ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمى ەرعازى شىبىراي ورتالىق ازيادا العاش رەت ورامجاپىراق تۇقىمداسىنا كىرەتىن Lepidium sativum وسىمدىگىنىڭ فيتوحيميالىق قۇرامى جانە فارماكولوگيالىق بەلسەندىلىگىن تولىعىمەن زەرتتەدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
ماقسات – وسىمدىكتىڭ فيتوحيميالىق جانە فارماكولوگيالىق بەلسەندىلىگىن انىقتاۋ. ناتيجەسىندە زەرتتەۋشى 17 جاڭا جانە 28 بەلگىلى بيوبەلسەندى قوسىلىستى انىقتادى. قازۇۋ عالىمىنىڭ ايتۋىنشا، وسىمدىكتەن الىنعان تابيعي ءونىمدى قاتەرلى ىسىككە، ديابەتكە جانە قابىنۋعا قارسى قولدانۋعا بولادى.
Lepidium sativum وسىمدىگى بۇگىنگە دەيىن فۋنكسيونالدى تاعام رەتىنە پايدالانىلادى. ياعني اتالعان وسىمدىك قانت ديابەتى مەن جوعارى قان قىسىمىن رەتتەۋدە، تىنىس الۋ جولدارىن جاقسارتۋدا، تەرى، جوتەلدى جانە اسقازان-ىشەك اۋرۋلارىن ەمدەۋدە جۇڭگو، ءۇندىستان، ەۋروپا، اقش، افريكانىڭ حالىق مەديسيناسىندا كەڭىنەن قولدانىلىپ كەلەدى. دەگەنمەن حالىقتىق مەديسينادا قولدانىلۋ تاريحى باي بولعانىمەن، وسىمدىكتىڭ فيتوحيميالىق جانە فارماكولوگيالىق الەۋەتى بويىنشا تولىق زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن.
«Lepidium sativum وسىمدىگىنەن تابيعاتتا وتە سيرەك كەزدەسەتىن ەكى كەمپفەرول، سەگىز گليۋكوزينولات جانە ءتورت سيناپات ەفيرىنىڭ گليۋكوزينولاتتارى ءبولىپ الىندى. قازىرگى تاڭدا قاتەرلى ىسىككە جانە ديابەتكە قارسى بەلسەندىلىگى بويىنشا حالىقارالىق پاتەنت الىندى. Web of Science جانە Scopus دەرەكقورىنا كىرەتىن جوعارى دەڭگەيدەگى جۋرنالدا ءۇش عىلىمي ماقالا جاريالاندى. فارماسيەۆتيكا سالاسىن وتاندىق شيكىزات ەسەبىنەن دامىتۋعا ءوز ۇلەسىمدى قوسىپ كەلەمىن»، – دەيدى عالىم.
بۇگىندە ەرعازى شىبىراي قازۇۋ بازاسىنداعى دارىلىك وسىمدىكتەردى عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىندا اعا عىلىمي قىزمەتكەر، اعا وقىتۋشى بولىپ جۇمىس ىستەيدى.