قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قايراتكەرى ەسەت اۋكەبايەۆقا ەسكەرتكىش تاقتا اشىلدى

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قايراتكەرى ەسەت اۋكەبايەۆقا ەسكەرتكىش تاقتا اشىلدى سۋرەت: Almaty-akshamy.kz

باسپا سالاسىنىڭ مايتالمانى، مايدانگەر اقىن، ءجۋرناليستىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولدى.


مەموريالدىق تاقتا ەسەت اۋكەبايەۆ تۇرعان قۇرمانعازى كوشەسى، 90 ءۇيدىڭ قابىرعاسىنا ورناتىلدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz ءتىلشىسى.



اشىلۋ سالتاناتىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى جازۋشىلار وداعىنىڭ وكىلدەرى، باسپا ءسوز ارداگەرلەرى، جۋرناليستەر مەن پۋبليسيستەر قاتىستى. قاتىسۋشىلار ءوز ارىپتەستەرى مەن تالىمگەرىنىڭ وتاندىق ادەبيەت پەن كىتاپ ءىسىن دامىتۋعا قوسقان ەلەۋلى ۇلەسىن اتاپ ءوتتى.


سالتاناتتى شارادا ەسەت اۋكەبايەۆتىڭ (1921-2008) ءومىربايانى ەسكە الىندى.


ەسەت اۋكەبايەۆ شىعىس قازاقستان وبلىسى، زايسان اۋدانى، تەرەكتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. قيىر شىعىستاعى شايقاستارعا قاتىسقان مايدانگەر ءومىرىن ادەبيەتكە ارناعىسى كەلدى. 1963 جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. 1956-1969 جىلدارى «سوسياليستىك قازاقستان» رەسپۋبليكالىق پارتيا گازەتىندە رەداكسيا قىزمەتكەرى، كەيىن رەسپۋبليكالىق «جازۋشى» كوركەم ادەبيەت باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى بولدى.


ەسەت اۋكەبايەۆتىڭ «شەكاراشىنىڭ ءسوزى» اتتى تۇڭعىش ولەڭدەر جيناعى 1954 جىلى جارىق كوردى. ودان كەيىن ءار جىلدارى «تاڭ ساۋلەسى»، «دوسىما حات»، «بيىك تاۋلار»، «بىرلىك اعاشى» جيناقتارى جارىق كوردى.


وسى شىعارمالارى ارقىلى ول قالامگەرلەردىڭ تۇتاس ءبىر بۋىنىن تاربيەلەدى. ولاردىڭ قاتارىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى جازۋشىلار وداعى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، اقىن باۋىرجان جاقىپ تا بار. سالتاناتتى شارا بارىسىندا ول قان مايداندى كەشىپ وتكەن ەسەت اۋكەبايەۆتىڭ ولەڭدەرى تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى وياتاتىنىن اتاپ ءوتتى. ادەبي قىزمەتتە دە، باسپا ىسىندە دە جاۋاپكەرشىلىگى مول جان ەدى، وزىنەن كەيىنگى جاس ارىپتەستەرىن دە سول رۋحتا تاربيەلەدى.


بۇل سوزدەردى «مەكتەپ» باسپاسىنىڭ باس ديرەكتورى ەرلان ساتىبالدييەۆ تە راستاپ، ەسەت اۋەكبايەۆتىڭ باسشىلىعىنداعى جۇمىس ول ءۇشىن كاسىبي شەبەرلىك مەكتەبىنە اينالعانىن ايتتى.



«مەن «جازۋشى» باسپاسىنا 40 جىل بۇرىن، ەسەت اۋكەبايەۆ باس رەداكتور بولىپ تۇرعاندا كەلگەنمىن. ول كەزدە وقىرماندار كوبەيىپ، كىتاپتار وتە ۇلكەن تيراجبەن باسىلىپ، باسپا باسشىسى رەتىندە وعان ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلدى. قول استىنداعىلاردىڭ ءبىرى قاتەلەسسە، تاياق ەسەت اۋكەبايەۆقا تيەتىن. ءبىراق ول ءبىزدى كەشىرە ءبىلدى – سوعىس كورگەن مايدانگەر رەتىندە جاناشىرلىقپەن قاراۋ كەرەك ەكەنىن جاقسى بىلسە كەرەك. سونىمەن بىرگە ول ءبىزدى كاسىبيلىككە ۇيرەتىپ، وتە جاقسى ۇجىم جينادى. ول ءوز  قاراماعىنداعى تالانتتى بولعانىمەن، مىنەز-قۇلقى ءار ءتۇرلى ادامداردى ءبىر ءۇيدىڭ بالاسىنداي جۇمىلدىرا الدى»، - دەپ پىكىر ءبولىستى ەرلان ساتىبالدييەۆ.



ەسەت اۋكەبايەۆانىڭ كەلىنى تاتيانا اۋكەبايەۆا الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگىنە جانە بارلىق ارىپتەستەرىنە ەسكەرتكىش تاقتا ورناتقانى ءۇشىن وتباسىنىڭ اتىنان العىسىن ءبىلدىردى.



«ەسەت اۋكەبايەۆتىڭ بەينەسىن تولىق اشاتىن جىلى سوزدەر ايتىلدى. ءبىز، اۋلەتتىڭ وسكەلەڭ ۇرپاعى، ونى ساعىنىشپەن ەسكە الامىز. ول بىزگە سوعىس تۋرالى، ءوزىنىڭ قىزمەتى تۋرالى كوپ ايتاتىن، ءبىز بۇل وقيعالاردى كۇنى بۇگىنگىدەي ەستە ساقتايمىز. الپىس جاسقا تولعان مەرەيتويىندا وعان پولكوۆنيك شەنىنىڭ بەرىلگەنى ەسىمدە – ول ناعىز مايدانگەر، تۋعان جەرىنە ادال ادام بولعانىن ماقتان تۇتاتىن. زەينەتكەرلىككە شىققان سوڭ ۋاقىتىن نەمەرەلەرىنە ارنادى، مەكتەپكە ەرتىپ باردى. ولار ودان كوپ نارسە ۇيرەندى»، - دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن تاتيانا اۋكەبايەۆا.


ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
0
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05

12:03

12:01

11:59

11:57

11:55

11:53

11:51

11:46

11:43

11:41

11:39

11:37

11:34

11:31

11:29

11:26

11:24