ايەلدەر كۇنىن جەر شارىنىڭ جۇزدەن استام ەلى تويلايدى.
30-عا جۋىق مەملەكەتتە رەسمي مەرەكە رەتىندە بەكىتىلگەن. بۇل تىزىمدە ارينە، قازاقستان دا بار، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ءبىراق ءار ەلدىڭ تويلاۋ ءداستۇرى ءار ءتۇرلى. مىسالى، يتاليادا وسى كۇنى نازىكجاندار قاۋىمىنا جاپپاي ميموزا گۇلىن سىيعا تارتادى. بۇل ءداستۇر سوناۋ وتكەن عاسىردان بەرى ادەتكە اينالعان. سارى گۇلدىڭ تاڭدالۋ سەبەبى، ول - قىمبات ەمەس. اۋىلدىق جەرلەردە تۇراتىن ادامدارعا دا قولجەتىمدى. باستاپقىدا ميموزانى تەك ەر ادامدار قىز-كەلىنشەكتەرگە سىيلايتىن. ءقازىر نازىكجاندار بىر-بىرىنە سىيعا تارتۋدى ادەتىنە اينالدىرعان.
قىتايدا مەرەكە ەكى كۇن تويلانادى ال قىتايدا ايەلدەر مەرەكەسى 2 كۇن قاتارىنان تويلانادى. 8 ناۋرىز تۇرمىسقا شىققان حانىمدار مەرەكەسى سانالادى. "فۋ نيۋي" دەپ اتاۋ سودان شىققان. سول سەبەپتى بۇل كۇنى كۇيەۋگە تيمەگەن قىزداردى قۇتتىقتامايدى. الايدا بويجەتكەندەر ءۇشىن دە ارنايى مەرەكە بەكىتىلىپتى. قىزداردى 1 كۇن بۇرىن - 7 ناۋرىزدا قۇتتىقتاپ، سىي-سياپات تابىستايدى. كورشى ەلدە 8 ناۋرىزدا تەك ەر ادامدار جۇمىس ىستەيدى. ويتكەن نازىكجاندارعا رەسمي دەمالىس بەكىتىلگەن.
امەريكادا ناۋرىزدا «ايەلدەر ايى» اتالىپ وتەدى ال امەريكاندىقتار جىلدىڭ 1-اق كۇنىندە ەمەس، 1 اي بويى نازىكجاندارعا قۇرمەت كورسەتەدى. بۇل باستاما باراك وباما اكىمشىلىگى تۇسىندا رەسمي بەكىتىلگەن. حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي، 2011 جىلى وباما ناۋرىز ايىن «ايەلدەر تاريحى ايى» دەپ جاريالادى. سودان بەرى وسى ايدا ءار سالاداعى ايەلدەردى قولداۋعا باسىمدىق بەرىلىپ، الەۋمەتتىك، گەندەرلىك تەڭدىكتى ساقتاۋعا نازار اۋدارىلادى.
ادەتتە بۇگىنگى مەرەكەنىڭ باستى ءتۇسى قىزىل نەمەسە القىزىل دەپ ويلاپ جاتادى. الايدا، بۇل - قاتە پىكىر. اتاۋلى كۇن كۇلگىن، جاسىل، اق تۇستەرمەن استاسىپ جاتىر. الەمنىڭ ءبىراز ەلىندە بۇل كۇنى قىز-كەلىنشەكتەر وسى تۇستەگى كويلەك-كونشىگىن ءىلىپ الادى. كۇلگىن ءتۇس ادىلدىكتى بەينەلەسە، جاسىل كەلەشەككە ءۇمىتتى، ال اق ءتۇس تازالىق پەن كىرشىكسىز پاكتىكتى بىلدىرەدى. بۇل رەڭكتەردى 1908 جىلى بريتاندىق ايەلدەر الەۋمەتتىك-ساياسي وداعى جاريالاعان. سونداي-اق بۇل تۇستەر ايەلدەردىڭ گەندەرلىك تەڭدىگىن بەينەلەيتىن جالاۋدىڭ تۇسىمەن سايكەس كەلەدى.
حالىقارالىق مەرەكەگە بۇۇ دا ەرەكشە دەن قويعان. قۇرىلىم جىل سايىن اتاۋلى كۇن قارساڭىندا بەلگىلى تاقىرىپتا اۋقىمدى شارا وتكىزەدى. بيىلعى مەرەكەنىڭ باستى ۇرانى – قىز-كەلىنشەكتەردىڭ قۇقى، الەۋمەتتىك تەڭدىك. بۇل باستاما جەر شارىنداعى نازىكجانداردىڭ قۇقى مەن گەندەرلىك تەڭدىكتى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن شارالار قابىلداۋدى كوزدەيدى. ءبىراق قاقتىعىستار مەن جەر بەتىن جايلاعان گۋمانيتارلىق داعدارىس سالدارىنان الەم ەلدەرىنىڭ جارتىسىنان كوبى ايەلدەردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا بولىنەتىن قاراجاتتى شەكتەمەك. الەم ءتۇرلى ۇلتقا بولىنگەنىمەن ايەل قاي ەلدە دە ايەل بولىپ قالادى. ويتكەنى ول ءار شاڭىراقتىڭ قازىعى، ءوز وتانىنىڭ ءتۇتىنىن تۇتەتىپ وتىرعان ۇيىتقىسى. تۇرمىستى دا، جۇمىستى دا قاتار الىپ جۇرگەن نازىكجاندارعا قانداي ماقتاۋ ايتسا دا جاراسادى.