Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev 2025 jyldy «Jumysshy mamandyqtary jyly» dep jarıalady. Bul sheshim tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý júıesin reformalaý arqyly jumysshy mamandyqtarynyń bedelin arttyrýǵa jáne ekonomıkany bilikti kadrlarmen qamtamasyz etýge baǵyttalǵan.
Memleket basshysy «Adal azamat – adal eńbek – adal tabys» qaǵıdasyna saı keletin adal eńbek arqyly jetistikke jetken adamdarǵa qurmet kórsetýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti. Osy bastama aıasynda tehnıkalyq jáne kásiptik bilim beretin oqý oryndarynda mamandar daıarlaýdy jaqsartý, sondaı-aq jumysshy mamandyqtar mártebesin kóterý jáne eńbek adamdarynyń qoǵamdaǵy rólin kúsheıtý baǵytynda naqty sharalar qolǵa alynbaq.
Oqý úderisine zamanaýı tehnologıalardy engizýdiń jarqyn mysaldarynyń biri – Almaty elektromehanıkalyq kolejiniń kún energıasyn damytýǵa baǵyttalǵan jobasy. Halyqaralyq taǵylymdama aıasynda kolejdiń oqytýshylary men óndiristik oqytý sheberleri Vengrıa, Slovenıa, Avstrıa, Germanıa sıaqty Eýropa elderinde «Elektr energetıkasy jáne óndiristi avtomattandyrý» baǵdarlamasy boıynsha kýrstardan ótti. Taǵylymdamanyń mańyzdy jobalarynyń biri Vengrıadaǵy 28 ga jerdi alyp jatqan jáne 8 MVt energıa óndiretin kún elektr stansıasy boldy.
Kún energıasy jahandyq energetıkalyq máselelerdi sheshýdiń eń ekologıalyq taza jáne tıimdi ádisteriniń biri bolyp tabylady. Qazaqstannyń ońtústik óńirleriniń kún shýaqty klımatynyń arqasynda bul salany damytýdyń bolashaǵy zor. Jahandyq energetıkalyq daǵdarystyń syn-qaterlerine jaýap retinde Qazaqstan jańartylatyn energıa kózderin engizý boıynsha belsendi jumys júrgizýde jáne 2060 jylǵa qaraı kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizýdi maqsat etip otyr.
Eýropalyq tájirıbeden úlgi alǵan Almaty elektromehanıka kolejiniń basshylyǵy qazaqstandyq «Green Dem» kompanıasymen oqý ornynyń aýmaǵyna kún panelderin ornatýǵa kelisim-shartqa otyrdy. «Green Dem» kompanıasy - 0,55 kVt avtonomdy, MUST 3KW 24V 230V Pro MPPT gıbrıdti ınvertory jáne 1,1 kVt avtonomdy kún elektr stansıasy syndy 3 túrli kún panelderin usynady. Almaty elektromehanıka kolejine 0,55 kVt avtonomdy kún paneli qoıylyp, jelige tikeleı qosylǵan. Aldaǵy ýaqytta bundaı kún panelin kolejdiń sheberhana aýmaǵyna qoıý josparlandy. Sheberhana aýmaǵy 2380 sharshy metrdi quraıdy. Bul elektr energıa shyǵynyn 50% deıin únemdeıdi. Negizgi elektr jelisinen táýelsiz jumys isteıtin, bul panelder energıa júıesiniń turaqtylyǵy men tıimdiligin arttyrýǵa kómektesedi. Kolejde kún panelderin ornatý qarjylyq shyǵyndardy azaıtyp qana qoımaıdy, sonymen qatar mekemeniń ekologıalyq jaýapkershiligin arttyrady.
Kún panelderin ornatý jobasy tek tehnıkalyq joba ǵana emes, sonymen qatar mańyzdy bilim berý bastamasy bolyp tabylady. Kolej stýdentterine bolashaq mamandyqtar daıyndaýǵa kómektesetin jańartylatyn energıanyń teorıasy men tájirıbesin úırenýdiń biregeı múmkindigi bar. Bul úderiste bilim sapasyn arttyryp, bilim alýshylardyń ınovasıalyq tehnologıalarǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyratyn aarnaıy pánder oqytýshylary men óndiristik oqytý sheberleriniń birlesken is-áreketi erekshe ról atqarady.
Bul joba Qazaqstannyń «jasyl ekonomıkasy» jolyndaǵy mańyzdy qadam bolyp tabylady jáne turaqty damý maqsattaryna qol jetkizýge, sonymen birge jumysshy mamandyqtary mártebesin jáne olardyń qoǵamdaǵy mańyzdylyǵyn arttyrýǵa yqpal etedi.
Almaty elektromehanıka kolejiniń arnaıy
pánder oqytýshysy Dáýit Shynar Bolatbekqyzy