Megapolıs AITV ınfeksıasynyń taralýy boıynsha respýblıkada altynshy orynda.
AITV qalaı juǵady jáne juqtyrý qaýpin azaıtý úshin ne isteý kerek – bul týraly búgin Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda Almatydaǵy JITS-tiń aldyn alý jáne oǵan qarsy kúres ortalyǵynyń ókilderi talqylady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
JITS-tiń aldyn alý jáne oǵan qarsy kúres ortalyǵy bas dárigeriniń uıymdastyrý-ádistemelik jáne epıdemıologıalyq máseleler jónindegi orynbasary Alfıa Denebaeva AITV máselesine keńinen toqtaldy. Ol bizdiń elimizde AITV juqtyrýdyń alǵashqy oqıǵalary 1987 jyly tirkele bastaǵanyn eske saldy.
Búginde respýblıkada AITV-men 28 myńǵa jýyq adam aýyrady. Elimizdegideı, Almaty qalasynda da AITV ınfeksıasy aýrý taralýynyń shoǵyrlanǵan satysynda.
«AITV ınfeksıasy taralýynyń eń joǵary kórsetkishteri Pavlodar, Qaraǵandy, SQO, SHQO jáne Qostanaı oblystarynda tirkelgen. Eń tómengi kórsetkishter Qyzylorda oblysynda baıqalady», - dep habarlady A. Denebaeva.
JITS-tiń aldyn alý jáne oǵan qarsy kúres ortalyǵy ınfeksıanyń aldyn alýmen belsendi túrde aınalysady, bul úshin qala jyl saıyn halyqtyń 16-17% AITV-ǵa tekseredi, bul shamamen 350 myń zertteýdi quraıdy.
AITV statýsyn arnaıy test tapsyrý arqyly ǵana bilýge bolady. Árbir adam turǵylyqty jeri boıynsha emhanada nemese JITS ortalyǵynda AITV-ǵa testten tegin óte alady.
Alfıa Denebaeva ınfeksıanyń taralý joldary týraly aıtty. AITV úsh jolmen beriledi: jynystyq qatynas arqyly, juqtyrǵan adamnyń qany arqyly (mysaly, tis shetkalaryn, qyryný jáne manıkúr quraldaryn ortaq paıdalaný, tatýırovka jáne pırsıng jasatqanda kóktamyrishilik preparattardy qoldaný kezinde) nemese juqtyrǵan anadan balaǵa, júktilik, bosaný jáne emizý kezinde. Joǵaryda atalǵandardan basqa AQTQ-nyń berilý joldary joq. Sondyqtan VICH indetin juqtyrǵan adammen aralasýǵa jáne dos bolýǵa ábden bolady.
«Sońǵy jyldary jalpy el boıynsha, sondaı-aq Almaty qalasynda da AITV-nyń jynystyq jolmen berilý jaǵdaılarynyń ulǵaıý qarqyny baıqaldy. 2013 jylǵy 63%-dan 2022 jyly 78,6%-ǵa deıin, onyń ishinde Almaty qalasynda barlyq anyqtalǵan jaǵdaılardyń 16,8 paıyzy jynystyq (gomo) jolmen berilýine tıesili. Ineksıalyq esirtki qoldaný arqyly berilý 15% quraıdy», - dep naqtylady A. Denebaeva.
Spıkerdiń aıtýynsha, búginde AITV ınfeksıasy emdeletin sozylmaly aýrýlar sanatyna kóshti. Qazirgi ýaqytta emdeý dıagnoz qoıylǵannan keıin birden bastalady jáne tegin kórsetiledi.
Osy jyldyń 1 qyrkúıektegi jaǵdaıy boıynsha JITS ortalyǵynda dıspanserlik esepke 4009 adam tirkelgen, jyl saıynǵy ósim 10-11%-dy quraıdy. Antıretrovırýstyq terapıany 3658 AITV-men ómir súretin adam qabyldaıdy (AÓA) (bul esepte turǵandardyń 91,2% jáne AÓA boljamdy sanynyń sanynyń 83%), ART tıimdiligi - 85% quraıdy.