حالىق ساناعىنان ونلاين وتكەن قازاقستاندىقتار سانى 6 ميلليوننان استى
ەلىمىزدە 1 قىركۇيەكتەن باستاپ جالپىۇلتتىق حالىق ساناعى ءجۇرىپ جاتىر. ۇلتتىق ساناق دەرەكتەرى، ەڭ الدىمەن، مەملەكەتتىك ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە دەموگرافيالىق باعدارلامالاردى جاساۋ ءۇشىن ماڭىزدى قاجەتتىلىك بولعاندىقتان، وعان قاتىسۋ – ءاربىر قازاقستان ازاماتى ءۇشىن ازاماتتىق پارىز جانە الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك! بۇل ماڭىزدى شارا ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جايلى دا ساپالى تۇرمىسىنىڭ العىشارتتارىن قالىپتاستىرۋدى كوزدەيدى. اتى دا ايتىپ تۇرعانداي، 2021 جىلعى حالىق ساناعىنىڭ ۇرانى – «قازاقستاندا اركىم ماڭىزدى!».
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، بۇگىندە ساناقتان ونلاين وتكەندەر قاتارى 6 ميلليوننان استى. ساناققا قاتىسقان حالىق ۇلەسى 31،8%-دى قۇراپ وتىر.
28 قىركۇيەك ساعات 17.00-دەگى جاعداي بويىنشا 6044448 رەسپوندەنت ونلاين-ساناقتان وتكەن. ولاردىڭ 5223509-ى sanaq.gov.kz سايتىندا، 584 586 ادام Egov پورتالىندا تىركەلۋ ارقىلى جاۋاپ بەرسە، 236 353 ادام ساناققا «اitu» قوسىمشاسى ارقىلى قاتىستى.
ونلاين-ساناقتان وتكەندەر سانى بويىنشا تۇركىستان وبلىسى الدا كەلەدى. مۇندا 79 9457 تۇرعىن ساناقتان وتكەنى جايلى حابارلاما العان. ونلاين-ساناقتان وتكەن تاعى 663 522 ادام الماتى وبلىسىندا تىركەلگەن. ۇزدىك ۇشتىكتى ازىرگە شىعىس قازاقستان وبلىسى تۇيىندەپ تۇر. مۇندا 575 409 ادام ساناق ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن.
بۇل كورسەتكىش بويىنشا ازىرگە سوڭعى ەكى ورىندى ماڭعىستاۋ جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارى ەنشىلەپ تۇر. اتالمىش وڭىرلەردە سايكەسىنشە 168 158 جانە 148 428 ادام ساناقتان ءوتىپتى.
ال جەرگىلىكتى حالىق سانىنا شاققانداعى ساناقتان وتكەندەردىڭ ۇلەسى بويىنشا قىزىلوردا وبلىسى الدا تۇر. مۇندا ازاماتتاردىڭ 47،6% ساۋالدارعا جاۋاپ بەرگەن (1 تامىزداعى جاعداي بويىنشا وڭىردە 823 052 ادام تىركەلگەن). بۇل كورسەتكىش بويىنشا شىعىس قازاقستان وبلىسى ەكىنشى ورىندا. مۇندا تۇرعىنداردىڭ 42،3%-ى بۇگىنگە دەيىن ساناقتان ونلاين-رەجيمدە وتكەن (1 تامىزداعى جاعداي بويىنشا وڭىردە 1361163 ادام تىركەلگەن). وقىرماندارىمىزدىڭ ەسىنە تاعى ءبىر سالا كەتەيىك، ونلاين-ساناق كەزىندە sanaq. gov.kz سايتى تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيدى. رەسپوندەنت ساناققا قاتىسۋعا ءوزى ءۇشىن نەعۇرلىم ىڭعايلى ۋاقىتتى تاڭداي الادى. سايتتا بلانكىنى تولتىرۋدى توقتاتا تۇرۋ جانە كەيىن جالعاستىرۋ مۇمكىندىگى بار. بۇل دا رەسپوندەنتتەر ءۇشىن قولايلى. سونىمەن قاتار، ەgov.kz ەلەكتروندىق ۇكىمەت پلاتفورماسىندا sanaq.gov.kz سايتى كىشى پاراعى ارقىلى ەلەكتروندىق سيفرلىق قولتاڭبامەن (ەسق) دە ساناقتان وتۋگە بولادى. ءموبيلدى قوسىمشالار ارقىلى دا ساناققا قاتىسۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلعان. ازاماتتار «Aitu» موبيلدىك قوسىمشاسىمەن دە ۇلتتىق ساناقتان وتە الادى.
نەگىزى ونلاين-ساناقتان جىلدام وتەسىز. وتانداستارىمىز ساناقتىڭ وسى ءادىسىنىڭ ارتىقشىلىقتارىن تۇسىنگەندەرى ابزال. ىندەتكە قارسى كۇرەس امالى رەتىندە ينتەرنەت-ساۋالناماعا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ساناق ناۋقانىنا قاتىسۋ – بىردەن-بىر قاۋىپسىزدىك كەپىلى. قازاقستاندىقتار 15 قازانعا دەيىن ونلاين-رەجيمدە ساناققا قاتىستى بارلىق سۇراقتارعا تىكەلەي جاۋاپ بەرە الادى.سايتقا تاۋلىك بويى كىرۋ قامتاماسىز ەتىلگەن. ازاماتتار تۇرعىلىقتى جەرىنە قاراماستان، ۆيرتۋالدى كومەكشىنىڭ كومەگىمەن ساناقتى وزدەرى جانە وتباسى مۇشەلەرى ءۇشىن ساۋالنامالار تولتىرۋ ارقىلى دەربەس اياقتاي الادى. ساناق جۇرگىزۋ كەزەڭىندە ەلىمىزدىڭ بارلىق اۋماعىندا ۇيالى جانە ستاسيونارلىق تەلەفوندارعا ارنالعان تەگىن ءبىرىڭعاي «1446» call-ورتالىعى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. سall-ورتالىققا قوڭىراۋ شا لۋ – تەگىن. سونداي-اق، 8 8000 800 878 نومىرىنە دە حابارلاسۋ مۇمكىندىگى بار.
ال ونلاين-ساناقتان بەلگىلى ءبىر سەبەپپەن وتە الماي قالعان ازاماتتاردى، ينتەرنەت جۇيەسىنە قوسىلماعان اۋىل-ايماق تۇرعىندا- رىن، شالعاي ەلدىمەكەندەردەگى تۇرعىنداردى قامتۋ ءۇشىن قاجەتتى سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاي وتىرىپ، 2021 جىلدىڭ 1 قازانىنان 30 قازانىنا دەيىن ءداستۇرلى وفلاين ساناق جۇرگىزىلەتىن بولادى. بارلىق دەرەكتەردى ساناقشىلار ءداستۇرلى ءادىس ارقىلى، ءۇي-ۇيدى ارالاپ ءجۇرىپ انىقتاماق. ولار ءۇي ارالاۋ كەزىندە ەلەكتروندى پلانشەتتەردى پايدالانادى، ازاماتتاردىڭ دەرەكتەرى ساناق جۇرگىزۋشىنىڭ قولىنداعى سول پلانشەتتىك كومپيۋتەرگە تولتىرىلادى. ۋچاسكەلەردى ارالاۋ كەزىندە ينتەرۆيۋەرلەر (سۇحباتشىلار) مەديسينالىق بەتپەردەلەر مەن قولعاپتاردى، انتيسەپتيكتەردى قولدانۋ سياقتى بارلىق ساقتىق شارالارىن ساقتايدى.
ەڭ باستىسى، ساناق دەرەكتەرىنىڭ قۇپيالىعى قاتاڭ ساقتالادى! ازاماتتاردان الىناتىن بارلىق اقپارات قورعالعان بايلانىس ارنالارى ارقىلى بيۋرونىڭ ورتالىق سەرۆەرىنە بەرىلەدى. مۇندا بارلىق دەرەكتەر كريپتوگرافيالىق قورعاۋ قۇرالدارىمەن قورعالعان. ساناق سۇحباتشىلارى جۇمىس بارىسىندا پايدالاناتىن پلانشەتتىك قۇرىلعىلاردان دەرەكتەردى سەرۆەرگە بەرۋ كەزىندە دە حالىق ساناعىنىڭ دەرەكتەرىن قورعاۋ قاتاڭ قاداعالانادى. مەملەكەتتىك ستاتيستيكا ورگاندارى العاشقى ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى جيناۋ، وڭدەۋ جانە ساقتاۋ بارىسىندا بارلىق مالىمەتتەردىڭ قۇپيالىلىعىن قامتاماسىز ەتەدى. ولاردىڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ العاشقى ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى جوعالتقانى، ساتقانى، بەرگەنى جانە وزگە دە زاڭسىز جاريا ەتكەنى ءۇشىن زاڭ جۇزىندە جاۋاپكەرشىلىك كوزدەلگەن.
تاعى ءبىر ەسكەرەتىن ماڭىزدى ءجايت، الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك پەن ازاماتتىق پارىزعا نەگىزدەلگەن ساناقتان وتۋدەن باس تارتقاندار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان. ساناق كەزىندە ءار ادام رەسپوندەنت بولىپ ەسەپتەلەتىندىكتەن، اقپارات بەرمەگەنى ءۇشىن نەمەسە بەلگىسىز مالىمەت بەرگەنى ءۇشىن ازامات- تار جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى. بۇل تۋرالى ق ر ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگى ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى ايدار ابىلدابەكوۆ مالىمدەدى.
سونىمەن، ساناقتى ونلاين وتەمىن دەۋشىلەر ءۇشىن sanaq.gov.kz سايتى 15 قازانعا دەيىن تاۋلىك بويى قولجەتىمدى. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى ازاماتتاردىڭ بەلسەندىلىگى ءۇشىن العىس ايتا وتىرىپ، ساناقتى ونلاين وتۋگە شاقىرادى. بارلىق ساۋالدار بويىنشا 1446 بايلانىس ورتالىعىنا حابارلاسۋعا بولادى. قوڭىراۋ شالۋ – تەگىن. قازاقستاندا اركىم ماڭىزدى!
دايىنداعان ت.دەربىسالين.
(دەرەككوز: ق ر ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى).