الاياقتار الداۋدىڭ ەڭ كوپ تارالعان التى جاعدايىن پايدالانادى.
ىشكى ىستەر مينيسترلىگىندە (ءىىم) الاياقتاردىڭ قازاقستاندىقتاردى جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىندا قالاي الداپ جۇرگەنى تۋرالى مالىمەنت بەرىلدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz LS cىلتەمە جاساپ.
مينيسترلىكتىڭ حابارلاۋىنشا، الاياقتار الداۋدىڭ ەڭ كوپ تارالعان التى جاعدايىن پايدالانادى. بۇل رەتتە تۇرعىن ءۇي نارىعىندا ەلەۋلى ماتەريالدىق جانە مورالدىق زالال كەلتىرىلەدى.
ءبىرىنشىسى – زاڭدى تىيىم سالىنعان مۇلىكپەن مامىلەلەر جاساۋ. بۇل تەرگەۋ، سوت نەمەسە پروكۋرورلىق قاماۋعا الۋ، قۇقىقتاردى تىركەۋدەن باس تارتۋ، وتباسىلىق، مۇراگەرلىك نەمەسە تۇرعىن ءۇي داۋى، كەپىل، كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قۇقىقتارىنا نۇقسان كەلتىرۋ جانە ت. ب.
"مۇنداي تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋشىلارعا جالعان قۇجاتتار ارقىلى نەمەسە مۇلىكتىك قۇقىقتاردى ويدان شىعارىلعان رەتتەۋ ارقىلى ۇسىنىلادى (تىيىم سالۋ نەمەسە اتالمىش تىيىم سالۋ سوت ارقىلى الىنادى)"، - دەپ ءتۇسىندىردى ىىم-دە.
ەكىنشىدەن، الاياقتىق يپوتەكالىق نەسيەنى تولەمەگەنى ءۇشىن تاركىلەنگەن جانە بانكتەر سوتتان تىس تارتىپپەن ساتقان پاتەرلەردى ساتۋ كەزىندە ورىن الادى. مەملەكەتتىك ورگان مۇنداي تۇرعىن ءۇيدى ساۋدا-ساتتىقتا (اۋكسيونداردا) ساتۋ قاجەت ەكەنىن جانە پروسەسس زاڭدا بەلگىلەنگەن بارلىق كەزەڭدەردى قاتاڭ ساقتاۋدى تالاپ ەتەتىنىن ءتۇسىندىردى. بەلگىلەنگەن تارتىپتەن كەز-كەلگەن اۋىتقۋ مۇنداي ساتۋدى سوت تارتىبىمەن جارامسىز دەپ تانۋعا نەگىز بولىپ تابىلادى. ناتيجەسىندە پاتەر بۇرىنعى يەسىنە ورالادى، ال ساتىپ الۋشىنىڭ مۇنداي تۇرعىن ءۇي ءۇشىن تولەگەن اقشاسىن قايتارىپ الۋى ەكىتالاي.
سونىمەن قاتار، الاياقتار تۇرعىن ءۇي مەن جەر ۋچاسكەلەرىن، سونىڭ ىشىندە "مەملەكەتتىك باعدارلاما" دەپ اتالاتىن جەردى بەرۋگە كومەكتەسۋدى ۇسىنادى. ولاردى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرى ۇسىنادى، سىياقى ءۇشىن جىلجىمايتىن مۇلىكتى جەدەل الۋعا كومەكتەسۋگە ۋادە بەرەدى.
تورتىنشىدەن، قىلمىسكەرلەر يەلەرى ۇيدە بولماعان كەزدە باسقا بىرەۋدىڭ پاتەرلەرىن جالعا الادى نەمەسە ساتادى. جىلجىمايتىن مۇلىك يەسىنەن جالعا الىنىپ، سودان كەيىن ساتۋ تۋرالى حابارلاندىرۋ بەرىلەدى. الاياق ءوزىن مەنشىك يەسى رەتىندە كورسەتەدى جانە ساتىپ الۋشىمەن كەلىسەدى. بولاشاقتا جالعان رەسىمدەۋ نەمەسە كوبىنەسە بىرنەشە الەۋەتتى ساتىپ الۋشىلاردان اۆانس رەتىندە اقشا الادى.
سونىمەن قاتار، الاياقتار شىنايى نەمەسە جالعان سەنىمحاتتاردى پايدالانادى. قىلمىسكەرلەر پاتەر يەسىنەن كەز-كەلگەن مامىلە جاساۋ نەمەسە ونى قولدان جاساۋ قۇقىعىنا جالپى سەنىمحات الادى، سودان كەيىن پاتەردى يەسىنىڭ قاتىسۋىنسىز ساتىپ الۋ-ساتۋ شارتىن جاسايدى.
تۇپتەپ كەلگەندە، اۆانستىق الاياقتىق تانىمال بولىپ تۇر. جابىرلەنۋشىگە قىسقا مەرزىمدە وتە ءتيىمدى مامىلە جاساۋ ۇسىنىلادى، ولاي بولماعان جاعدايدا بۇل تۇرعىن ءۇي باسقا ساتىپ الۋشىعا كەتەدى دەپ ىنتالاندىرادى. "دەپوزيت" الىنعاننان كەيىن، مامىلە قانداي دا ءبىر سىلتاۋمەن بۇزىلادى.
ىىم-دە الاياقتىقتىڭ وسى ءتۇرىنىڭ الدىن الۋ، تەرگەۋ جانە اشۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ءتۇسىندىردى. سونداي-اق حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا جانە باسقا دا ۇيىمدار ارقىلى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. سونداي-اق، ءبىر ۋاقىتتا SMS جىبەرىلدى.
ءوز كەزەگىندە قازاقستان بىرىككەن ريەلتورلار قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى الەكساندر پاك قارا ريەلتورلار ءوز اركەتتەرىن نەگىزىنەن تۇرعىن ءۇي قىمبات تۇراتىن ءىرى قالالاردا (الماتى، استانا، شىمكەنت) جۇرگىزەتىنىن اتاپ ءوتتى. ولاردىڭ قۇرباندارى، ادەتتە، كەپىل مولشەرىنەن پاتەردىڭ تولىق قۇنىنا دەيىنگى سومانى جوعالتادى.
"الاياقتاردىڭ قارماعىنا تۇسپەۋ ءۇشىن ريەلتوردى ءبىزدىڭ قاۋىمداستىقتىڭ تىزىمىندە بار-جوعىن تەكسەرۋدى ۇسىنامىز. سونداي-اق، قۇجاتتاردىڭ دۇرىستىعىن تەكسەرۋ قاجەت. مۇنى ەلەكتروندى جۇيەلەر ارقىلى جاساۋعا بولادى. بۇل تۇرعىن ۇيگە يەلىك ەتۋ قۇجاتتارى جانە جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ تەحنيكالىق پاسپورتى. سونداي-اق، پاتەر قۇنىنىڭ 1%-دان اسپايتىن بولىگىن كەپىلگە قالدىرۋدى جانە تەكسەرىلگەن نوتاريۋستاردان شارتتار جاساسۋدى ۇسىنامىز"، - دەپ ءتۇسىندىردى ول.