قازاق حالقىنىڭ رۋحاني تىرەگى، ۇلتتىق ءۇنى – قازاق راديوسى. ۇلتتىڭ ءۇنجارياسىنا اينالعان «قازاق راديوسىنا» بيىل 100 جىل، «شالقار» راديوسىنا 55 جىل تولىپ وتىر. راديو 1921 جىلى 1 قازاندا العاش رەت حابار تاراتتى.
وسىعان وراي، مەملەكەت باسشىسى ق.توقايەۆ «1 قازان – راديو قىزمەتكەرلەرى كۇنى» دەپ جاريالاۋدى ۇسىنعان بولاتىن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
پرەزيدەنت ۇسىنىسىمەن 13 تامىزدا ق ر ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسى شىقتى.
اتاپ ايتقاندا، مەرەكەلەر تىزىمىنە «34-2. راديو كۇنى – 1 قازان» تارماعى ەنگىزىلدى. قاۋلى كەشە كۇشىنە ەندى.
عاسىرلىق مەرەكەگە وراي «قازاق راديوسىنىڭ» الماتى قالاسىنداعى عيماراتىنىڭ قابىرعاسىنا «راديو ءۇيى» دەگەن جازۋى بار مەموريالدىق تاقتا ورناتىلدى.
ونىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا راديودا ۇزاق جىل قىزمەت ەتكەن ارداگەر جۋرناليستەر، راديو جۋرناليستەرى مەن ب ا ق وكىلدەرى قاتىستى. ءىس-شارا بارىسىندا ارداگەر جۋرناليستەر راديونىڭ تاريحىنا توقتالىپ، وزدەرىنىڭ ەستەلىكتەرىن ايتتى.
«قازاق راديوسىنىڭ» عاسىرلىق مەرەيتويىنا وراي جەلتوقسان كوشەسىندەگى ايالداماعا راديونىڭ اتى بەرىلىپ، راديو اپپاراتى ءىلىنىپ قويىلدى. وندا ەندى تاۋلىك بويى راديو سويلەپ تۇراتىن بولادى. بولاشاقتا الماتىنىڭ ءاربىر ايالداماسىندا قازاق راديوسى سويلەپ تۇرسا، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. بۇگىنگى ايالدامادا قازاق راديوسىنىڭ سويلەۋى ورىنبوردا 1921 جىلى اشىلعان العاشقى راديو سەكىلدى ىستىق»، - دەدى «قازاق» جانە «شالقار» راديولارىنىڭ الماتى ستۋدياسىنىڭ جەتەكشىسى باقىت جاعىپار ۇلى.
نامازالى وماشيەۆ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى ۇلتتىڭ ءۇن جارياسىنا قاتىستى پىكىرىن ءبىلدىردى.
«بۇل كۇن ەرەكشە ەستە قالاتىن، قازاق حالقى مەن مادەنيەتى ءۇشىن ابىرويلى كۇن. قازاق راديوسىنىڭ عاسىرلىق تاريحىن از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ايتىپ تاۋىسۋ مۇمكىن ەمەس. قازاق راديوسىنان بەرىلەتىن «ارداگەرلەردىڭ ەستەلىكتەرى» باعدارلاماسىن شامام كەلگەنشە ۇزبەي تىڭدايمىن. ءارقايسىسىنىڭ ايتارى بار. راديو تىڭداعاندا باسىمدى يزەپ، راحاتتانىپ وتىرامىن. قازاق راديوسى دۇرىلدەپ تۇرعان كەزىندە قىرىق «پراۆدا» گازەتىنە جۇك بولاتىن ماتەريال بەرگەن كەزى بولدى. زامانعا قاراي ءقازىردىڭ وزىندە راديودا ساعاتتاپ تىكەلەي ەفيرگە شىعادى. كەزىندە ساقا جۋرناليستەردىڭ ءوزى «تىكەلەي ەفيرگە بار» دەگەندە تىزەسى دىرىلدەيتىن. راديودان باسقا ەشبىر سالا بۇل جۇكتى اتقارا الماس ەدى. سەبەبى، ول كەزدە تەليەۆيزيا اتىمەن جوق، باسپا ءسوز از بولدى. جاڭالىقتاردى ءبۇتىن ءبىر رەسپۋبليكاعا تەز جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. العاشقى راديوحابارلاردىڭ نەگىزىن قالاعان – الاش ارىستارى. ونىڭ ىشىندە – احمەت بايتۇرسىن ۇلى. ول تۋرالى كەزىندە «احاڭدار اشقان ارنا» دەپ ماقالا جازدىم»، - دەدى ول.
سونىمەن قاتار، راديو ءۇيىنىڭ جانىنداعى اۆتوبۋس ايالداماسىنا «قازاق راديوسى» ايالداماسى دەگەن اتاۋ بەرىلىپ، قالانىڭ كارتاسىنا ەنگىزىلدى.
وسى ايالداما جانىندا 24 ساعات بويى قازاق راديوسى تولقىنى حابار تاراتىپ تۇرادى. مەرەكەلىك ءىس-شارا اياسىندا ق ر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا «الماتىدان سويلەپ تۇرمىز...» اتتى راديونىڭ عاسىرلىق تاريحىنان سىر شەرتەتىن كونە قۇجاتتار مەن سۋرەت كورمەسى وتكىزىلىپ، سوڭى كونسەرتتىك باعدارلاماعا ۇلاستى.
قىمبات ءابىلدا قىزى، ق ر مادەنيەت قايراتكەرى، قازاق تەلەراديوسىنىڭ ارداگەرى اقجارما تىلەگىن ايتتى.
«بۇگىن جۇرەكجاردى قۋانىشتى كۇن. قازاق راديوسى – ۇلتتىڭ ءۇنى، قازاقتىڭ ءتىلى مەن بولمىسى. راديودان ءبىزدىڭ بەينەمىز كورىنبەسە دە، جۇرەگىمىز كورىنەتىن. سول جۇرەگىمىزبەن قازاق راديوسىنىڭ عاسىرلىق تويىنا امان-ەسەن جەتىپ، جارقىن ىستەرىنە كۋا بولىپ تۇرمىز. بۇل ءبىز سەكىلدى ارداگەرلەردىڭ ورتاق ءۇيى. راديو ارقىلى ارمانىمىزدى ايتىپ، ەلدىڭ ارمانىن جەتكىزىپ، جوعىن تۇگەندەدىك. ۇنىڭنەن، قۇنىڭنان اينالايىن، قازاق راديوسى!»، - دەدى ول.
ساۋىق جاقانوۆا، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى، راديودا ىستەگەن كەزدەرى تۋرالى ويىمەن ءبولىستى.
«عاسىر جاساعان قازاق راديوسىندا 55 جىل قىزمەت اتقاردىم. راديو تەك وسىندا جۇمىس ىستەگەن جۋرناليستەردىڭ عانا ەمەس، بۇكىل قازاقتىڭ راديوسى، ءۇنجارياسى. حالىقتىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىن ناسيحاتتايتىن كيەلى ورىن. بۇگىن راديو سالاسىندا وزىممەن قاتار قىزمەت ىستەگەن جۋرناليستەردى كورىپ، كوزايىم بولىپ جاتىرمىز»، - دەدى ول.