رەتتەلەتىن قىزمەتتەرگە بەلگىلەنەتىن تاريفتەر نەلىكتەن شارىقتاپ كەتتى جانە ولاردىڭ ءوسۋى جىلدىق ينفلياسياعا قالاي اسەر ەتتى؟
ق ر ۇب اقشا-كرەديت ساياساتى دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى دەنيس چەرنياۆسكيي وسى سۇراققا جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپارات سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
«تۇتىنۋ باعاسىنىڭ يندەكسىن قالىپتاستىرۋ كەزىندە رەتتەلەتىن كوممۋنالدىق قىزمەتتەر (سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ تارتۋ جۇيەسى، گازبەن جابدىقتاۋ، ەلەكترمەن جابدىقتاۋ، جىلۋمەن جابدىقتاۋ) ايتارلىقتاي ەلەۋلى ءرول اتقارادى. 2021 جىلى تۇتىنۋ سەبەتى قۇرىلىمىنداعى ولاردىڭ ۇلەسى 6% بولدى.
تيىسىنشە، تاريف ديناميكاسى ينفلياسياعا تىكەلەي اسەر ەتەدى، ياعني، جاناما تۇردە – وندىرىلگەن تاۋارلار مەن قىزمەتتەر قۇنىنىڭ ءوسۋى ارقىلى ىقپال ەتەدى. 2018-2019 جىلدارى قازاقستاندا سول ۋاقىتقا دەيىن ۇزاق مەرزىمدى تاريفتىك جوسپارلارعا ەنگىزىلمەگەن كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ ءتاريفى ەداۋىر تومەندەتىلگەن بولاتىن. بۇل جالپى ينفلياسياعا دەينفلياسيالىق تۇرعىدا اسەر ەتكەن قىزمەتتەرگە باعانىڭ تاريحي ازداپ وسۋىنە مۇمكىندىك بەردى. الايدا رەتتەلەتىن قىزمەتتەر باعاسىنىڭ ءبىر ساتتىك تومەندەۋى جانە ولاردى تومەن دەڭگەيدە ساقتاۋ – كەيىنگە قالدىرىلعان ينفلياسيا ءقاۋپىن تۋدىرۋعا، ياعني، ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا تاريفتەردىڭ ءجيى ءارى وقىستان وسۋىنە جول بەرەدى. قازىرگى تاڭدا ءبىز تاريف بەلگىلەۋدە تەڭگەرىمسىز ساياساتتىڭ سالدارىن سەزىنىپ وتىرمىز. تۇراقتى ينفلياسيا مەن قولايلى ەكونوميكالىق كونيۋنكتۋرا كەزىندە رەتتەلەتىن قىزمەتتەردىڭ ءتاريفىن اكىمشىلەندىرە تومەندەتۋدىڭ ارقاسىندا تابيعي مونوپوليستەردىڭ كىرىسى تومەندەدى.
بۇنىڭ ءىزىن الا رەتتەۋشى مەملەكەتتىك ورگاندار شەكتى تاريفتەردى ارتتىرۋعا ءماجبۇر بولدى. بيىل قاراشا ايىندا تاريفتەر جىلدىق ەسەپتە 3،1%-عا ءوستى، ەڭ كوپ وسكەنى – ەلەكتر قۋاتى ءتاريفى (8،6%) مەن گاز ءتاريفى (5،5%)» دەپ اتاپ ءوتتى دەنيس چەرنياۆسكيي.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ش ەكتى تاريفتەردىڭ ءبىر مەزەتتە ايتارلىقتاي قىمباتتاۋى ونىڭ الدىندا الىنباي قالعان كىرىستى ەسەپتەگەندە، ەكونوميكادا ايتارلىقتاي ينفلياسيالىق قىسىم جاساپ، قۇبىلمالى ينفلياسيانى ارتتىرادى. سولاي بولا تۇرا، كوروناداعدارىس، سونىڭ ىشىندە، جاھاندىق ينفلياسيا مەن تەڭگەگىڭ السىرەۋى سالدارىنان جاعداي ودان سايىن قيىنداي تۇسەدى.
«ءوز كەزەگىندە تاريفتەردىڭ ءوسىمىن كەيىنگە شەگەرۋ ءىشىنارا ينفلياسيانى شەكتى بەكىتىلگەن دالىزگە ساي تۇراقتى ينفلياسيا قالىپتاستىرۋعا كەدەرگى جاساپ، ۇلتتىق بانك جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتتىڭ تيىمدىلىگىن تومەندەتەدى. بۇل ماڭىزدى ماسەلە 2030 جىلعا دەيىنگى اقشا-كرەديت ساياساتىنىڭ ستراتەگياسى اياسىندا قوزعالعان. ۇلتتىق بانك نەگىزگى قاراجاتتى جاڭارتىپ، باعالاردىڭ ءبىر مەزەتتە قىمباتتاۋىنان بولاتىن جاعىمسىز سالداردى بارىنشا ازايتۋ ءۇشىن تابيعي مونوپوليالاردىڭ تاريفىنە شەكتى جىلدىق ءوسىم ورناتۋ ءجون بولادى دەپ سانايدى. قىزمەتتەردىڭ باعاسى باياۋ ءارى بولجامعا سايكەس وسسە، ول ينفلياسيالىق بولجامداردى ازايتىپ، جالپى، ينفلياسيا دەڭگەيىن كىدىرتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەپ تۇيىندەدى سپيكەر.