Almatyda 21 qazan kúni qala turǵyndary «Jańa Qazaqstan. Taza tabıǵat» atty Respýblıka kúnine arnalǵan jalpyqalalyq senbilikti shyqty. Bul naýqandy ótkizýge qalanyń máslıhat depýtattary men ekobelsendiler muryndyq bolyp, qala turǵyndary ıdeıany qoldady. Almaty ákimdigi kóshetter men tazalaýǵa qajetti qolǵap, sómke, kúrek, tyrma syndy qural-jabdyq usyndy.
Qalany qoqystan tazartýǵa shahardyń lastanýyna beı-jaı qaramaıtyn túrli jastaǵy adamdar atsalysty. Ekobelsendiler, stýdentter jáne ózge de turǵyndarmen birge zeınetkerler de senbilikke shyqty.
Ekologıalyq naýqanǵa barlyǵy 34 myńnan astam qala turǵyny qatysyp, 239 birlik tehnıka jumyldyryldy.
Negizgi is-sharalar «Kóktóbe» taýynyń baýraıynda, ALA saıabaǵynda, Almaty ındýstrıalyq aımaǵy men «Batys» zıratynyń sanıtarlyq-qorǵaý aımaǵy arasyndaǵy ýchaskede jáne Kókqaınar shaǵyn aýdanyndaǵy Boraldaı ózeniniń jaǵasynda ótti.
Jalpyqalalyq aksıaǵa aýdan ákimdikter de atsalysyp, óz aýmaǵynda komýnaldyq qyzmetpen birge jergilikti senbilikter ótkizdi.
Senbilikten aýdan ákimderi de qaǵys qalmaı, tóbe kórsetti. Alataý aýdanynyń ákimi Azamat Qaldybekov qala ekologıasyn jaqsartýǵa árkim úles qosý úshin turǵyndar arasynda ekologıalyq bastamalardy damytýdyń mańyzyn atady.
«ALA saıabaǵyna 300 terek otyrǵyzamyz. Bıylǵy kúzgi kezeńde 150 myńnan astam aǵash otyrǵyzylyp, ár shaǵyn aýdanda 1000 kóshet egiledi. Biz ALA saıabaǵynda tamshylatyp sýarýdy qoldanǵan birinshi aýdanbyz, bul aǵash tamyryn qorektendirýge múmkindik beredi. Jergilikti senbilikter apta saıyn ótkiziledi», – dedi Azamat Qaldybekov.
Senbilik barysynda demalys aımaqtar, saıabaqtar, skverler, aýlalar tazalanyp, 5 myń tekshe metrge jýyq qoqys jınalyp, qala ákimdigi ony polıgonǵa shyǵardy.
Senbilikte ata-analarmen birge aýmaqty qoqystan tazartýǵa belsendi qolǵabys qylǵan balalardy da kezdestirýge bolady.
Bul ekomádenıetke bala kezden baýlý kerektigine jarqyn mysal. Bul tabıǵat pen eńbekke sanaly kózqaras qalyptastyrýmen qatar, óskeleń urpaqtyń aýyzbirshiligine de yqpal etedi.
Senbilik aıasynda belsendiler qoqysty suryptady, plasık, shyny jáne qańyltyr bótelkeler, qaǵaz, temirdi qaıta óńdeýge arnalǵan bólek qaptarǵa jınady.
«Búgin aýa-raıy da qarasyp tur, qoqysty jınaýǵa, suryptaýǵa kómektesken stýdentterge rızamyz. Solardyń arqasynda biraz aýmaqty tazarttyq. Ókinishke qaraı, qoqys tastamaı, jınap júrý syndy buqaralyq mádenıet joq. Senbiliktiń paıdasy nede? Qoqys tastaǵan adamdy sanasyn ózgertý qıyn, biraq ishteı ózgeresiń», - dedi «Jasyl Almaty» jobalyq keńsesiniń basshysy Evgenıı Muhamedjanov.
Aýmaqty tazalaýmen qatar, jappaı aǵash otyrǵyzý júrgizildi. Terekten basqa tańdalǵan sorttardyń arasynda alma men órik aǵashtary jergilikti klımatqa tez jersinip, jaqsy ósedi.
Barlyǵy 9 myńnan astam kóshet otyrǵyzyldy. Almatylyq Sáýle Shylymovanyń aıtýynsha, senbilikke stýdenttermen birge qatysý – qala úshin mańyzdy ekologıalyq oqıǵa.
«Memlekettik jastar saıasatyn damytý qorynda jumys isteımin, qalamyzdyń gúldenýi úshin jasóspirimdermen birge aǵash otyrǵyzýǵa keldim. Burynǵydaı jasyl jelektiń kóp bolǵanyn qalaımyn. Bizdegi ólketaný fakúltetinde de aǵash otyrǵyzyp, ekologıalyq senbilikter ótkizemiz, sondyqtan búgin de osyndamyz», - dedi Sáýle Shylymova.
Buǵan qosa, jergilikti senbilikter Baým toǵaıynda, ÚAK, Jas Qanat shaǵyn aýdany boıynda, Aınabulaq-4 shaǵyn aýdanynda, Saıran kóliniń shyǵys jáne batys jaǵalaýynda, «Dostyq» saıabaǵynyń aýmaǵynda jáne Shuǵyla shaǵyn aýdanynda ótti.
Aýmaqta mádenı oıyn-saýyq baǵdarlamasy uıymdastyryldy.
«Ákimdikpen birlesip barlyq aýdannan lokasıa tańdadyq. Bizdiń mindetimiz merekelik atmosfera jasaý. Ekologıa – bul senbilik qana emes, oǵan durys kózqaras qalyptastyrýmyz kerek: tazalaýmen qatar, álemge paıda ákeletinimizdi túsinýimiz kerek», - dedi «KazEcoPatrol» QB memlekettik organdarmen baılanys departamentiniń dırektory Ádil Nurpeıisov.
Onyń aıtýynsha, ALA saıabaǵy senbilikke arnalǵan orynnyń biri retinde kezdeısoq tańdalmaǵan, onda bári óte lastanǵan. Biraq judyryqtaı jumylyp, kóterińki atmosferada qala turǵyndary bul aýmaqty tazarta aldy.
«Ár apta saıyn senbilikter ótkizemiz. Turǵyndar qala ortalyǵyndaǵy naýqanǵa qatysady. Keıde senbilikke sheteldikter keledi. Jyl basynan beri 30-dan astam ekologıalyq naýqan ótkizildi. Jyl sońyna deıin Almaty qalasy Ekologıa jáne qorshaǵan orta basqarmasynyń málimdeýinshe, 236 myń aǵash otyrǵyzý josparlanyp otyr», - dedi Ádil Nurpeıisov.
Ekonaýqanǵa qatysqan qala turǵyndarynyń pikirinshe, mundaı senbilikter qalanyń tazalyǵy árkimge baılanysty ekenin kórsetýde tamasha múmkindik. Almatyda turatyn kez kelgen adam osy ıgi iske óz úlesin qosa alady.