ورتالىق ازيادا العاش رەت ەنگىزىلگەن وپەراسيا 1 جىلدا – 14 بالاعا جاسالدى
وتكەن، 2021 جىلى قىركۇيەك ايىندا ەلىمىزدە تۇڭعىش رەت پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىندا كوزدى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن سەلەكتيۆتى ينتراارتەريالىق حيميوتەراپيانىڭ جوعارى تەحنولوگيالىق ورگان ساقتاۋ ەمىن جۇرگىزۋ باستالعان بولاتىن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
كوزدىڭ قاتەرلى دەرتى-رەتينوبلاستومدا قولداناتىن بۇل وتا كوزدى، ءتىپتى كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وتانىڭ بىرەگەيلىگى وسىندا. بيىل سياحت وپەراسياسىنىڭ ەنگىزىلگەنىنە – 1 جىل بولدى. ەلىمىزدە عانا ەمەس، ورتالىق ازيادا العاش رەت ەنگىزىلگەن وپەراسيا 1 جىلدا – 14 بالاعا جاسالدى.
رەتينوبلاستوما - 5 جاسقا دەيىنگى بالالار كوزىنىڭ تور قابىعىن زاقىمدايتىن قاتەرلى ىسىك، بۇل كوبىنەسە كوزدى الىپ تاستاۋمەن اياقتالۋى مۇمكىن ەكى جاقتى زاقىمدانۋ. رەتينوبلاستوما بالالارداعى كوزىشىلىك ىسىكتەردىڭ 90%-ن قۇرايدى، بۇكىل كوز الماسىن ىسىك تىنىمەن تولتىرۋمەن، كورۋ جۇيكەسىنە، كوزۇياسىنا، ميعا قاراي وسەتىن اگرەسسيۆتى اعىممەن سيپاتتالادى. ىسىك كورۋ قابىلەتىنىڭ جوعالۋى تۇرىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار مەتاستازدانۋ جانە باسقا ورگانداردا قايتالاما قاتەرلى ىسىكتەردىڭ دامۋى سالدارىنان جوعارى ءولىم تۇرىندە دە ءقاۋىپ توندىرەدى. جىل سايىن الەمدە رەتينوبلاستومانىڭ 8100 جاڭا جاعدايىنىڭ دياگنوزى قويىلادى، ونىڭ 570-810-ى جاڭا تۋىلعان كەزدە انىقتالۋدا. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جىلىنا 15-20 باستاپقى انىقتالعان پاسيەنت تىركەلەدى، بۇل نەگىزىنەن 3 جاسقا دەيىنگى بالالار. بۇل اۋرۋدىڭ پايدا بولۋ جيىلىگى 21 000 ءتىرى تۋىلعاندارعا 1 جاعداي جانە بالالارداعى بارلىق قاتەرلى ىسىكتەردىڭ 4% قۇرايدى.
2015 جىلدان باستاپ رەتينوبلاستوماعا شالدىققان بارلىق بالالار ق ر دسم پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىندا ەمدەلەدى.
سوڭعى جىلدارى ونكولوگياداعى ەمدەۋ مەن دياگنوستيكانىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىنىڭ ەنگىزىلۋى بالالاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن ارتتىرۋدا. رەسپۋبليكادا كوز ىشىندەگى ىسىكتەردى ەمدەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ پەدياتريادا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قازاقستاندىق مەديسينا تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن جەتىستىك بولدى.
بۇرىن رەتينوبلاستوماعا شالدىققان بالالاردىڭ اتا-انالارى كوزدەرىن ساقتاپ قالۋعا تىرىسىپ، كۆوتا نەمەسە ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن شەتەلگە ەمدەلۋگە باراتىن. ەندى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ پاسيەنتتەرى رەتينوبلاستومانىڭ ورگان ساقتايتىن ەمىنىڭ بارلىق تۇرلەرىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمى (تمككك) ەسەبىنەن تەگىن الادى.
«2016 جىلدىڭ قاراشا ايىندا پەدياتريا ورتالىعى مەن قازاق كوز اۋرۋلارى عزي رەتينوبلاستوما كەزىندەگى سياحت جاڭا تەحنولوگياسىن قاراۋعا ءوتىنىم بەردى، ورىنداۋشى بالالار ونكولوگيالىق، رەنتگەندىك-قانتامىرلىق، قۋاتتى انەستەزيولوگيالىق قىزمەتتەرى شوعىرلانعان پبحعو ۇسىنىلدى. تەحنولوگيانى بەكىتۋ، كلينيكالىق حاتتامانى قايتا قاراۋ، مەديسينالىق-ەكونوميكالىق ءتاريفتى بەكىتۋ 5 جىلعا سوزىلدى. وسى ۋاقىت ىشىندە ن.ن. بلوحين اتىنداعى ونكولوگيا عمزو (ماسكەۋ ق.) ارىپتەستەرىمىزدىڭ قاتىسۋىمەن 2018 جانە 2021 جىلدارى 2 شەبەرلىك ساعاتتارى وتكىزىلدى. ءبىز قازاق كوز اۋرۋلارى عزي جانە پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىنىڭ باسشىلىعىنا كومەك كورسەتىپ، قولداۋ بىلدىرگەندەرى ءۇشىن العىسىمىزدى ايتقىمىز كەلەدى. ءبىز ءقازىر پاسيەنتتەرىمىزدىڭ مەملەكەت ەسەبىنەن ءوز ەلىندە تەگىن زاماناۋي ورگان ساقتايتىن ەم الۋعا مۇمكىندىك الىپ وتىرعاندارى ءۇشىن قۋانىشتىمىز!»،- دەدى وفتالمولوگ دارىگەر الۋا اۋباكىروۆا.
«پەدياتريا ورتالىعىندا وپەراسيالار جۇرگىزۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايلار جاسالىنعان. ارنايى مەديسينالىق جابدىقتار، اپپاراتۋرا جانە وقىتىلعان ماماندارى بار. ورتالىق بازاسىندا شەتەلدەن كەلگەن مامانداردىڭ قاتىسۋىمەن ءتۇرلى شەبەرلىك ساعاتتارى وتەدى. 2017 جىلدان باستاپ قازاق كوز اۋرۋلارى عزي-مەن بىرلەسىپ ترانسپۋپيلليارلىق تەرموتەراپيا جانە ينتراۆيترەالدى حيميوتەراپيا سياقتى تەراپيانىڭ جەرگىلىكتى ادىستەرى بەلسەندى ەنگىزىلىپ، قولدانىلىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار، 2015 جىلدان باستاپ IRSS (International Retinoblastoma Staging System) جۇيەسى بويىنشا حالىقارالىق جىكتەۋگە سايكەس گيستولوگيالىق تاۋەكەل فاكتورلارىن باعالاۋ جۇرگىزىلۋدە، بۇل قايتالاما ىسىكتەر سياقتى كەش اسقىنۋلاردىڭ دامۋىن ازايتۋ ءۇشىن تاۋەكەلگە بەيىمدەلگەن تەراپيانى جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان كەلەسى ماقسات - كوزدى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ورگانوساقتاۋ تەراپياسىنىڭ وزىق ءادىسىن ەنگىزۋ بولدى. تاجىريبەدە امەريكا قۇراما شتاتتارىندا جانە ەۋروپادا 15 جىل، رەسەيدە 10 جىلدان بەرى قولدانىلىپ كەلە جاتقان سەلەكتيۆتى ينتراارتەريالدى حيميوتەراپيا ەمى جوعارى تيىمدىلىكتى كورسەتتى. اقش-تا قولدانۋ جىلدارىندا كوز الماسىن الىپ تاستاۋ وپەراسيالارىنىڭ سانى 95%-دان 8%-عا دەيىن قىسقاردى. 2021 جىلدىڭ 8 قىركۇيەگىنەن باستاپ پەدياتريا ورتالىعىندا سياحت وپەراسياسى 14 پاسيەنتكە جاسالدى. ءار بالاعا بىرنەشە كەزەڭمەن جاسالاتىن وتا بولعاندىقتان بارلىعى - 46 وپەراسيا جاسالدى. بۇل كوزدى ورگان رەتىندە عانا ەمەس، ونىڭ قىزمەتىن دە ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى، بۇل ەڭ باستىسى. بالانىڭ كورۋى – بۇل بالا ءۇشىن دە، ونىڭ اتا-اناسى ءۇشىن دە ۇلكەن باقىت. ال، ءبىز قولىمىزدان كەلگەن كومەكتى كورسەتە العانىمىزعا قۋانىشتىمىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىنىڭ وفتالمولوگ-دارىگەرى ەلەنا تيان.