قازاقستاندا مايلى، جەم-شوپ داقىلدارى مەن قانت قىزىلشاسىنىڭ ەگىس القاپتارى ۇلعايماق
ۆيسە-پرەمەر سەرىك جۇمانعارين ەگىس القاپتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جونىندەگى باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسىن تىڭدادى.
اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيسە-مينيسترى ازات سۇلتانوۆ 2024 جىلعى ماۋسىمنىڭ جالپى ەگىس القابى 23،9 ملن گا بولاتىنىن ايتتى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 115،6 گا-عااز. بيداي (-439،2 مىڭ گا) مەن ارپا (-129،5 مىڭ گا) داقىلدارى قىسقارتىلادى. وعان قوسا مايلى (414،7 مىڭ گا-عا) جانە جەم-شوپ داقىلدارىن (96،4 مىڭ گا-عا) ۇلعايتۋ جوسپارلانىپ وتىر. ماقتا (-16 مىڭ گا) جانە كۇرىش (-6،4 مىڭ گا) سياقتى ىلعالدى كوپ قاجەت ەتەتىن داقىلدارعا بولىنگەن القاپتاردىڭ قىسقارۋى كۇتىلۋدە.
اقمولا وبلىسىندا (-251،3 مىڭ گا) بيدايدىڭ ەگىس القاپتارىنىڭ ەڭ كوپ كولەمى قىسقارتىلىپ، مايلى داقىلدار ەگۋ ماقساتىندا ءارتاراپتاندىرىلاتىن بولادى – 2023 جىلعى 198 مىڭ گا-دان 2024 جىلى 400 مىڭ گا-عا دەيىن. قوستاناي (+85 مىڭ گا)، سولتۇستىك قازاقستان (+65 مىڭ گا)، اباي جانە پاۆلودار (+11 مىڭ گا) وبلىستارىندا مايلى داقىلداردىڭ ەگىس القابى ۇلعايادى.
جالپى 2024 جىلى قازاقستاندا مايلى داقىلدارعا ارنالعان ەڭ ۇلكەن ەگىس القاپتارى سقو (751 مىڭ گا)، قوستاناي وبلىسىندا (746 مىڭ گا) جانە جوسپارلاردى ەسكەرە وتىرىپ، اقمولا وبلىسىندا بولىنەتىن بولادى. شقو-دا 219 مىڭ گا مايلى داقىلدار ەگىلەدى، بۇل 2023 جىلمەن سالىستىرعاندا 9 مىڭ گا-عا ارتىق.
«وڭدەۋ كاسىپورىندارىنىڭ قۋاتى مەن نارىقتاعسى احۋالدى ەسكەرە وتىرىپ، الماتى جانە جەتىسۋ وبلىستارىنداعى جۇگەرى القاپتارىن 15 مىڭ گا-عا قىسقارتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەت دەپ سانايمىز. ءداندى داقىلداردى قىسقارتۋ ەسەبىنەن جوعارى پايدا تۇسىرەتىن نەگىزگى داقىلدار القاپتارىن ۇلعايتۋ قاجەت. اتاپ ايتقاندا، بيىل مايلى داقىلداردى 3،2 ملن گا-عا دەيىن جەتكىزۋ كەرەك. اكىمدىكتەردىڭ وزدەرى شارۋالاردىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانىڭ بولۋىنا قاراي قاي مايلى داقىلداردى ەككەن دۇرىس ەكەنىن انىقتاي الادى»، — دەدى ازات سۇلتانوۆ.
كەڭەستە جەم-شوپ داقىلدارىنىڭ ەگىسىن ۇلعايتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. وڭىرلەردە ءسۇت ونىمدەرى ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ جانە مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردى ەسكەرە وتىرىپ، جەم-شوپ بازاسى قاجەت. بيىل جەم-شوپ داقىلدارىن 96،4 مىڭ گا-عا ۇلعايتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
سونداي-اق قانت قىزىلشاسى سياقتى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار داقىلداردىڭ ەگىس اۋماعىن 13،3 مىڭ گا-عا ۇلعايتۋ جوسپارلارى اتاپ ءوتىلدى، بۇل ناعىز كەرەكتى داقىلداردىڭ ەگىس القابىن 26،3 مىڭ گا-عا دەيىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ايتا كەتۋ كەرەك، مەملەكەت قانت قىزىلشاسىن وندىرۋشىلەرگە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتەدى: وڭدەۋگە تاپسىرعان كەزدە ولارعا تونناسىنا 25 مىڭ تەڭگەدەن تولەنەدى. سونداي-اق 2023 جىلعى 10 جەلتوقساننان باستاپ قىزىلشا وسىرۋشىلەردىڭ ارنايى تەحنيكانى ساتىپ الۋى كەزىندە وتەماقى ءنورماتيۆى 50%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى.
قازاقستاندىق شارۋالاردىڭ تىڭايتقىشتاردى پايدالانۋىن ۇلعايتۋ جانە وسى سالاداعى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن بارىنشا ازايتۋ ءۇشىن قازىرگى ۋاقىتتا اۆانستىق سۋبسيديالاۋ تەتىگى پىسىقتالىپ جاتىر.
«اشم اوك سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى جۇرگىزۋ اياسىنداعى ينديكاتيۆتەردى بەلگىلەي وتىرىپ، وڭىرلەر مەن ۇكىمەت اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىل مادەنيەتىن وزگەرتەتىنى تۋرالى قاڭتار ايىنداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا ايتىلعان. وبلىستاردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، بىزگە بىرگە ورىنداۋ كەرەك ينديكاتورلاردى ەسەپتەپ، جىبەرىپ وتىرامىز. ەگىس القاپتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جونىندەگى جۇمىس 5 جىل جۇرگىزىلىپ، وڭىرلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىندە بولۋى ءتيىس – ەلگە قاجەتتى داقىلدار ءوندىرىسىن قولداۋ ءۇشىن بيۋدجەتتەردەن قاراجات ءبولۋ مۇمكىندىگىن پىسىقتاپ، ونى ساپالى ورىنداۋ كەرەك»، — دەدى سەرىك جۇمانعارين.