25 قازان – قازاقستاننىڭ جاڭا تاريحىنداعى ماڭىزدى كۇندەردىڭ ءبىرى. ءدال وسى كۇنى، 1990 جىلى، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى ەلدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق دەربەستىگىن ايقىنداعان مەملەكەتتىك ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراسيانى قابىلدادى. بۇل قۇجات قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە قالىپتاسۋىنداعى العاشقى تاريحي قادام بولدى. بۇگىندە بۇل كۇن رەسپۋبليكا كۇنى رەتىندە اتاپ وتىلەدى جانە ەلدىڭ ەگەمەندىگى مەن بىرلىگىنىڭ سيمۆولىنا اينالدى.
الماتى قالاسى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا وتكەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا عالىمدار، ساياساتتانۋشىلار جانە ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى وسى تاريحي كۇننىڭ ماڭىزىن جانە ونىڭ قازاقستاندىقتار ءۇشىن ءمانىن تالقىلادى.
"1990 جىلعى 25 قازاندا قابىلدانعان ەگەمەندىك دەكلاراسياسى – قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىككە بەت العان جولىنداعى شەشۋشى كەزەڭ بولدى. قۇجات ازاماتتىق قوعام مەن ءتۇرلى ەتنوستار وكىلدەرى قاتىسقان كەڭ تالقىلاۋدان كەيىن قابىلداندى. بۇل – ەل تاريحىنداعى ساياسي دەربەستىكتى جانە باسقا رەسپۋبليكالارمەن تەڭ قاتىناستى بەكىتكەن العاشقى قۇقىقتىق اكت"، – دەدى الماتى قالاسى ازاماتتىق اليانسىنىڭ ءتوراعاسى قايىرجان ابدىحالىقوۆ.
دەكلاراسيا قابىلدانار الدىندا ەلدىڭ دەموكراتيالىق تاريحىنداعى ءبىرقاتار ماڭىزدى وقيعالار ورىن الدى. 1989 جىلدىڭ اقپانىندا قازاقستاندا العاشقى ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم – "نيەۆادا - سەمەي" انتيادرولىق قوزعالىسى قۇرىلىپ، حالىقتى سەمەي پوليگونىن جابۋ جولىنداعى كۇرەستە بىرىكتىردى. سول جىلدىڭ قىركۇيەگىندە "ءتىل تۋرالى" زاڭ قابىلدانىپ، قازاق تىلىنە مەملەكەتتىك مارتەبە بەرىلدى. بۇل قادامدار كەيىنىرەك ەگەمەندىك دەكلاراسياسىنىڭ جانە 1991 جىلعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى كونستيتۋسيالىق زاڭنىڭ قابىلدانۋىنا تۇرتكى بولدى.
"دەكلاراسيا قازاقستان مەملەكەتىنىڭ نەگىزىن بەكىتتى. ول – مەملەكەتتىڭ ۋنيتارلى قۇرىلىمى، اۋماقتىق تۇتاستىق پەن ۇلتتىق مادەنيەت، سونىمەن قاتار مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ، ەتنوستار تىلدەرىنىڭ دامۋىنا جاعداي جاساۋ"، – دەپ اتاپ ءوتتى ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنە قاراستى فيلوسوفيا، ساياساتتانۋ جانە ءدىنتانۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ايگۇل سادۋاقاسوۆا.
العاشقى جىلدارى 25 قازان ەگەمەندىك كۇنى رەتىندە اتالىپ وتسە، 2022 جىلدان باستاپ مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن بۇل كۇن رەسپۋبليكا كۇنى مارتەبەسىنە يە بولدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، جاڭا اتاۋ مەرەكەنىڭ مازمۇنىن تەرەڭىرەك اشادى، ويتكەنى رەسپۋبليكا ۇعىمى – شىنايى ەگەمەندىكپەن تىعىز بايلانىستى. وسىلايشا، رەسپۋبليكا كۇنى – قازاقستاندىق مەملەكەتتىلىكتىڭ، تاۋەلسىزدىك پەن تاريحي ساباقتاستىقتىڭ نىشانىنا اينالدى.
مەرەكە تەك تاۋەلسىزدىك تاريحىن ەسكە سالۋ عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ازاماتتاردىڭ مەملەكەتكە، زاڭعا جانە تاريحقا دەگەن قۇرمەت سەزىمىن قالىپتاستىرادى. رەسپۋبليكا كۇنى – ادالدىق، زاڭعا باعىنۋ، ەتنوسارالىق جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىم قۇندىلىقتارىن دارىپتەيتىن كۇن.
قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل مەرەكە جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋدىڭ ماڭىزدى بولىگىنە اينالۋى ءتيىس. ەگەمەندىك تاريحى مەن 25 قازاننىڭ ءمانىن بالالار مەن جاستارعا بالاباقشادان باستاپ جوعارى وقۋ ورىندارىنا دەيىن ءتۇسىندىرۋ قاجەت.
"قازىرگى گەوساياسي تۇراقسىزدىق جاعدايىندا مەملەكەتتىك ەگەمەندىكتىڭ ءمانى ەرەكشە ارتىپ وتىر. ەگەمەندىك – ءبىزدىڭ تۇراقتىلىق پەن قاۋىپسىزدىگىمىزدىڭ كەپىلى. ول قازاقستانعا سىرتقى سىن-قاتەرلەر جاعدايىندا ءوز ساياساتىن دەربەس جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى"، – دەدى ساياساتتانۋشى زامير قاراجانوۆ.
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، رەسپۋبليكا كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى سەكىلدى كەڭ اۋقىمدا، جارقىن ءارى مازمۇندى تۇردە اتالىپ ءوتۋى كەرەك. بۇل مەرەكە ەلدىڭ تاۋەلسىز رۋحىن، قوناقجايلىعىن جانە مادەني بايلىعىن پاش ەتەتىن، تۋريستەر مەن ينۆەستورلاردى تارتاتىن ماڭىزدى وقيعاعا اينالۋى ءتيىس.
رەسپۋبليكا كۇنى – بۇل جاي عانا كۇنتىزبەدەگى كۇن ەمەس. بۇل – ەگەمەندىك پەن مەملەكەتتىلىكتىڭ سيمۆولى، قازاقستاننىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە رۋحاني دامۋىنىڭ بەرىك ىرگەتاسى.