Qazaqstanda stıhıalyq qoqys úıindilerimen kúresý jáne qaldyqtardy basqarý tıimdiligin arttyrý boıynsha birqatar jańa shara qabyldanady. Tıisti máseleler QR Úkimetiniń kezekti otyrysynda talqylandy, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev 15 jeltoqsandaǵy jaǵdaı boıynsha anyqtalǵan 5 543 stıhıalyq qoqys úıindileriniń 4 388-i, ıaǵnı 80%-y joıylǵanyn málimdedi.
Qazaqstanda qaldyqtardy basqarý tıimdiligin arttyrý úshin tıisti ınfraqurylymdy damytý josparlanyp otyr. Bul konteınerlik alańdardy uıymdastyrý, konteınerler men qoqys tasıtyn kólikterdi satyp alýǵa, qaldyqtardy qaıta óńdeý jáne kómý qýatyn arttyrýǵa qatysty. Budan basqa osy salaǵa bıznes sýbektilerin tartý kózdelip otyr.
Máselen, halyqaralyq tájirıbeni eskere otyryp, jeńildikpen qarjylandyrý tetigi ázirlendi. Syıaqy mólsherlemesi 3% deńgeıinde bolady, qaryz berý merzimi – «Ónerkásipti damytý qory» AQ arqyly 3 jyldan 15 jylǵa deıin. Jobalarǵa bólinetin qarajattyń jalpy mólsheri 3 jylǵa shamamen 200 mlrd teńgeni quraıdy. Úkimet qaýlysynyń tıisti jobasy – memlekettik organdarmen kelisýdiń sońǵy satysynda.
Sonymen qatar 2024 jyldan bastap qaldyqtardy basqarý jónindegi arnaıy kásiporyndarǵa tólemder qaıta bastalady.
Oǵan qosa mınıstr Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekske belgilenbegen jerlerge qoqys shyǵarǵany úshin aıyppuldardy kóbeıtýdi kózdeıtin túzetýler ázirlengenin aıtty. Mysaly, jeke tulǵalar úshin – 50 AEK-ten 100 AEK-ke deıin, al shaǵyn kásipkerlik sýbektileri nemese komersıalyq emes uıymdar úshin – 100 AEK-ten 200 AEK-ke deıin.
Óńirlerde júrgizilip jatqan jumystar týraly Ulytaý oblysynyń ákimi Berik Ábdiǵalıuly, Mańǵystaý oblysynyń ákimi Nurlan Noǵaev jáne Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimi Ǵaýez Nurmuhambetov baıandama jasady.
Premer-Mınıstr stıhıalyq qoqys úıindileri men qaldyqtardy retteý ınfraqurylymyn damytý asa ótkir turǵan máselelerdiń biri ekenin aıtty.
«Biz bul máseleni bıyl qyrkúıek aıynda Úkimet otyrysynda qaradyq. Birqatar tapsyrma berildi, onyń ishinde stıhıalyq qoqystardyń sanyn 2 esege qysqartý máselesin kóterdik. Jalpy óńirlerde tıisti jumystar júrip jatyr. Alaıda Ulytaý, Almaty jáne Mańǵystaý oblystary eń tómen nátıje kórsetip otyr. Atalǵan óńir ákimderine osy salaǵa jetekshilik jasaıtyn orynbasarlaryna qatań sógis jarıalaýdy tapsyramyn», — dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar Úkimet basshysy aýdandar men qalalardyń 75%-y komýnaldyq qaldyqtardy retteý baǵdarlamalaryn ázirleýge áli kirispegenin aıtyp ótti.
«Al merzim áldeqashan ótip ketti. Mysaly, Batys Qazaqstan, Soltústik Qazaqstan, Túrkistan oblystarynda jáne taǵy da sol Mańǵystaý oblysynda birde-bir jospar ázirlenbegen. Sondyqtan atalǵan óńir ákimderi de ózderiniń osy salaǵa jetekshilik etetin orynbasarlaryna tapsyrmany oryndamaǵany úshin sógis jarıalasyn», — dedi Úkimet basshysy.
Oǵan qosa Premer-Mınıstr eger jumystar 1 sáýirge deıin aıaqtalmasa, tıisti tártiptik sharalar qabyldanatynyn aıtty.
Úkimet basshysynyń sózinshe, stıhıalyq qoqystardy boldyrmaý jáne ekologıalyq mádenıetti qalyptastyrý boıynsha jumysty qaıta qurý qajet.
«Halyqaralyq tájirıbe kórsetip otyrǵandaı, damyǵan elder birinshi kezekte qaldyqtardy qaıta óńdeıtin ınfraqurylymdy retke keltirip alady. Bul jerde óndirýshilerdiń keńeıtilgen mindettemeleriniń mehanızmin belsendi túrde qoldaný kerek», — dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar Premer-Mınıstr qaldyqtardy suryptaý jáne olardy kádege jaratýdyń naqty júıesin qurǵan jón ekenin aıtty.
«Munyń barlyǵyn halyq arasynda túsindirý jumystaryn kúsheıte otyryp, júrgizý qajet. Sondaı-aq qabyldanǵan Ekologıalyq bilim berý men tárbıeleý jónindegi 2029 jylǵa deıingi is-sharalar josparynyń ýaqytyly jáne sapaly oryndalýyn qamtamasyz etý qajet», — dedi Úkimet basshysy.
Álıhan Smaıylov 2024 jylǵy 1 naýryzǵa deıin naqty is-sharalar men iske asyrý mehanızmderin qamtıtyn komýnaldyq qaldyqtardy retteý baǵdarlamalaryn ázirleý jáne bekitý boıynsha barlyq qajetti sharany qabyldaýdy tapsyrdy.
«Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi múddeli memlekettik organdarmen birlesip, kelesi jylǵy qańtardyń sońyna deıin ınfraqurylymdyq jobalardy qarjylandyrý jónindegi qajetti normatıvtik quqyqtyq aktilerdi qabyldaýy tıis», — dep talap etti Premer-Mınıstr.
Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar, Ulttyq ekonomıka mınıstrlikteri Ákimshilik kodekske ruqsat etilmegen jerlerde qaldyqtardy tastaǵany úshin jaýapkershilikti kúsheıtýge baǵyttalǵan túzetýler engizýdi tezdetýi tıis.