وتكەن جىلى قازاقستاننىڭ تمد مەملەكەتتەرىمەن ءوزارا ساۋدا كولەمى $32،8 ملرد قۇرادى
ق ر پرەمەر-مينيسترى ءاليحان سمايىلوۆتىڭ توراعالىعىمەن تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنىڭ ۇكىمەت باسشىلارى كەڭەسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى، دەپ حاارلاي دى Almaty-akshamy.kz primeminister.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
بەينەكونفەرەنسيا بايلانىسى رەجيمىندەگى وتىرىسقا ازەربايجان ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى الي اسادوۆ، بەلارۋس ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى رومان گولوۆچەنكو، قىرعىزستان ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى اقىلبەك جاپاروۆ، رەسەي ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى ميحايل ميشۋستين، تاجىكستان ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى كوحير راسۋلزودا، وزبەكستان ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى ابدۋللا اريپوۆ، سونداي-اق ارمەنيا ۆيسە-پرەمەرى مگەر گريگوريان، تۇرىكمەنستان مينيسترلەر كابينەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى مۋحاممەتگۋلى مۋحاممەدوۆ جانە تمد اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى سەرگەي لەبەديەۆ قاتىستى.
ءاليحان سمايىلوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءۇشىن وسى جىلى تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنا ءتوراعالىق ەتۋ ۇلكەن قۇرمەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«بىلتىر ءبىز ۇيىمنىڭ 30 جىلدىعىن اتاپ وتتىك. تمد قىزمەتىنە وڭ باعا بەرىلدى، ۇيىمنىڭ ساياسي ديالوگتى قولداۋ، ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق ءوزارا ءىس-قيمىلدى كەڭەيتۋ بويىنشا ايماقتىق الاڭ رەتىندە لايىقتى بەدەلگە يە بولعانى ايتىلدى. بۇگىندە تمد ەلدەرىمىز اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى قولداۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارىپ كەلەدى»، — دەدى ق ر پرەمەر-مينيسترى.
وتىرىس بارىسىندا ۇكىمەت باسشىلارى تمد اياسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى بويىنشا پىكىر الماستى.
ءاليحان سمايىلوۆ ءوز سوزىندە قازاقستاننىڭ ءتوراعالىق ەتۋ اياسىنداعى باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ءوزارا ساۋدا كولەمىن ۇلعايتۋ جانە ونى ءارتاراپتاندىرۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«بۇعان ءبىزدىڭ مۇمكىندىكتەرىمىز جەتەدى. وتكەن جىلى قازاقستاننىڭ تمد مەملەكەتتەرىمەن ءوزارا ساۋدا كولەمى $32،8 ملرد قۇرادى، بۇل 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 30،2%-عا ارتىق. بيىلعى ءۇش ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان مەن تمد ەلدەرى اراسىنداعى تاۋار اينالىمى شامامەن $7،5 ملرد قۇرادى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 16،3%-عا ارتىق»، — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ونەركاسىپ كووپەراسياسىن ودان ءارى دامىتۋ تۋرالى ايتقان ق ر ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى تمد ەلدەرىنىڭ باسەكەلى ارتىقشىلىقتارىن تولىق ىسكە اسىرۋ قاجەت ەكەنىنە نازار اۋداردى.
«ءبىز ونەركاسىپ كووپەراسياسىنىڭ ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ تىزبەسىن ايقىندادىق. جاڭا كووپەراسيالىق بايلانىستاردى قۇرۋ جانە قولدانىستاعىلارىن دامىتۋ مۇمكىندىكتەرى قاراستىرىلىپ جاتىر. اتقارىلىپ جاتقان جۇمىس تمد-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ ەكونوميكالارىنىڭ تۇراقتىلىعىن ارتتىرۋعا جول اشادى»، — دەدى ق ر پرەمەر-مينيسترى.
سونىمەن قاتار ءاليحان سمايىلوۆ تمد-نىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ستراتەگياسىنىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى اراسىندا ىسكەرلىك بايلانىستار ورناتۋ مەن دامىتۋعا جاردەمدەسۋ ەكەنىن ەسكە سالدى.
وسىعان بايلانىستى، ق ر ۇكىمەتى باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، 1998 جىلى قابىلدانعان تمد مەملەكەتتەرىندەگى شاعىن كاسىپكەرلىكتى قولداۋ جانە دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ ەرەجەلەرىن وزەكتەندىرۋ قاجەت.
بۇعان قوسا ق ر پرەمەر-مينيسترى الەمدەگى داعدارىس جاعدايلارى ازىق-تۇلىك نارىعىنا تەرىس اسەر ەتىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى.
ماسەلەن، بۇۇ فاو دەرەكتەرىنە سايكەس الەمدەگى ازىق-تۇلىك باعاسىنىڭ يندەكسى بىلتىرعى ساۋىرمەن سالىستىرعاندا، بيىل ءساۋىر ايىندا 30%-عا جوعارىلاعان.
ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن ءاليحان سمايىلوۆ كەزەڭ-كەزەڭىمەن كەشەندى ەكونوميكالىق ۇيىمداستىرۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋعا، اتاپ ايتقاندا: اگرارلىق نارىقتاردا، ونىڭ ىشىندە بىرلەسكەن ازىق-تۇلىك تەڭگەرىمىن ازىرلەۋ جانە جۇرگىزۋ ارقىلى نەگىزسىز مەملەكەتارالىق باسەكەلەستىكتى تومەندەتۋگە؛ اۋىل شارۋاشىلىعىندا ينۆەستيسيالىق-يننوۆاسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن مەملەكەتارالىق بىرلەستىكتەردى نەمەسە بىرلەسكەن كاسىپورىنداردى قۇرۋعا؛ وتپەلى تاۋار وتكىزۋ جۇيەسىن دامىتۋعا شاقىردى.
سونداي-اق ءوز سوزىندە ق ر پرەمەر-مينيسترى كليماتتىڭ وزگەرۋى جانە كيبەرقاۋىپسىزدىك ءقاۋپى ماسەلەلەرىنە توقتالدى.
«قازىرگى سىن-تەگەۋرىندەر ولاردى ەڭسەرۋ جولىندا ۇيلەستىرىلگەن جانە بىرلەسكەن شارالاردى قابىلداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن كورسەتتى. بۇل ورايدا دوستاستىقتىڭ ەكونوميكالىق جانە باسقارۋ قۇرالدارىنىڭ الەۋەتى ەڭ اۋقىمدى مىندەتتەردى تابىستى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى»، — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا ءبىرقاتار قۇجاتقا، سونىڭ ىشىندە بيولوگيالىق ماتەريالمەن الماسۋ تۋرالى كەلىسىمگە، 1995 جىلعى 3 قاراشاداعى تمد-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ ورتاق عىلىمي-تەحنولوگيالىق كەڭىستىگىن قۇرۋ تۋرالى كەلىسىمگە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى حاتتاماعا، ءجۇزىم شارۋاشىلىعى مەن شاراپ جاساۋدى ودان ءارى دامىتۋ جونىندەگى تمد-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەر ىنتىماقتاستىعىنىڭ تۇجىرىمداماسى جانە ونى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى نەگىزگى ءىس-شارالار جوسپارى تۋرالى، تمد-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن مولايتۋ كەزىندە گەنەتيكالىق ماتەريالدىڭ بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى 2026 جىلعا دەيىنگى بىرلەسكەن ءىس-قيمىل كەشەنى تۋرالى، تمد-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى كەزەڭگە ارنالعان ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءبىرىنشى كەزەكتەگى ءىس-شارالار جوسپارى تۋرالى، «تمد جاستار استاناسى» حالىقارالىق جوباسى تۋرالى، پەرسپەكتيۆالى عىلىمي جوبالاردىڭ تىزبەسى تۋرالى شەشىمدەرگە جانە ت. ب. قول قويىلدى.
ۇكىمەت باسشىلارى كەڭەسىنىڭ كەلەسى وتىرىسى 2022 جىلعى قاراشادا نۇر-سۇلتان قالاسىندا وتەدى.