وتاندىق مۇراعاتشىلار شەتەل ارحيۆتەرىنەن وسىعان دەيىن كوپكە بەيمالىم بولعان قازاق حاندىعى مەن الاش قايراتكەرلەرى جايلى تاريحي قۇجاتتاردى ەلگە اكەلدى.
قۇندى قاعازدار الەمنىڭ 14 مەملەكەتىندە ساقتالعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە cىلتەمە جاساپ.
ونىڭ ىشىندە حانداردىڭ حاتتارى مەن ەجەلگى كارتالار بار. بۇگىنگە دەيىن تاريحي وقۋلىقتاردا بولماعان، زەرتتەۋلەردە ايتىلماعان 7 مىڭنان اسا قۇجاتپەن ءقازىر عالىمدار اينالىسىپ جاتىر.
بۇل – كونە شاعاتاي تىلىندە جازىلعان تەمىر حاننىڭ حاتى. مۇسىلمان كۇنتىزبەسى بويىنشا 918 جىلى سايبەك حانعا جولدانعان. مۇندا قازاق جەرىنىڭ بيلەۋشىسى بۇرىندىقپەن مامىلەگە كەلگەنى جايلى ايتىلادى. الايدا قۇندى قاعاز تولىعىمەن تاپسىرلەنبەدى. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، دەرەكتى قازاقشاعا اۋدارساق، تاريحىمىزعا قاتىستى تىڭ اقپارات شىعۋى مۇمكىن. تەك شاعاتاي ءتىلىن جەتىك بىلەتىن مامان تاپشى.
«الىپ كەلگەن 7 مىڭ قۇجاتتى ءبىز ۇلتتىق ارحيۆتە ءوز كۇشىمىزبەن زەرتتەي باستادىق. ول قۇجاتتاردىڭ ىشىندە كونە شاعاتاي تىلىنەن اۋدارىلعان قۇجاتتار بار. ءبىراق ءالى تولىق اۋدارىلىپ بىتكەن جوق. بۇل ءارحيۆتىڭ قويماسىندا جاتقان قۇجاتتار ءالى زەرتتەۋگە ءزارۋ. جۇمىس 2025 جىلعا دەيىن جالعاسىن تابادى. ءالى دە ءبىزدىڭ ارحيۆشىلەر سونداي ەكسپەديسيا جاسايدى بارلىق شەتەل ارحيۆتەرىنە. ەندى الداعى ۋاقىتتا ونى تاريحشىلارمەن بىرلەسىپە ززەرتتەۋ قاجەت بولادى»، - دەيدى ق ر ۇلتتىق ءارحيۆىنىڭ ديرەكتورى ساعيلا نۇرلانوۆا.
ەلگە ورالعان قۇندى قاعازداردىڭ اراسىندا كەنە حان جايلى دا دەرەكتەر بار. ءتىپتى سول زامانداعى قازاق دالاسىنىڭ كارتاسى دا تابىلعان. بۇل ارقىلى ەجەلگى قالا مەن تاريحي ورىندار جايلى اقپارات الۋعا بولادى. ودان بولەك، قۇل مەن حاننىڭ، بيلىك پەن بۇقارانىڭ مىندەت-ماقساتى جازىلعان قۇجاتتار دا كەزدەسەدى. ءبىراق، ءبارى تىڭعىلىقتى زەرتتەۋدى قاجەت ەتىپ تۇر.
«XVIII عاسىردا لوندوندا جارىق كورگەن كارتا بار. مۇندا قازاق جەرىندەگى ءبىز بىلمەيتىن قالالاردى تاپتىق. ەندى ولاردى ىزدەۋ عانا قالدى. تاريحىمىزدىڭ كەي تۇستارى بۇلىڭعىر. ال بۇل قۇجاتتار كوپ دەرەكتىڭ دالەلى بولادى. سول ءۇشىن مۇراعاتشىلار مەن تاريحشىلاردىڭ وداعى كەرەك. جۇمىلا جۇمىس ىستەپ، عىلىمي جاڭالىق اشا الامىز. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە جوعالعان قۇجاتتاردىڭ ءبىرازى ۆەنگريا مەن چەحيادا ساقتالعان. دەمەك، ءبىز ءوز تاريحىمىزدى تولىقتىرا الامىز. ماسەلەن، پەتەربۋرگتا قازاق دالاسىنىڭ XVII عاسىرداعى زاڭى تابىلدى. ول قازىرگى قىلمىستىق كودەكسپەن پارا-پار»، - دەيدى تاريحشى يگور پروحوروۆ.
تاريحشىلار مەن مۇراعاتشىلار ەكسپەديسياسى قۇجاتتاردى ىزدەۋدى ءارى قاراي جالعاستىرادى. ەندى ولار وزبەكستانداعى قوردى قاراپ شىعۋدى جوسپارلاپ وتىر.