وتكەن جىلى الماتى قالاسىنىڭ تۇركسىب اۋدانىندا زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن «جەلتوقسان» ساياباعى سالتاناتتى تۇردە اشىلعان بولاتىن. «جاس قانات» جانە «ماياك» ىقشاماۋداندارىنىڭ اۋماعىنان ورىن تەپكەن «جەلتوقسان» ساياباعى 100 گەكتار جەردى الىپ جاتىر. الايدا، بۇل الىپ ب ا ق بۇگىندە قاراۋسىز قالىپ، ايانىشتى كۇيگە ءتۇسىپ وتىر.
نەگىزى، بۇرىن بۇل اۋماق قاراۋسىز قالىپ، قوقىسقا تولعان جەر بولاتىن. وتكەن جىلى قالا اكىمدىگىنىڭ تاپسىرماسىمەن ساياباقتى ودان ءارى دامىتۋ قولعا الىندى. ساياباقتىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشىلار مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى بۇل جەرگە قىلقان جاپىراقتى اعاشتاردى – قاراعاي، كوك شىرشا جانە تيان-شان شىرشالارىن وتىرعىزدى.
ءبىراق دەمالىس ورنىنىڭ اشىلعانىنا 1 جىلعا جەتپەي جاتىپ، ءىشىن ادام بويىمەن بىردەي ءارامشوپ باسىپ كەتكەن. دەمەك، قالا اكىمدىگى قىرۋار قاراجات ءبولىپ ساياباقتى اشقانىمەن، اۋدان اكىمدىگى ونىڭ كۇتىمىنە كوڭىل بولمەگەن ءتارىزدى. وندا وتىراتىن ورىندىقتار تىپتەن از، قويىلعان بيودارەتحانانىڭ ىشىنە كىرۋ مۇمكىن ەمەس. دارەتحانا جاعدايى سىن كوتەرمەيدى. لاس ءارى ىشىندەگى ىركىندىلەر ۋاقىتىلى شىعارىلمايدى. 100 گەكتار جەردى الىپ جاتقان الىپ ساياباقتان نەبارى ءبىر عانا بيودارەتحانا كوردىك. ساياباقتا قىدىرۋشىلار جۇگىرىپ ءجۇر، قايدا بارارىن بىلمەيدى. ۇلگەرگەنى دارەتحاناعا بولماسا تالدىڭ اراسىنا بارادى.
وعان قوسا، ساياباق اۋماعىندا ارنايى قوقىس سالاتىن جاشىكتەر دە كوپ ەمەس. كەلۋشىلەر ىشكەن-جەگەنىن وتىرعان جەرلەرىنە تاستاپ كەتىپ جاتادى.
«ساياباقتىڭ ءىشى وتە لاس. ءشوپ قاۋلاپ ءوسىپ كەتكەن. بالالار ءبىر جەرىن جاراقاتتاپ الا ما دەپ الاڭدايمىز. سۇرىقسىز ساياباقتا تۇنگە جاقىن تۇراقتى مەكەنجايى جوقتار مەن بۇزاقىلار، ماس ادامدار كوپ جۇرەدى. مۇنداي الىپ باقتى قىلمىس ورنىنا ەمەس، لايىقتى دەمالىس ورنىنا اينالدىرۋ كەرەك»، – دەيدى فاريزا ەسىمدى كەلىنشەك.
وتكەن جىلى قاراشادا ەگىلگەن تالدار دا ارا-اراسىندا قۋراپ جاتىر. «تالداردى وتىرعىزعان سوڭ قۋراتىپ قويماي، ۋاقىتىمەن باپتاپ، سۋعارىپ وتىرۋ كەرەك قوي. جاسىل جەلەكتى قاراي الماسا، نەگە وتىرعىزادى؟»، – دەپ ناليدى ساياباققا كەلۋشىلەر.