ءبىر جىلدا 0،1%-عا ازايعان.
قازاقستاندا قىزدار سانى ازايىپ كەلە جاتىر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Ranking.kz سىلتەمە جاساپ.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالقى ءبىر جىلدا 1،3%-عا ءوسىپ، 2022 جىلدىڭ باسىندا 19،12 ملن ادامدى قۇرادى. ونىڭ 9،84 ميلليونى ايەلدەر، 9،29 ميلليونى ەرلەر. حالىقتىڭ جالپى سانىنداعى ايەلدەردىڭ ۇلەسى جىل باسىندا 51،44 پايىزدى قۇرادى. سالىستىرۋ ءۇشىن: ءبىر جىل بۇرىن بۇل كورسەتكىش 51،48%، بەس جىل بۇرىن – 51،62%، ون جىل بۇرىن – 51،77% بولعان.
اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا حالىق سانى 19،18 ميلليون ادامعا ءوستى، ونىڭ ىشىندە 9،31 ميلليونى ەرلەر، 9،86 ميلليونى ايەلدەر. ايەلدەردىڭ ۇلەسى تاعى دا 51،43%-عا دەيىن تومەندەدى.
جالپى، ايەلدەر ۇلەسى ەرلەرگە قاراعاندا ءبىرشاما جوعارى بولعانىمەن، جىلدان جىلعا ايەلدەر سانى ازايىپ كەلەدى جانە بۇل تۇراقتى ءۇردىس. انىقتاما ءۇشىن: سوڭعى 5 جىلدا ايەلدەر سانىنىڭ ورتاشا جىلدىق ءوسىمى 1،2 پايىزدى قۇراسا، ەرلەر سانىنىڭ ءوسىمى 1،4 پايىزدى قۇرادى.
ايەلدەردىڭ جالپى سانى ەرلەردەن باسىم بولىپ تۇرسا دا، جاس ساناتىنا قاراي جاعداي مۇلدەم باسقاشا. 14-28 جاس ارالىعىنداعى ايەلدەردىڭ سانى 0،1 پروسەنتكە ازايىپ، جىل باسىندا 1،83 ميلليون بولعان. ال وسى ساناتتاعى جىگەتتەردىڭ سانى، كەرىسىنشە، 0،1 پروسەنتكە ءوسىپ، 1،92 ميلليونعا دەيىن جەتكەن. بۇل دا تۇراقتى ديناميكا بولىپ وتىر.
2022 جىلدىڭ باسىندا جاس ايەلدەردىڭ ۇلەسى 48،87 پروسەنتتى قۇرادى. ونىڭ ۇستىنە وسى ساناتتاعى قىزداردىڭ سانى جىل سايىن ازايىپ كەلەدى.ماسەلەن،ءبىر جىل بۇرىن بۇل كورسەتكىش 48،92%-عا، بەس جىل بۇرىن 49،5%-عا، ودان ون جىل بۇرىن 49،88%-عا جەتكەن (ياعني، جىگىتتەرمەن بىردەي دەرلىك).
سونىمەن، «ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر بويىنشا 10 قىزعا 9 جىگىتتەن كەلەدى» دەگەن ەسكىرگەن كەڭەستىك ستەرەوتيپتىڭ قازاقستانعا مۇلدەم قاتىسى جوق (جانە دە بولعان ەمەس). ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ۇلدارعا قاراعاندا تۋعان قىزدار ايتارلىقتاي از: 2021 جىلى – 230،3 مىڭ نارەستەگە قارسى 216،2 مىڭ نارەستە، ياعني قىزدار جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 48،4%-ىن عانا قۇرادى. ال ەڭ «نەكە» جاسىنداعى (28 جاسقا دەيىن) جاستاردىڭ اراسىندا 1000 جىگىتكە نەبارى 956 قىزدان كەلەدى، ال الشاقتىق جىلدان-جىلعا ارتىپ، قىزداردىڭ سانى ازايىپ بارادى.
ستاتيستيكا حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ بولجامدارىن راستايدى. وسىلايشا، بۇۇ-نىڭ «2019 جىلعا ارنالعان الەمدىك دەموگرافيالىق پەرسپەكتيۆالار» بايانداماسىنا سايكەس، ساراپشىلار قازاقستانداعى ەرلەر مەن ايەلدەر اراسىنداعى الشاقتىقتىڭ ودان ءارى قىسقارۋىن بولجادى.
بەلگىلى ءبىر جاس توپتارىندا ەرلەر سانى باسىم بولادى. 20 جاستان 30 جاسقا دەيىنگى ۇلدار جاعدايىندا ولاردىڭ سانى 2022 جىلى 10 000 قىز بالاعا شاققاندا 10 380، ال 2025 جىلعا قاراي ءقازىردىڭ وزىندە 10 472 بولادى. بۇل جاعداي جاستى نەعۇرلىم كەڭىرەك قامتۋدى ەسكەرسەك تە داميتىنىنا نازار اۋدارىڭىز. ماسەلەن، بۇۇ دەرەكتەرى بويىنشا 2022 جىلدىڭ باسىندا 20 مەن 39 جاس ارالىعىنداعى 10 000 ايەلگە 10 022 ەر ادام، 2025 جىلعا قاراي ءقازىردىڭ وزىندە 10 069 ەر ادام كەلەدى دەپ بولجانعان بولاتىن. ياعني، قۇرداسىنىڭ جوقتىعىن جەتىلگەن ەر ادامدار سەزىنەدى.
شىن مانىندە، ايەلدەر ۇزاق ءومىر سۇرگەندىكتەن، جالپى، قازاقستاندا ءالى دە ايەلدەر ەرلەرگە قاراعاندا كوبىرەك. ءبىر قىزىعى، ايەلدەردىڭ «تاپشىلىعى» ءوز كەزەگىندە ەرلەردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. سونىمەن، پادۋا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارىنىڭ زەرتتەۋى ۇيلەنبەگەن ەر ادامدار مەن جەسىرلەر ۇيلەنگەن ەركەكتەرگە قاراعاندا قارتتىق السىزدىككە كوبىرەك بەيىم جانە دەنساۋلىعىن تەز جوعالتاتىنىن كورسەتتى. سونىمەن قاتار، جەسىر ايەلدەردىڭ دەنساۋلىعى، كەرىسىنشە، تۇرمىستاعى ايەلدەرگە قاراعاندا جاقسىراق بولىپ كەلەدى، كوبىنەسە سەرىكتەسى قايتىس بولعاننان كەيىن جاقسارادى.
