جۇرتشىلىق مونۋمەنتكە گۇل شوقتارىن قويدى.
سەمەيدە يادرولىق سىناقتاردىڭ قۇرباندارى مەن جامبىل وبلىسىنداعى جارىلىستان قازا تاپقانداردى ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz شقو اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
30 جىل بۇرىن ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ شەشىمىمەن سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونى جابىلدى. بۇل 1949 جىلدان باستاپ جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان كسرو كەزىندەگى ەڭ ءىرى پوليگونداردىڭ ءبىرى ەدى. 1989 جىلعا دەيىن كەمى 468 سىناق جاسالعان. سىناق جۇرگىزۋ بارىسىندا جەر بەتىندە، جەر استىندا جانە اۋادا 616 يادرولىق قۇرىلعى جارىلعان. سوڭعى جارىلىس 1989 جىلى 19 تامىزدا بولدى. سول كەزدە بۇكىل الەم بويىنشا ميلليونداعان سىناق قۇرباندارىن بىرىكتىرگەن «نيەۆادا-سەمەي» قوزعالىسى قۇرىلدى.
بۇگىن سەمەي قالاسىندا «ولىمنەن دە كۇشتى» مونۋمەنتىندە ميتينگ ۇيىمداستىرىلدى. وندا قوزعالىس بەلسەندىلەرى مەن جۇرتشىلىق وكىلدەرى مونۋمەنتكە گۇل شوقتارىن قويىپ، جامبىل وبلىسىنىڭ بايزاق اۋدانىندا بولعان جارىلىستان قازا تاپقاندار مەن يادرولىق پوليگوننىڭ قۇرباندارىن ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الدى. بۇل ءىس-شاراعا قاتىسقان شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆ پوليگوندى جابۋ تۋرالى شەشىم – ەلباسى جاساعان تەڭدەسسىز قادام بولعانىن جانە جاڭا ءداۋىر – «بەيبىت اتوم» ءداۋىرى باستالعانىن ايتتى.
بۇل ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگىن ايقىندايتىن جانە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭىنىڭ باسىنداعى ماڭىزدى شەشىم بولدى. تاريحي جارلىق پەن سەمەيدەگى يادرولىق پوليگوننىڭ جابىلۋى - ەل تاۋەلسىزدىگى جاريالانعان تۇستاعى ەڭ ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى. بۇدان بىلاي پوليگوندا جارىلىس بولمايدى. ءبىراق ول جەردە ءتيىستى جۇمىستار اتقارىلا بەرەدى. ماسەلەن، وندا اتوم ەنەرگياسىن بەيبىت ماقساتتا پايدالانۋعا مۇمكىندىك مول، - دەدى شقو اكىمى.
ايماق باسشىسى بۇگىندە جابىق پوليگون بازاسىندا جۇمىس ىستەيتىن كۋرچاتوۆ قالاسىنداعى ۇلتتىق يادرولىق ورتالىقتا مۇلدەم باسقا سيپاتتاعى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلىپ جاتقانىن، ونداعى عالىمدار اسكەري جانە قورعانىس ونەركاسىبىنە ەشقانداي قاتىسى جوق ءبىرقاتار پەرسپەكتيۆالى جانە ەڭ باستىسى پايدالى جوبانى ىسكە اسىرعانىن اتاپ ءوتتى.
بۇدان بولەك 2008 جىلى مۇندا پوليگوننىڭ لاستانعان ۋچاسكەلەرىنە ادامداردىڭ، مالدىڭ كىرۋىنە جول بەرمەۋ ماقساتىندا ينجەنەرلىك قورعاۋ قۇرىلىستارىن سالۋ جۇمىستارى باستالدى.