ەكس-پرەزيدەنت پەن دەموكراتتاردى سىنعا الدى
5 ناۋرىزدا دونالد ترامپ كونگرەستىڭ الدىندا ءسوز سويلەدى. ترامپ پرەزيدەنت لاۋازىمىنا كىرىسكەلى بەرى العاش رەت قوس پالاتانىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىنا قاتىستى. جەرگىلىكتى باسىلىمدار پرەزيدەنت 100 مينۋت بويى ءسوز سويلەدى دەپ جازۋدا. بۇل سول ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى تاريحىنداعى رەكورد بولىپ تىركەلدى. اقش پرەزيدەنتى ءوز سوزىندە ىشكى ماسەلەلەرگە باسا نازار اۋداردى. سىرتقى ساياساتقا اسا ءمان بەرمەدى. ونىڭ سوزدەرىنە بۇكىل الەم كوز تىكتى، ماڭىزدى تۇستارىن اتاپ وتەيىك.
دەموكراتتارعا قارسى ساياسي ريتوريكا
دونالد ترامپ جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا 4 ناۋرىزدا، ال استانانىڭ ۋاقىتىمەن 5 ناۋرىزدا كونگرەسس الدىندا ءسوز سويلەدى. مىنە، سودان بەرى الەمدىك باسىلىمدار، ساياساتكەرلەر مەن مەملەكەتتەر ونىڭ مالىمدەمەلەرىن تالقىلاۋدا. سەبەبى، ونىڭ مالىمدەمەلەرى مەن قابىلداعان شەشىمدەرى اقش-تىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىن، الەمدىك ساياساتتى تۇبەگەيلى وزگەرتۋدە. اسىرەسە، سىرتقى ساياساتى حالىقارالىق قاتىناستار جۇيەسىنە كولەمدى وزگەرىس اكەلۋدە. ەو، بۇۇ، بۇكىلالەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى، رەسەي مەن ۋكراينا، جۇڭگو، مەكسيكا، كانادا سەكىلدى مەملەكەتتەر مەن ۇيىمدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناسىندا ۇلتتىق مۇددەگە باسىمدىق بەرىپ جاتىر. ول سىرتقى ساياساتتا قابىلداعان شەشىمدەرىن تىزبەكتەي كەلە «امەريكا قايتا ورالدى» دەپ مالىمدەدى.
دەگەنمەن، كونگرەسس الدىندا سىرتقى ساياساتقا قاراعاندا ەلدىڭ ىشكى ماسەلەلەرىنە باسا نازار اۋداردى. ترامپ 100 مينۋت بويى دەموكراتتار مەن ەكس-پرەزيدەنت دجو بايدەننىڭ ساياساتىن سىنعا الدى. مالىمدەمەلەرىنىڭ باسىم بولىگىن دەموكراتتارعا قاراتا ايتتى. بۇدان دەپۋتاتتار الدىنداعى سوزدەرىن بۇرىنعى اكىمشىلىككە قارسى ارنايى دايىندالعان ساياسي ريتوريكا ەكەنىنە كوزىمىز جەتتى.
دەموكراتتار دا جيىندا وزدەرىنە قارسى مالىمدەمەلەر ايتىلاتىنىنا دايىن بولعان سەكىلدى. ولار سانى جاعىنان رەسپۋبليكالىقتاردان از بولعانىمەن، ساياسي نارازىلىق كورسەتۋدە كرەاتيۆتى ەكەنىن دالەلدەدى. ولار ءارتۇرلى تاكتيكا قولداندى. ءبىر توپ دەپۋتاتتار نارازىلىعىن كورسەتىپ پرەزيدەنتتىڭ ءسوزىن سوڭىنا دەيىن تىڭداماي كاپيتولييدەن شىعىپ كەتتى. ەكىنشى توپ ايەل دەپۋتاتتار كۇلگىن تۇستەس كيىممەن كەلىپ نارازىلىعىن كورسەتتى. ءۇشىنشى توپ «دۇرىس ەمەس»، «وتىرىك» دەگەن جازۋى بار تاقتايشالاردى ۇستاپ، پرەزيدەنتتىڭ مالىمدەمەلەرىنەن كەيىن ولاردى قولىمەن كوتەردى. سونىمەن قاتار، دەموكراتتاردىڭ ءبارى ترامپتىڭ سوزدەرىنە ورىندارىنان تۇرىپ قول سوعىپ قولداۋ كورسەتپەدى. كەرىسىنشە، رەسپۋبليكالىقتار پرەزيدەنتتىڭ ءار سوزىنەن كەيىن ورىندارىنان تۇرىپ قول سوعىپ قولداۋ كورسەتتى.
ىشكى ماسەلەگە باسىمدىق بەردى
ترامپ دجو بايدەننىڭ 4 جىلدا قابىلداعان بارلىق دەرلىك شەشىمدەرىن سىنعا الدى. اسىرەسە، سولشىل باعىتتاعى جانە ەكونوميكالىق ساياساتتاعى شەشىمدەرى كوبىرەك سىنالدى. ونىڭ ىشىندە ينفلياسيا، جۇمىسسىزدىق، سالىقتىڭ ارتۋى، جوعارى پايىزدىق ۇستەمە، ابورت، ينكليۋزيۆتىلىك پەن ازشىل توپتاردىق قۇقىعىن قورعاۋدى اتاپ وتكەن ءجون. ترامپ ەلدە ەكى عانا گەندەر بار ەكەنىن، ازاماتتار مەملەكەتتىك جانە وزگە دە قىزمەتتە مەريتوكراتيا قاعيداتىمەن جوعارىلايتىنىن مالىمدەدى. دجو بايدەن ازشىل توپتارعا كوبىرەك مۇمكىندىك بەرگەن بولاتىن.
سونىمەن قاتار، ترامپ يلون ماسكتىڭ دە ەڭبەگىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. ول بيلىككە كەلىسىمەن تيىمدىلىك دەپارتامەنتىن قۇرۋ تۋرالى تاپسىرما بەردى. ونى بەلگىلى كاسىپكەر ماسك باسقارۋدا. دەپارتامەنتتى قۇرۋداعى ماقسات مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە رەفورما جاساۋ. دەپارتامەنت باسشىسى بيۋدجەتكە، مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن تولىق اۋديت جاسادى. سونىڭ ناتيجەسىندە 10 مىڭعا جۋىق مەملەكەتتىك قىزمەتشى قىسقارتىلدى. ولاردىڭ جۇمىسىن سيفرلاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدا. ءقازىردىڭ وزىندە وزگە ەلدەرگە بولىنەتىن قارجىنى ميللياردتاپ قىسقارتتى. مىسالى، USAID قىزمەتى ۋاقىتشا توقتاتىلىپ، وسى ۋاقىتقا دەيىن بولىنگەن قارجىعا اۋديت جاسالۋدا. جانە دە بۇل جۇمىستى ماسك ارى قاراي جالعاستىرماق. جاقىن ارادا بۇدان دا كوپ ادام جۇمىسسىز قالۋى مۇمكىن.
سالىق پەن بيۋدجەت ساياساتى دا وزگەرۋدە. ترامپ فەدەرالدى بيۋدجەتتى بالانسقا كەلتىرۋگە ۋادە بەردى. ەگەر ۋادەسىن جۇزەگە اسىرسا ەلدىڭ سىرتقى قارىزى ازايماق. ول ءۇشىن مەملەكەتتىك قىزمەت پەن بيۋدجەتتىك شىعىنداردى قىسقارتىپ قانا قويماي، سالىق مولشەرىن دە ازايتۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ترامپ زاڭسىز ميگراسياعا تۇبەگەيلى توسقاۋىل قويماق. ول ءۇشىن زاڭسىز ميگرانتتاردى جازالاۋ ءادىسىن قولدانا بەرەتىنىن مالىمدەدى. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، بۇل ءادىس ءقازىردىڭ وزىندە جاقسى ناتيجە كورسەتىپ جاتىر.
ترامپتىڭ كونگرەسس الدىنداعى سوزدەرى دەموكراتتاردىڭ ساياسي بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرۋ ماقساتىن كوزدەسە، ماقساتى جۇزەگە استى دەي الامىز. سەبەبى، ونىڭ مالىمدەمەلەرى مەن شەشىمدەرى پوپۋليزمگە ۇقساعانىمەن امەريكالىقتاردىڭ كوپشىلىگىنە ۇنايتىنى ءسوزسىز. ال ول ۋادەلەرى تولىق جۇزەگە اسا ما، اسپاي ما، ۋاقىت كورسەتەدى.