بۇگىن، 15 تامىز - قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، "قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى"، كومپوزيتور ءشامشى قالداياقوۆتىڭ تۋعان كۇنى. بيىل سازگەردىڭ تۋعانىنا 95 جىل تولىپ وتىر. ايتۋلى داتاعا وراي كومپوزيتور جايلى قىزىق دەرەكتەردى ۇسىنامىز. اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىنان وقىڭىز.
ءشامشىنىڭ شىن ەسىمى...
كومپوزيتوردىڭ تۋعاندا ازان شاقىرىپ قويعان ەسىمى – ءجامشيد. ءبىراق ءبارى ونى ءشامشى اتاپ كەتىپ، كەيىننەن قۇجاتقا دا وسى اتى جازىلعان.
"جىگىتتىڭ جاقسىسى ناعاشىنان"
ءشامشى قالداياقوۆ ونەرلى وتباسىندا تۋعان. اكەسى ون ساۋساعىنان ونەر تامعان ۇستا بولسا، اناسى ءان شىرقاعاندا جيىلعان جۇرت كوزىن جۇمىپ، اۋزىن اشاتىن كورىنەدى. اكەسىنىڭ اقىندىعى دا بولعان. ءشامشىنىڭ ءوزى بالا كۇنىنەن ماندوليندە ويناعان. سازگەرلىك قابىلەت ونىڭ بويىنا ناعاشىلارىنان دارىعان.
ءشامشى - زووتەحنيك
سوعىس جىلدارىندا بولاشاق كومپوزيتور تراكتور تىزگىندەپ ەڭبەك ەتتى. كەيىن قاپلانبەك زووۆەتەريناريا تەحنيكۋمىنا وقۋعا ءتۇسىپ، ونى بىتىرگەن سوڭ اقتوبەدە زووتەحنيك بولىپ 8 اي قىزمەت ىستەگەن.
ءشامشىنىڭ سوعىستان كەيىنگى اشارشىلىق جىلدارىندا جاساعان يگى ءىسى تۋرالى ەل ىشىندە كوپتەگەن اڭىز ايتىلادى. ول "جاعداي تۇزەلگەندە قايتارارسىڭدار" دەپ، ەسەپتەگى وتاردىڭ ءبىر بولىگىن اش-جالاڭاش وتىرعان ادامدارعا ۇلەستىرگەن ەكەن. وسى قادامى تالاي جاننىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالدى. الايدا بۇل ارەكەتى ءۇشىن جازاعا تارتىلا جازداپ، تەك حالىقتىڭ تۇگەلدەي اراشا ءتۇسۋىنىڭ ارقاسىندا امان قالعان. ايتپەسە ونىڭ تاعدىرى قالاي بولارى بەيمالىم ەدى.
"مەنىڭ قازاقستانىم" گيمنىنىڭ اۆتورى
26 جاسىندا ءشامشى قالداياقوۆ 21 جاستاعى اقىن جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆتىڭ ولەڭىنە بۇگىنگى مەملەكەتتىك ءانۇرانىمىز – "مەنىڭ قازاقستانىم" ءانىن جازدى. ال 2006 جىلدىڭ قاڭتارىندا بۇل پاتريوتتىق تۋىندى رەسمي تۇردە قازاقستاننىڭ گيمنى بولىپ قابىلداندى.
"قۇدايسكيي ءان"
قالداياقوۆتىڭ ەڭ ءجيى ايتاتىن سوزدەرىنىڭ ءبىرى - "قۇدايسكيي ءان". ول ءساتتى ءان جازسا، جولداستارىنا "مەن بۇگىن قۇدايسكيي ءان جازدىم" دەيتىن بولعان ەكەن.
مويىندالماعان تۇلعا
وكىنىشكە قاراي، ءشامشى قالداياقوۆ كوزى تىرىسىندە كومپوزيتورلار وداعىنىڭ مۇشەسى بولا المادى. ماسكەۋ ونىڭ كانديداتۋراسىن ءۇش مارتە كەرى قايتارىپ، سەبەپ رەتىندە كونسەرۆاتوريالىق ءبىلىمى جوعىن العا تارتقان. بۇل مارتەبە كومپوزيتورعا تەك ول دۇنيەدەن وتكەننەن كەيىن، تاۋەلسىزدىك جىلدارى بەرىلدى. ال حالىق ءارتىسى اتاعى ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە، توسەك تارتىپ جاتقان شاعىندا، قايتىس بولارىنا ەكى اي قالعاندا تابىس ەتىلدى.
"مەنىڭ ۇيىمدە سىرماق تا جوق، دۇنيە جيعان ادام ەمەسپىن"
ءشامشى قالداياقوۆ دۇنيەگە قىزىقپاعان ادام. ول ءوزىنىڭ ءبىر سوزىندە "دۇنيە جيناسام، باياعىدا ميلليونەر بولىپ كەتەتىن اداممىن عوي" دەگەن ەدى.
اكە جولىن قۋعان ۇرپاق
ءشامشىنىڭ جارى – ءجاميلا قالداياقوۆا. ەكى ۇلى دا مۋزىكا جولىن تاڭداعان: تۇڭعىشى مۇحتار – اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا ديريجەر، ال كەنجەسى شالقار ءشامشى ۇلى – پيانيست.
سازگەردىڭ كوزى تىرىسىندە ايتقان العىسى
ءشامشى جەتىسايداعى مۋزىكالىق ۋچليششەنى ءوز اتىنا بەرگەنىنە العىس ءبىلدىرىپ، كوزىنە جاس العان ەدى. سازگەردىڭ مۇراعاتتاعى بۇل ۆيدەوسى كەيىننەن جەلىدە تارادى.
"جەتىسايداعى مادەني-اعارتۋ ۋچيليششەسىنە مەنىڭ اتىمدى بەرگەندەرىڭىزگە ۇلكەن راقمەت. كوڭىلشەك اداممىن دا..." دەپ كومپوزيتور كوز جاسىنا ەرىك بەرەدى.
ءشامشى ەسىمى ەل ەسىندە