تاريحى تەرەڭ وسىمدىك

الماتىدا تاريحى ەكى مىڭ جىلدان اساتىن «اعاش پيونى» وسەدى

الماتى بوتانيكالىق باعىندا تاريحى ەكى مىڭ جىلدان اساتىن، ءساندى گۇلدەرى بار، حوش ءيىستى «اعاش پيونى» وسىمدىگى وسەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.

زووباقتىڭ مالىمەتىنشە، پيونداردىڭ شىققان جەرى – جۇڭگو. جۇڭگو دەرەكتەرى بويىنشا ساندىك وسىمدىك رەتىندە پيوندارعا قىزىعۋشىلىق حان ديناستياسى كەزىندە (ب.ز.ب. 206-220) باستالعان. وسىلايشا ونىڭ تاريحى 2 مىڭ جىلدان اسادى. ەۋروپادا بۇل وسىمدىك 18 عاسىردا پايدا بولدى جانە ونى كاسىبي گۇل وسىرۋشىلەر مەن اۋەسقويلار باعالاعان.

«اعاش پيون نەمەسە جارتىلاي بۇتالى پيون (لات. Paeónia × suffruticósa) – پيون تۇقىمداسىنىڭ (Paeoniaceae) گيبريدتى شىققان وسىمدىك ءتۇرى. اعاش پيونى – بيىكتىگى ءبىر جارىم، ەكى مەتر بولاتىن جاپىراقتى بۇتا. قالىڭ تىك ساباقتار اقشىل قوڭىر تۇسكە بويالعان. گۇلدەر ساباقتاردىڭ ۇشتارىنا ورنالاسقان، ولاردىڭ ديامەترى 12-دەن 20 سانتيمەترگە دەيىن نەمەسە ودان ۇزىن بولادى. مۇنداي گۇلدەر قوس، جارتىلاي قوس جانە قاراپايىم بولىپ بولىنەدى. ولار اق، كۇلگىن، سارى، قىزعىلت، قىزىل-قىزىل تۇستەرگە بولادى. اعاش پيوندارى نەعۇرلىم كارى بولسا، سوعۇرلىم جاقسى گۇلدەيدى. ءشوپتى پيونعا قاراعاندا اعاش پيوندارى ەكى اپتا بۇرىن گۇلدەي باستايدى، ۇزاقتىعى 14-21 كۇنگە سوزىلادى. اعاش پيوندارى سۋىققا ءتوزىمدى بولىپ كەلەدى»، - دەپ مالىمدەدى زووباقتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

الماتى بوتانيكالىق باعىندا اعاش پيوندارى «شىعىس ازيا» كوللەكسيالىق الاڭى مەن قوعامدىق جەردە وسەدى. گۇلدەگەن پيون بۇتالارىن ورتالىق  اللەيادان كورۋگە بولادى.