalar 10% jeke tabys salyǵyn (JTS) tóleıdi. Al tabysy odan (35 096 500 teńge) joǵary kásipkerler úshin – 15%. Advokattar, medıatorlar jáne notarıýstar sekildi jeke praktıkamen aınalysatyndar 9% JTS tóleıdi.
Dıvıdend kólemi 230 myń AEK-ten (949 670 000 teńge) aspasa – 5%, asyp ketse – 15% JTS tólenýi kerek. Buǵan deıin 30 myń AEK-ke deıingi kólemdegi dıvıdendke JTS ustalmaıtyn. Jańa Salyq kodeksinde mundaı ereje joq. 2026 jyldan bastap bári dıvıdend úshin salyq tóleýi tıis.
Jeke kásipkerdiń, sharýa nemese fermer qojalyǵynyń tabysy 230 myń AEK-ten aspasa – 10%, asyp ketse – 15% jeke tabys salyǵyn tóleıdi.
Áleýmettik salyq
Jańa Salyq kodeksinde áleýmettik salyqqa qatysty basty ózgeris – 2026 jyldan bastap áleýmettik aýdarymdarǵa da salyqtyń osy túri ustalady. Buǵan deıin mundaı aýdarymdardan áleýmettik salyq ustalmaıtyn. Áleýmettik salyq kólemi – 6%. Aýyl sharýashylyǵy ónimderin ózi óndirýshiler úshin belgilengen mólsherleme – 1,8%.
Áleýmettik salyq tóleıtin jeke kásipkerler nemese jeke praktıkamen aınalysatyn adamdar: ózi úshin – 2 AEK; árbir jumysker úshin – 1 AEK. Sharýa nemese fermer qojalyqtary álemettik salyqty: ózderi úshin – 0,6 AEK; árbir jumysker úshin – 0,3 AEK tóleıdi. Alkogól ónimi, konák, sharap, syra jáne temekige aksız mólsherlemesi 10%-ǵa ulǵaıtyldy.
2026 jyldan bastap energetıkalyq sýsyndarǵa da salyqtyń jańa túri engizildi. Osyndaı sýsyndar úshin 2026 jylǵy aksız mólsheri – 1 lıtrine 100 teńge, al 2030 jyly 240 teńge bolady.
Jeke tulǵalar 18 myń AEK-ten (77 850 000) asatyn somaǵa avtokólik satyp alsa, 10% aksız salyǵyn tóleýi tıis. Mundaı tártiptiń ımportqa ǵana emes, ishki saýdaǵa da qatysy bar. Sý jáne áýe kólikteri úshin belgilengen shek – 24 AEK.
Menshikke salynatyn salyq
Jańa Salyq kodeksinde kólik salyǵynyń mólsherlemeleri qaıta qaraldy. 2013 jylǵa deıin jáne keıin dep bólý alyp tastalyndy. Endi paıdalaný merzimi 10 jyldan asqan kólikter úshin 0,7, al 20 jyldan assa – 0,5 túzetý koefısıenti qoldanylady. Osylaısha salyq kólemi 30 jáne 50 paıyzǵa tómendeıdi.
Sharýa qojalyqtary bir pıkap úshin kólik salyǵyn tóleýden bosatyldy. Buǵan qosa, aǵymdaǵy tólemderdiń esebi (salyq eseptiligi) alynyp tastaldy.
Jer salyǵy
Munda da aǵymdaǵy tólemderdiń esebi (salyq eseptiligi) alyp tastaldy. Qala aýmaǵynda ornalasqan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerler boıynsha salyq esepteý naqtylandy. Jer aýyl sharýashylyǵynda paıdalanylsa, soǵan sáıkes tómen mólsherleme esepteledi. Al oǵan saı bolmasa, eldi meken jeri retinde joǵary mólsherlememen salyq ustalady. Bazalyq mólsherleme 40 esege ulǵaıtylady.
Múlik salyǵy
Tólenetin salyq kólemi 300 AEK-ten (1 296 000 teńge) aspasa, múlik salyǵy boıynsha aǵymdaǵy tólemder esebi tapsyrylmaıdy. Osy shekten asyp ketse, onda tólem esebin jylyna tórt ret, ıaǵnı toqsan saıyn jáne deklarasıa tapsyrý qajet bolady.
Arnaýly salyq rejımderi
Qazir 7 arnaýly salyq tártibi bar bolsa, 2026 jyly solardyń úsheýi ǵana qalady. Sharýa qojalyqtary úshin jańa zańnamada ózgeris joq – kiristen ustalatyn salyq mólsheri 0,5 % bolyp qala beredi. Jalǵyz ózgeris – biryńǵaı jer salyǵynyń ornyna jeke tabys salyǵy ustalady.
Ózin-ózi jumyspen qamtyp otyrǵan azamattar úshin arnaýly salyq tártibi engiziledi. Osyndaı salyq rejımimen jumys istep júrgen azamatqa jeke kásipker retinde tirkelý qajet emes. Biraq tabysy aıyna 300 AEK-ten aspaýy kerek. Jumyssyz azamattar úshin belgilengen mólsherleme – 4%. Olar jeke tabys salyǵyn tólemeıdi. Biraq zeınetaqy jınaǵyna, MÁMS-ke aqsha aýdaryp, áleýmettik alym tóleýi kerek.
Arnaýly salyq tártibimen jumys isteýge bolatyn qyzmet túrlerin úkimet anyqtaıdy. Oǵan 46 kásip baǵyty kiredi. ASR qoldaný quqyǵy aıaq kıim jóndeý, sport pen demalys salasyndaǵy bilim berý, mádenıet salasyndaǵy bilim berý, bilim berý salasyndaǵy basqa da kómekshi qyzmet, turǵyn úıdi jınaý, fotosýret qyzmeti, sulýlyq salony qyzmeti, mamandandyrylǵan qurylys jumysy, taksı qyzmeti, jaldaý jáne jalǵa berý, kompúterlerdi, jeke tutyný zatyn, turmystyq taýar jóndeý, sonymen birge ózge de jeke qyzmetterde saqtalady.
Ońaılatylǵan deklarasıa
Jeke kásipkerler men zańdy tulǵalar ońaılatylǵan deklarasıa negizinde arnaýly salyq tártibimen jumys isteı alady. Shegi – bir jylǵa 600 myń AEK (2,4 mlrd teńge). Jumysshy sanyna shekteý joq. Salyq mólsherlemesi – 4%. Jergilikti máslıhattar ony 2 paıyzǵa deıin túsire, 6 paıyzǵa deıin arttyra alady. Osy tusta aıta ketetin mańyzdy bir másele – jeńildigi bar salyq tártibin úkimet daıyndaıtyn «Qoldanýǵa tyıym salynǵan qyzmet túrleriniń tizimindegi» kásipterge ǵana qoldanýǵa bolady.
Jaqynda Ulttyq ekonomıka mınıstrligi arnaıy salyq rejımin qoldanýshylar tizimin talqylaýǵa shyǵardy. 1111 kásip túriniń 795-i salyq jeńildigin paıdalana almaıdy. Joba Ashyq NQA portalynda jarıalandy.
Tyıym salý tizimi
Salyq jeńildigin paıdalana almaıtyndar: tabysy jylyna 600 myń AEK-ten (2, 359 mlrd teńge) asatyn bıznes sýbektileri; basqa kompanıalardyń úlesi 25%-dan asatyn zańdy tulǵalar; quryltaıshylary nemese qatysýshylary bir mezgilde, ASR-degi basqa zańdy tulǵalarǵa qatysatyn nemese quryltaıshysy bolyp tabylatyn uıymdar; komersıalyq emes uıymdar; arnaıy salyq rejımin qoldanatyn zańdy tulǵanyń quryltaıshysy nemese qatysýshysy bolyp tabylatyn salyq tóleýshiler (jeke tulǵalar, jeke kásipkerler); AEA, «Astana Hab» qatysýshylary; birlesken qyzmet sharty boıynsha jumys isteıtin salyq tóleýshiler.
Tyıym salynǵandar tizbesine iri bıznespen baılanysty salalar: óńdeý ónerkásibi, qurylys, jer qoınaýyn paıdalaný, tabıǵı monopolıa sýbektileriniń qyzmeti, kóterme saýda, 2000 sharshy metrden astam alańdaǵy rıteıl, telekomýnıkasıa, ınternet pen IT, qarjylyq jáne saqtandyrý qyzmeti, kásibı agenttik jáne konsaltıńtik qyzmet, ǴZTKJ jáne taǵy basqalary kiredi.
Salyq jeńildigin paıdalana alatyndar
300-ge jýyq qyzmet túri jeńildikterdi paıdalana alady. Olar: 2000 sharshy metrge deıingi alańdaǵy bólshek saýda (dárihanalardy qosa alǵanda); taýarlarǵa poshta arqyly nemese ınternet jelisi arqyly tapsyrys berý arqyly jasalatyn bólshek saýda, jelilik marketıń, sondaı-aq dúkennen tys basqa da bólshek saýda; turý, tamaqtaný, turǵyn úıdi jalǵa alý men kólik qyzmeti; jeńil jáne tamaq ónerkásibi; jolaýshy tasymaly; mektepke deıingi jáne qosymsha bilim berý salasyndaǵy qyzmet, medısınalyq jáne áleýmettik qyzmet; turǵyndarǵa arnalǵan turmystyq jáne qurylys jumysy; shyǵarmashylyq ındýstrıa, sport, mádenıet; aýyl sharýashylyǵy.
Mınıstrlik málimetinshe, jeńildik kásipkerlerdiń shamamen 70%-yna beriledi. B2C-ge baǵyttalǵan shaǵyn bıznes ASR boıynsha jumysyn jalǵastyryp, al iri qyzmet túri jalpyǵa birdeı belgilengen rejımge kóshedi.
(Memlekettik kirister komıtetiniń málimeti boıynsha ázirlendi)