بيىلعى 24 اقپان مەن 24 ناۋرىز ارالىعىندا تۋبەركۋلەزگە قارسى كۇرەس جالپى رەسپۋبليكالىق ايلىعى ءجۇرىپ جاتىر. الماتى قالاسىنىڭ №7 قالالىق كلينيكالىق اۋرۋحاناسى جانىنداعى ەمحانادا دارىگەر-فتيزياتر قاراكوز وتەمۇراتوۆا مەن ءسوس كابينەتىنىڭ مەيىربيكەسى اسىل-اجار جانعازييەۆا مەديسينا ماماندىعىنا وقىپ جاتقان ستۋدەنتتەرگە "تۋبەركۋلەزدى ەرتە انىقتاۋ" تاقىرىبىندا ءدارىس وقىدى.
تۋبەركۋلەز جاس، الەۋمەتتىك ورتا تاڭدامايتىن، ادامنان ادامعا اۋامەن تارالاتىن كەسەل. ياعني وكپە تۋبەركۋلەزى بار ادامدار جوتەلگەندە، تۇشكىرگەندە اۋاعا تۋبەركۋلەز باكتەريالارىن جايادى. سونداي باكتەريالاردىڭ از عانا مولشەرىنىڭ ءوزى جولىنداعىسىن "جايپاپ" كەتۋگە قاۋقارلى. سوندىقتان ادامدار اسىرەسە، قوعامدىق ورىنداردا تۇشكىرۋ، جوتەلۋ ادەبىن دە ساقتاعانى ابزال.
"تۋبەركۋلەز قوزدىرعىشى سىرتقى ورتادا ۇزاق ۋاقىت ساقتالادى. مىسالى، ميكوباكتەريالار توزاڭدانعان، كوگەرگەن ءۇي-جايلاردا ادام ءۇشىن ءقاۋىپتى، ولار جىلدار بويى ءومىر سۇرۋگە قابىلەتتى. ناۋقاس ادام جوتەلگەندە قاقىرىعىمەن بىرگە، تۇشكىرگەن جانە سويلەگەن كەزدە قورشاعان ورتاعا ميلليونداعان ميكوباكتەريالار بولەدى. ال ونى يممۋنيتەتى تىم ءالسىز، دۇرىس تاماقتانبايتىن جانە گيگيەنالىق تازالىق ساقتامايتىن ادامدار تەز جۇقتىرىپ الادى"، – دەيدى دارىگەر-فتيزياتر قاراكوز وتەمۇراتوۆا.
سونداي-اق ول تۋبەركۋلەزگە جول اشاتىن ماسكۇنەمدىك، تەمەكى شەگۋ، ناشاقورلىق سىندى فاكتورلار تۋرالى دا اتاپ ءوتتى.
جالپى، بۇل كەسەلدى جۇقتىرىپ الماۋدىڭ ەڭ دۇرىس جولى – جىل مەزگىلدەرىنە قاراماستان تازا اۋادا مۇمكىندىگىنشە كوبىرەك بولۋ، دارۋمەندەرگە باي تاماقتاردى تۇتىنۋ، ۇيقىنىڭ دۇرىس بولۋىنا ءمان بەرۋ، جەكە گيگيەنا ەرەجەلەرىن ساقتاۋ.