Qasym-Jomart Toqaev pen Ibrahım Raısı BAQ ókilderi úshin brıfıń ótkizdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Inform.kz-ke silteme jasap.
Memleket basshysy, eń aldymen Iran Islam Respýblıkasyna resmı saparmen kelýge shaqyrǵan Prezıdent Ibrahım Raısı men dástúrli qonaqjaılyǵyn kórsetip jatqan ıran halqyna shynaıy rızashylyǵyn bildirdi.
«Iran – ejelgi órkenıet oshaǵy. Sondaı-aq, Qazaqstannyń ıslam álemindegi mańyzdy seriktesiniń biri. Áıgili Fırdoýsı óziniń «Shahnamasynda» Iran men Turannyń Uly Jibek jolyndaǵy taǵdyrlas elder ekenin atap ótken. Qazaqtyń uly aqyny Abaı Saǵdıdiń, Jámı men Rýmıdiń shyǵarmalaryn jaqsy bilgen. Shyǵys mádenıetine tereń boılaǵan. Munyń bári baılanysymyzdyń ǵasyrlar boıy jalǵasyp kele jatqanyn kórsetedi. Biz osy yntymaqtastyqty odan ári damyta túsýimiz kerek. Biz – Kaspıı jaǵasyndaǵy tatý kórshilermiz. Tarıhymyz tamyrlas, salt-dástúrimiz ben mádenıetimiz uqsas. Asharshylyq jyldarynda talaı qandasymyz Iran jerin panalaǵan. Olardy qushaq jaıa qarsy alǵan ıran jurtyna alǵysymyz sheksiz. Ony eshqashan umytpaımyz», – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Qazaqstan Prezıdenti elderimizdiń kólik-tranzıt áleýetin tolyq paıdalanýǵa eki jaq ta múddeli ekenin atap ótip, Ońtústik pen Soltústikti, Shyǵys pen Batysty jalǵaıtyn tasymal dálizi mańyzdy ról atqaratynyn aıtty.
«Bir apta buryn Qazaqstannan shyqqan júk poıyzyn búgin osynda qarsy aldyq. Endi ol Túrkıaǵa bet alady. Kúrdeli geosaıası ahýal kezinde bul aıryqsha mańyzdy. Biz tranzıt, aýyl sharýashylyǵy jáne óndiris salasy boıynsha kelissóz júrgizdik. Bul qazaq-ıran baılanystaryn odan ary jandandyrýǵa yqpal etedi. Qol jetkizgen ýaǵdalastyqtar yqpaldastyǵymyzdy nyǵaıta túsedi», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Qasym-Jomart Toqaev saýda-ekonomıkalyq, ınvestısıalyq yntymaqtastyqty ekijaqty qarym-qatynastyń basym baǵytynyń biri retinde baǵalady. Alaıda, geosaıası ahýal jáne ekonomıkalyq shekteýler áleýetimizdi tolyq paıdalanýǵa múmkindik bermeı otyrǵanyna toqtaldy.
«Degenmen, ózara alys-beris bıylǵy birinshi toqsanda 50 paıyzǵa artty. Endigi maqsat – taýar aınalymynyń qarqynyn eseleı túsý. Oǵan qolaıly jaǵdaı jasaý kerek. Iran kompanıalary Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy salasynda tabysty jumys istep jatyr. Olar ónimderin shet memleketterge de shyǵaryp júr. Birlesken úkimetaralyq komısıa ekijaqty ekonomıkalyq baılanysty nyǵaıtýǵa zor septigin tıgizeri anyq. Biz birlesken saýda palatalaryn qurýdy josparlap otyrmyz. Qazaqstan Iran eliniń azamattary úshin 14 kúndik vızasyz rejım engizdi», – dedi Prezıdent.
Kelissózder kezinde mádenı-gýmanıtarlyq baılanysty nyǵaıtýǵa basa mán berilgeni, búgingi ýaǵdalastyqtar sonyń aıqyn kórinisi ekeni aıtyldy.
«Meniń búgingi saparym eki el arasyndaǵy qatynasqa tyń serpin beredi dep oılaımyn. Qazaqstan barlyq mindettemesin tolyq oryndap, mańyzdy jobalardy birlese iske asyrýǵa daıyn. Osy oraıda, bizdiń elde joǵary deńgeıdegi kezdesý ótkizý qajet dep sanaımyn. Sondyqtan, Ibrahım Raısı myrzany Qazaqstanǵa memlekettik saparmen kelýge shaqyrdym. Biz bir-birimizge árdaıym qoldaý kórsetip, tabysqa birge jetemiz dep senemin. Eki eldiń dostyǵy máńgi bolsyn!» – dep sózin aıaqtady Qasym-Jomart Toqaev.
Óz kezeginde Iran Islam Respýblıkasynyń Prezıdenti dıplomatıalyq dostyq ornaǵanyna 30 jyl bolǵanymen, eki el múmkindikterin tolyq paıdalana almaı otyrǵanyn jetkizdi.
«Qazaqstan Prezıdentiniń búgingi resmı sapary aıasynda júrgizilgen kelissózder men qol qoıylǵan qujattar eki el úshin jańa múmkindikterge jol ashatynyna senemin. Biz ózara taýar aınalymyn 3 mıllıard dollarǵa deıin jetkizýimiz kerek. Bizdiń oǵan áleýetimiz jetedi. Ásirese, aýyl sharýashylyǵy, kólik-tranzıt jáne munaı salalaryndaǵy múmkindikterimiz mol. Sondyqtan búgingi kelissózderdiń nátıjesi elderimiz arasyndaǵy tyǵyz yntymaqtastyqtyń berik irgetasy bolyp qalanatynyna senimdimin», – dedi Ibrahım Raısı.