2025 جىلدىڭ III توقسانىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ايلىق جالاقىنىڭ ورتاشا ءمانى 429 368 تەڭگە بولدى. بۇل كورسەتكىش 2024 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 10،0%-عا جوعارى. اqshamnews.kz ءتىلشىسى ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، جالاقىنىڭ بيىل قالاي وزگەرگەنىن، قاي سالادا ءوسىم بارىن، قاي ءوڭىر الدا ەكەنىن زەرتتەپ كوردى.
ال جالاقىنىڭ مەديانالىق ءمانى 302 584 تەڭگە بولىپ باعالاندى.
مەديانالىق جالاقى – قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاشا جالاقى تۇرلەرىنىڭ ءبىرى. مەديانالىق جالاقى تولەمى ءسيفرى ەلدەگى جۇمىسكەرلەردىڭ 50%-ى ازىراق، ال 50%-ى – ودان كوبىرەك الاتىنىن بىلدىرەدى. وسىدان، نەلىكتەن كوپتەگەن مامان مەديانالىق جالاقىنى ناقتى ورتاشا جالاقى دەپ ەسەپتەيتىنى تۇسىنىكتى – ول ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ورتاشا ستاتيستيكالىق ازاماتىنا تيەسىلى جانە ورتاشا اريفمەتيكالىق جالاقىعا قاراعاندا ەكونوميكالىق رەالييدى جاقسىراق كورسەتەدى.
مىسال:
كومپانيانىڭ شتات قۇرامى – بەس ادام. باسشى ايىنا 600 مىڭ تەڭگە الادى، باسقا قىزمەتكەرلەردىڭ ايلىعى: 450 مىڭ، 200 مىڭ، 170 مىڭ، 150 مىڭ تەڭگە. بۇل جەردە جالاقىنىڭ مەديانالىق ءمانى – 200 مىڭ تەڭگە، سەبەبى ەكى قىزمەتكەر كوبىرەك (600 جانە 450 مىڭ تەڭگە)، ال ەكەۋى ازىراق (170 جانە 150 مىڭ تەڭگە) الادى.
ايتا كەتەيىك، 2025 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى 85 000 تەڭگە دەڭگەيىندە بەلگىلەنگەن.
جالاقى ديناميكاسى
توقساندار بويىنشا جالاقى وزگەرىسىن نازار اۋدارساق، 2025 جىلدىڭ III توقسانىندا ورتاشا اتاۋلى جالاقى وتكەن توقسانمەن سالىستىرعاندا 95،7% بولسا ، بىلتىردىڭ سايكەس كەزەڭىنە شاققاندا 110،0% دەڭگەيىندە قالىپتاستى.
ناقتى جالاقى يندەكسى (ينفلياسيانى ەسكەرە وتىرىپ) 2024 جىلدىڭ III توقسانىنا قاراعاندا 98% بولدى، بۇل ناقتى تابىستىڭ ءبىرشاما تومەندەگەنىن كورسەتەدى.
وڭىرلەر بويىنشا جالاقى ءوسىمى
2024 جىلدىڭ III توقسانىمەن سالىستىرعاندا، 2025 جىلدىڭ III توقسانىندا ورتاشا ايلىق اتاۋلى جالاقىنىڭ ەڭ جوعارى ءوسىمى مىنا وڭىرلەردە تىركەلدى:
- جەتىسۋ وبلىسى - 18،1%
- الماتى قالاسى - 15،9%
- استانا قالاسى - 13،0%
- پاۆلودار وبلىسى - 12،4%
- اقمولا وبلىسى - 11،7%
بۇل وڭىرلەر ەكونوميكالىق بەلسەندىلىك پەن ەڭبەك نارىعىنداعى سۇرانىستىڭ جوعارى ەكەنىن كورسەتىپ وتىر.
سالالار بويىنشا جالاقى دەڭگەيى
2025 جىلدىڭ III توقسانىندا ەڭ جوعارى ورتاشا ايلىق جالاقى كەلەسى سالالاردا تىركەلدى:
- تاۋ-كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى جانە كارەرلەردى قازۋ - 922 274 تەڭگە
- قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتى - 883 611 تەڭگە
- اقپارات جانە بايلانىس - 818 114 تەڭگە
- كولىك جانە جيناقتاۋ - 625 844 تەڭگە
- ونەركاسىپ - 622 371 تەڭگە
اتالعان سالالارداعى جالاقى رەسپۋبليكالىق ورتاشا دەڭگەيدەن 1،5-2،1 ەسە جوعارى.
ال ورتاشا جالاقى دەڭگەيى تومەن سالالار قاتارىنا:
- ءبىلىم بەرۋ - 290 891 تەڭگە
- ونەر، ويىن-ساۋىق جانە دەمالىس - 305 088 تەڭگە
- دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە حالىققا الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ - 328 504 تەڭگە
- اۋىل، ورمان جانە بالىق شارۋاشىلىعى - 335 982 تەڭگە جاتادى.
جالاقى ءوسىمى جوعارى جانە تومەن سالالار
2024 جىلدىڭ سايكەس توقسانىمەن سالىستىرعاندا جالاقىنىڭ ەڭ جوعارى ءوسىمى:
- اقپارات جانە بايلانىس - 21،5%
- اۋىل، ورمان جانە بالىق شارۋاشىلىعى - 18،4%
- كولىك جانە جيناقتاۋ - 17،6%
ال جالاقى ءوسىمى ەڭ تومەن سالالار:
- قۇرىلىس - 2،5%
- دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك قىزمەتتەر - 5،0%
- تۇرۋ جانە تاماقتانۋ قىزمەتتەرى - 6،2%
بوس جۇمىس ورىندارى كوبەيگەن
2025 جىلدىڭ III توقسانىنىڭ سوڭىندا كاسىپورىندار مەن ۇيىمدارداعى بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى - 63 871 بىرلىك. بۇل وتكەن توقسانمەن سالىستىرعاندا 1 572 ورىنعا ارتىق.
سالالىق قۇرىلىمدا بوس ورىنداردىڭ ۇلەسى:
- ونەركاسىپتە - 28،9%
- مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە قورعانىس سالاسىندا - 15،5%
- كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدادا - 10،6%
وڭىرلەر بويىنشا بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى ەڭ كوپ تىركەلگەن ايماقتار:
- الماتى قالاسى - 15 471 ورىن
- استانا قالاسى - 7 550 ورىن
- پاۆلودار وبلىسى - 6 800 ورىن
2025 جىلدىڭ III توقسانىنداعى دەرەكتەر قازاقستاندا اتاۋلى جالاقىنىڭ ءوسۋى ساقتالعانىن كورسەتكەنىمەن، ناقتى جالاقى يندەكسىنىڭ تومەندەۋى ينفلياسيالىق قىسىمنىڭ بار ەكەنىن اڭعارتادى. سونىمەن قاتار، وڭىرلەر مەن سالالار اراسىنداعى جالاقى ايىرماشىلىعى ءالى دە ايقىن بايقالادى.
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەڭبەك نارىعىنداعى تەڭگەرىمدى قامتاماسىز ەتۋ، الەۋمەتتىك سالالارداعى جالاقىنى ارتتىرۋ جانە كادر تاپشىلىعى بايقالاتىن وڭىرلەردە جۇمىس ورىندارىن كوبەيتۋ الداعى كەزەڭنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرەدى.